ایران در تلاش برای جابه‌جایی شبه‌نظامیان وفادار به خود در بخش‌های مختلف مرکزی، شرق، و شمال سوریه است
کاروان نیروهای سوریه در شهر تل‌تمر در شمال شرق سوریه- Delil SOULEIMAN / AFP
در حالی که روسیه در چارچوب درگیری با غرب و آمریکا، مشغول نبرد در اوکراین است، جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند از فرصت مشغولیت روسیه به جنگ اوکراین، برای تقویت حضور خود در سوریه بهره‌برداری کند. تهران بر این باور است که گسترش دامنه بحران اوکراین ممکن است به کاهش تدریجی توجه روسیه به سوریه منجر شود.
پس از شروع جنگ در اوکراین، ایران و سوریه بلافاصله مشارکت راهبردی خود را افزایش دادند و مقام‌های هر دو طرف در مورد تاثیر احتمالی رویدادهای اوکراین بر منطقه و نیاز به هماهنگی بیشتر، بحث و گفت‌وگو کردند.
طبق معمول، برنامه‌های ایران در سوریه تنها به عرصه نظامی محدود نمی‌شود و به همین دلیل، تهران خواستار اجرای سریع تفاهم‌نامه‌های اقتصادی دوجانبه در بخش‌های انرژی، کشاورزی، و حمل‌ونقل است. آنچه تهران را به تکمیل این برنامه‌ها ترغیب می‌کند، تمایل این کشور به گسترش حضور اقتصادی آن در سوریه، به‌ویژه پس از احیای برجام و لغو تحریم‌ها است.
چالشی که سوریه در حال حاضر خود را با آن مواجه می‌بیند، این است که هرگونه همگرایی با روسیه، سوریه را در وضعیتی قرار می‌دهد که از دیدگاه غرب ناپسند و منفور است و همین امر، گزینه‌های پیش روی دمشق را برای جلب حمایت سیاسی، دیپلماتیک، و مالی محدود می‌کند. از این رو، ایران که به دنبال دستیابی به وضعیتی بهتر در سطح بین‌المللی است، تلاش می‌کند خلاء ایجاد شده ناشی از گرفتاری روسیه به جنگ اوکراین را پر کند.
بنابراین، اهمیت نزدیکی سوریه و اعراب در نهایت به عنوان گامی در جهت عادی‌سازی روابط منطقه‌ای با دمشق به شمار می‌رود که در چارچوب تلاش برای ایجاد توازن قدرت در خلائی انجام می‌شود که ایران قصد دارد آن را پر کند. همچنین، این امر به رژیم سوریه یاری می‌رساند تا متحدان دیگری بیابد و برای گسترش فعالیت‌های خود، تنها به ایران متکی نباشد. ایران علاوه بر پیشبرد برنامه‌های اقتصادی در سوریه، به تلاش‌های خود به منظور گسترش نفوذ و تحکیم حضور نظامی در منطقه و انتقال تسلیحات، سامانه‌های شناسایی، دفاع موشکی، و پهپادها از خاک عراق به سوریه و لبنان، ادامه خواهد داد.
به همین دلیل، از زمان آغاز جنگ در اوکراین، دیدارهای مقام‌های دمشق و تهران پیوسته در حال افزایش بوده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در سفر اخیرش به دمشق تاکید کرد که اولویت کشورش تقویت روابط راهبردی در صحنه تحولات جهانی است که به سرعت در حال تغییر و دگرگونی است. او تصریح کرد که تهران با دمشق در یک سنگر واحد ایستاده است و روابط با دمشق نه تنها بهترین مراحل خود را طی می‌کند، بلکه مسیر روشن شدن روابط راهبردی را نیز هموار می‌کند. امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد که اولویت کنونی تهران، گسترش روابط اقتصادی با سوریه است.
البته در عرصه نظامی، ایران در حال حاضر در تلاش جابه‌جایی شبه‌نظامیان وفادار به خود در بخش‌های مختلف مرکزی، شرق، و شمال سوریه است.
با این حال، بعید است که روسیه از دستاوردهای خود در سوریه که روزنه‌ای برای تثبیت حضور مجدد آن در خاورمیانه است، چشم‌پوشی کند؛ به ویژه که مسکو از طریق سوریه و با امضای توافق‌نامه درازمدت ۴۹ ساله با دمشق، حضور نظامی دائمی خود را در شرق مدیترانه، با کنترل دو پایگاه نظامی در سوریه (پایگاه هوایی حمیمیم در نزدیکی لاذقیه و پایگاه دریایی در بندر طرطوس) تضمین کرده است.
در هر حال، ایران استفاده از این فرصت را برای تحکیم و گسترش نفوذ خود در عرصه‌های مختلف از دست نخواهد داد، زیرا احیای برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی که تهران بی‌صبرانه در انتظار آن است، ایران را بیش از پیش به سمت جاه‌طلبی و بلندپروازی سوق می‌دهد.
از: ایندیپندنت