ایندیپندنت:
آمریکا می‌گوید ایران و روسیه باید برای برجام با یکدیگر توافق کنند
توقف مذاکرات احیای برجام، واکنش‌های بسیاری در ایران به دنبال داشت. به‌جز در بازارهای اقتصادی که ناامیدی از لغو تحریم‌ها بار دیگر باعث افزایش قیمت‌ها شد، حتی رسانه‌های نزدیک به حاکمیت نیز برخلاف مواضع ضد برجامی پیشین خود، این بار شروع به حمایت تلویحی از آن کردند. آنها بدون اشاره به نقش روسیه در برهم زدن مذاکرات، مدعی شدند که آمریکا حاضر به توافق نیست.
رسانه‌ها و مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند شرط‌ها و درخواست‌های جدید آمریکا باعث توقف مذاکرات در وین شده است، با این حال، آنها هیچ توضیحی در باره درخواست‌های جدید آمریکا پس از مطرح شدن شرط روسیه نداده‌اند.
در مقابل، بخش قابل توجهی از افکار عمومی در ایران قانع شده است که مذاکرات وین به دلیل پیروی جمهوری اسلامی از روسیه و تحت تاثیر تحریم‌های اعمال شده جهانی علیه روسیه پس از تجاوز نظامی این کشور به اوکراین، به شکست انجامیده است.
روزنامه کیهان که بازتاب‌دهنده منویات رهبر جمهوری اسلامی است، روز شنبه، ۲۱ اسفند، نوشت: «طرف آمریکا هنوز تصمیم خود را اتخاذ نکرده و تلاش می‌کند با بازی‌های رسانه‌ای و مقصر‌تراشی درخواست‌های فرابرجامی خود را پیش ببرد.»
این روزنامه که تا پیش‌ازاین بارها مذاکرات برجام را شکست خورده و خسارت خوانده بود، این بار به‌طور تلویحی از برجام حمایت کرد و نوشت: «طی روزهای آینده مشخص خواهد شد که آمریکا حاضر است از رفتارهای ایذایی دست بردارد و رویکردی سازنده را برای دستیابی به توافق قوی در پیش بگیرد.»
پیش‌تر ابراهیم رئیسی، بارها گفته بود که مذاکرات منطبق با نظرات علی خامنه‌ای پیش می‌رود و دولت یک گام از خط قرمزهای او عقب‌نشینی نمی‌کند.
خبرگزاری ایرنا که اخبار دولت جمهوری اسلامی را منتشر می‌کند، در مطلبی به نقل از یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکرات نوشت که پیش‌بینی می‌شود پس از توقف مذاکرات، رایزنی‌های برای حل مسائل باقیمانده ادامه یابد.
ایران جمع‌بندی نهایی خود را پیرامون مذاکرات انجام و آن را به‌طرف مقابل ارائه داده است و انجام توافق در گرو تصمیم طرف‌های مقابل و به‌ویژه آمریکاست.
درواقع به نظر می‌رسد تمامی نیروهای تندرو نزدیک به هسته سخت قدرت برخلاف شعارهای پیشین علاقمند هستند تا توافق سریع‌تر امضا شود. مشخص نیست اگر چنین عزمی در بین مذاکره‌کنندگان و سیاستمداران این قشر از حاکمیت وجود دارد، چرا تا پیش‌ازاین آن را انکار می‌کردند.
در میان طرف‌های دیگر مذاکره‌کننده هم واکنش‌های متفاوتی به گوش می‌رسد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به گروکشی روسیه از پرونده هسته‌ای ایران در رابطه با تنش‌های اوکراین گفت: «اگر در تهران و مسکو این اراده سیاسی باشد، ما اطمینان داریم که در مدت‌زمان کم می‌توانیم به بازگشت متقابل به پایبندی به برجام دست یابیم. تحریم‌های جدید علیه روسیه به برجام ربطی ندارند و نباید هیچ تاثیری بر آن داشته باشند.»
او تاکید کرد: «ما قصد نداریم هیچ پیشنهاد جدید یا خاصی به روسیه در ارتباط با این تحریم‌ها ارائه دهیم.»
روسیه پس از حمله نظامی به اوکراین با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی مواجه شد و حالا قصد دارد با افزودن شرط‌هایی به متن برجام، روابط تجاری خود و ایران را از تحریم‌های بین‌المللی مستثنی کند و از کشورهای غربی تضمین کتبی بگیرد.
دیپلمات‌های غربی گفته‌اند مذاکرات هسته‌ای در آخرین نقطه به‌دلیل شرط‌های جدید روسیه در آستانه شکست قطعی قرار دارد. به گفته آنان، طرف‌های مذاکره در وین نمی‌توانند راهی برای انطباق با شرط‌های جدید روسیه بیابند و به همین دلیل مذاکرات وین، پس از ۱۱ ماه متوقف شد تا امکان گفت‌وگوی دوجانبه میان ایران و روسیه درباره این وضعیت فراهم شود.
این در حالی است که رسانه‌های نزدیک به سپاه سعی دارند گروکشی روسیه را نادیده بگیرند و توقف مذاکرات را به‌طرف آمریکایی نسبت دهند. موضوعی که طرف غربی آن را «عامل خارجی» غیرمرتبط با برجام می‌داند.
در همین رابطه، محمد مرندی که در شبکه‌های عرب‌زبان برون‌مرزی جمهوری اسلامی بارها به‌عنوان تحلیلگر حضور پیدا کرده است، دراین‌باره گفت که مشکلاتی بین مسکو و واشنگتن وجود دارد، ولی مانع اصلی، مخالفت آمریکا با رفع همه تحریم‌هاست.
در مقابل، استفانی القاق نماینده بریتانیا در مذاکرات وین با اشاره به تاثیر عوامل خارجی بر مذاکرات، در حساب تویتر خود نوشت: «از توقف گفتگوهای وین عمیقا ناامید شدم. ایران و آمریکا برای رسیدن به یک توافق منصفانه و جامع سخت کار کرده‌اند. تروئیکای اروپا نیز آماده امضای توافق است. یا عوامل خارجی باید در چند روز آینده حل‌وفصل شوند و یا توافق احتمالی از بین برود.»
Deeply disappointed #ViennaTalks have paused. Fair and comprehensive deal on table – ready for conclusion. Iran + US have worked hard to resolve final issues. E3 ready to conclude this deal now. External factors must be resolved in next few days or agreement likely to unravel.
— Stephanie Al-Qaq (@salqaq) March 11, 2022
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز گذشته در توییتی به مسئله «عوامل خارجی» اشاره کرد و نوشت: «به دلیل عوامل خارجی به توقف در گفتگوهای وین نیاز است. متن نهایی آماده و روی میز است. به‌عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه طرف‌های برجام و ایالات متحده برای غلبه بر وضعیت فعلی و بستن توافق ادامه خواهم داد.»
A pause in #ViennaTalks is needed, due to external factors.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) March 11, 2022
A final text is essentially ready and on the table.
As coordinator, I will, with my team, continue to be in touch with all #JCPOA participants and the U.S. to overcome the current situation and to close the agreement.
نماینده روسیه در وین نیز در توییتی از ملاقات خود با انریکه مورا، قائم مقام مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا خبر داد و گفت که گفتگوها بین روسیه و اروپا ادامه می‌یابد.
Met this morning with the #EU Coordinator at the #ViennaTalks on #JCPOA Mr. Enrique Mora who decided to take a pause in the negotiations. However even during the pause he will continue to work with all delegations to settle the remaining outstanding issues as soon as possible. pic.twitter.com/vV5oGVq7k8
— Mikhail Ulyanov (@Amb_Ulyanov) March 11, 2022