روحانی بیش از هرکس به استیصال خامنه ای واقف است ومی داند در حال حاضر راهی برای او جز بازگذاشتن موقت دست رئیس دولت برای حل وفصل مشکلات با امریکا و قدرت های جهانی وجود ندارد. این مرحله، یک امتحان تاریخی برای روحانی است تا نشان دهد تحلیل برخی سیاستمداران در داخل و خارج ایران درست است که او را مأمور چرب زبان خامنه ای برای عبور رهبر از گردنه خطرناک تحریم ها می دانند یا ادعای خود او که برای نجات کشور آمده است؟ شاید هم مأموریتی که او برای خود قائل است همان باشد که در ملاقات با خامنه ای پس از حضور در امریکا مطرح کرده است: اگر مشکلات با امریکا و گروه ۱+۵ حل نشود دولت سقوط می کند که سقوط نظام را هم به دنبال خواهد داشت.
اینها – تیم مذاکرات هسته ای – فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت می باشند و کسی نباید آنها را مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند – علی خامنه ای، دوازدهم آبان ماه نود ودو
هر دو نظریه ای که در باره مذاکراتِ هسته ای وجود دارد غیر منطبق با واقع است. یک طرز فکر اینست که افراد مؤمن و غیور ما تصور می کنند دولت تسلیم شد که باید گفت این طور نیست. … همان علی خامنه ای – یازدهم آبان ماه هشتاد و دو
علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی پس از یک غیبت طولانی رسانه ای، توانست با سخنرانی امروز توجهات زیادی را در عرصه داخلی و خارجی به خود جلب کند. او در سخنرانی امروز بار دیگر نشان داد همچنان روند آغاز شده با انتخابات اخیر برای عبور از بحران بین المللی در برابر حکومت خود – نه مردم – را پیگیری می نماید. یخشی از این سخنرانی که ظاهراً پاسخ به برخی عوامل و سخنگویان رهبر تلقی می شد به دفاع از روند مذاکرات هسته ای اختصاص یافت و خامنه ای مذاکره کنندگان را “فرزندان انقلاب ” نامید که در حال انجام مأموریت از طرف جمهوری اسلامی هستند. این سخنان در حالی مطرح شد که طی یکماه گذشته، بسیاری از رسانه های نزدیک به رهبر و حتی تعدادی از سخنگویان رسمی و غیر رسمی او، روند مذاکرات هسته ای را سازشکارانه دانسته اند و برای اثبات ادعای خود، نشانه هایی عرضه نموده اند که چندان دور از واقعیت نمی باشد. اما در همین سخنرانی نیز نشانه هایی از ناگزیر بودن رهبر به اینگونه همراهی با تیم هسته ای قابل مشاهده است. او از چندماه قبل و به دنبال محدود شدن راههای دسترسی به دلارهای نفتی برای پیگیری ماجرا جویی های بین المللی، تصمیم به نوعی عقب نشینی موقت گرفته و به نظر می رسد سخنان امروز نیز ادامه همان عقب نشینی تاکتیکی برای خلاصی از فشارهای سیاسی و اقتصادی بین المللی است. ، او در عین حال برای آنکه همچنان خود را قدرتمند نشان دهد درشت گویی هایی کرد که البته عصبانیت در آن آشکار بود. از جمله او برای توصیف اسرائیل از عبارت ” حرام زاده ” استفاده کرد که تا کنون در میان مقامات جمهوری اسلامی سابقه نداشت. او همچنین از برخی مقامات امریکایی خواست تا دهان تعداد دیگری ازمقامات امریکایی راخرد کنند. فحاشی نسبت به برخی عوامل داخلی هم که عادت همیشگی او به هنگام تسلیم در برابر فشارهای بین المللی است.
اما آیا این سخنان، از سر تدبیر و برای حل همیشگی مشکل هسته ای است؟ قاعدتاً هیچکس حق “نیت خوانی ” و “انگیره یابی ” از سخنان خامنه ای را ندارد اما تجربه گذشته می تواند در تحلیل رفتار و گفتار خامنه ای، به کار آید.امروز خامنه ای، مذاکره کنندگان هسته ای را “فرزندان انقلاب ” و فعالیت های آنان را ” مأموریت از طرف نظام ” دانست. ده سال و یک روز پیش که برخی رسانه های نزدیک به رهبر، تیم مذاکرات هسته ای – به سرپرستی حسن روحانی – را سازشکار می نامیدند اودر یک سخنرانی عمومی اظهار داشت: “یک طرز فکر اینست که افراد مؤمن و غیور ما تصور می کنند دولت تسلیم شد که باید گفت این طور نیست. ” تأیید تیم روحانی توسط خامنه ای تا آخرین روزهای استقرار دولت خاتمی ادامه داشت. او در سال پایانی ریاست جمهوری خاتمی در دیدار با سفرای جمهوری اسلامی در خارج ازکشور اظهار داشت: دوستانی که مشغول مذاکره هستند خوب مذاکره کرده اند. من همین مذاکرات پاریس را که یک ماه پیش تقریبا ً انجام گرفت نگاه کردم و خواندم. مواضع خوبی اتحاذ کردند و خوب دفاع کردند و منطقی حرف زدند. اما با پایان گرفتن مسئولیت هسته ای حسن روحانی، علی لاریجانی مسئول پیگیری آن پرونده شد که قبلاً توافقات هسته ای روحانی با گروه ۱+۵ را به “دادن مروارید غلتان و گرفتن آب نبات “تشبیه کرده بود. پس از آن، لحن خامنه ای نیز نسبت به شیوه مذاکرات هسته ای در دولت خاتمی، تغییر کرد و این روند تا دو روز پیش از انتخابات اخیرریاست جمهوری ادامه داشت. خامنه ای روز بیست ودوم خرداد ماه سال جاری در یک دیدار ظاهراً عمومی، برخی عقب نشینی های قیلی در برابر قدرت های خارجی را موجب جسارت بیشتر “دشمنان ” دانست. البته او پیش از آن بارها با صراحت، شیوه مواجهه دیپلماتهای خاتمی با قدرت های خارجی و در رأس آن مذاکرات هسته ای را مورد حمله قرار داده بود و با فراموشی عمدی حمایت کامل خود از تیم هسته ای در دولت خاتمی، آنها را به ” عقب نشینی منجر به پٌر رو شدن دشمن متهم ساخته بود. تنها ده ماه قبل از انتخاب روحانی به ریاست جمهوری، رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی با حضور حسن روحانی، تعاملات خارجی در دولت قبل از احمدی نژاد را به باد انتقاد گرفت و اظهار داشت: “در آن دوره که ادبیات مسئولان ما آمیخته به تملق گویی از غرب شد. .. به واسطه همراهی با غربی ها و عقب نشینی هایی که انجام گرفت آنها آنقدر جلو آمدند که من مجبور شدم شخصاً وارد میدان شوم.”
اکنون همه مردم و طرف های خارجی بار دیگر شاهد “تکرار نوار سخنرانی یازدهم آبان ماه سال هشتاد و دو خامنه ای”و حمایت ظاهری او از مذاکره کنندگان هستند. قاعدتاً حسن روحانی که زخم خورده ” عقده گشایی خامنه ای ” است بهتر از دیگران به یاد می آورد آن سخنان را و اینکه او از تندروهای جیره خوار خویش – که آنها راافراد مؤمن و غیور می نامید – خواست “مذاکره کنندگان هسته ای را سازشکار و اهل تسلبم ندانند”. روحانی البته سخنان چهارم مرداد نود ودو رهبر را نیز به یاد می آورد که با آه و فغان، از تملق گویی ها و عقب نشینی های دیپلمات های دولت خاتمی – و لابد در رأس آنان، شیخ دیپلمات – سخن گفت. پس با اطمینان می گویمروحانی بیش از هرکس می داند که سخنان امروز خامنه ای نه تدبیری برای رفع مشکلات مردم بلکه ترفندی برای حل مشکلاتی است که دست رهبر را برای ماجراجویی های بین المللی بسته است. در مقابل، روحانی بیش از هرکس به استیصال خامنه ای واقف است ومی داند در حال حاضر راهی برای او جز بازگذاشتن موقت دست رئیس دولت برای حل وفصل مشکلات با امریکا و قدرت های جهانی وجود ندارد. این مرحله، یک امتحان تاریخی برای روحانی است تا نشان دهد تحلیل برخی سیاستمداران در داخل و خارج ایران درست است که او را مأمور چرب زبان خامنه ای برای عبور رهبر از گردنه خطرناک تحریم ها می دانند یا ادعای خود او که برای نجات کشور آمده است؟ شاید هم مأموریتی که او برای خود قائل است همان باشد که در ملاقات با خامنه ای پس از حضور در امریکا مطرح کرده است: اگر مشکلات با امریکا و گروه ۱+۵ حل نشود دولت سقوط می کند که سقوط نظام را هم به دنبال خواهد داشت.
مجتبی واحدی
از: گویا