باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، با دفاع از سیاست فعلی در قبال تهران گفت که گزینه برچیده‌شدن کامل فعالیت‌های هسته‌ای ایران، با واقعیت‌ها فاصله دارد. او گفت باید راهی جلوی پای ایرانی‌ها گذاشته شود که “کرامت” آنان حفظ شود.
آقای اوباما که روز شنبه ۷ دسامبر، ۱۶ آذر، در میان گروهی از حامیان اسرائیل سخن می‌گفت، در عین حال تاکید کرده است که اگر ایران به توافق پایبند نماند، تحریم‌ها را افزایش می‌دهد و آمادگی برای گزینه نظامی هم وجود دارد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در “انجمن سابان”، یک نهاد فکری در واشنگتن، با دفاع از توافق ژنو گفت که این بهترین روش برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی است.
باراک اوباما با اشاره به خواست بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که می‌گوید هیچ فعالیت غنی‌سازی نباید در خاک ایران صورت بگیرد، گفت که گزینه برچیده‌شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران، با دنیای واقعیت فاصله دارد.
آقای اوباما گفت چنین انتظاری به همان اندازه غیرواقعی است که کنگره آمریکا همه طرح‌ها و لوایح پیشنهادی او را تصویب کند؛ مزاحی که موجب خنده مخاطبانش شد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه‌های گذشته با کنگره اختلاف‌نظر داشته است که این اختلافات حتی به تعطیلی کوتاه‌مدت بخش‌هایی از دولت فدرال منجر شد.
آقای اوباما گفت که با وضع محدودیت‌ها و بازرسی‌ها، “می‌توانیم یک توافق نهایی را مد نظر داشته باشیم که تضمین کند حتی اگر ایران غنی‌سازی سطح پایین داشته باشد، در عمل نخواهند توانست به توانایی تولید سلاح اتمی برسند.”
او درباره دستیابی به یک توافق نهایی با ایران خوش‌بینی به خرج نداد و گفت که به نظرش احتمال موفقیت و شکست آن، یک اندازه است اما در عین حال تاکید کرد که باید این راه، آزموده شود.
باراک اوباما در عین حال بر موضع قبلی دولت آمریکا تاکید کرد که در توافق اولیه در ژنو “هیچ‌چیز درباره حق ایران برای غنی‌سازی نیست”.
وزیران خارجه ایران و شش قدرت جهانی در نخستین ساعات بامداد ۳ آذر در ژنو به توافقی دست یافتند که فرصت می‌دهد ظرف شش ماه آینده، یک توافق نهایی درباره فعالیت هسته‌ای ایران صورت بگیرد.
طبق این توافق، در شش ماه آینده ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را گسترش نخواهد داد و بخشی از اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی را رقیق خواهد کرد.
در مقابل تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال نمی‌شود و بخشی از تحریم‌ها هم سبک می‌شود.
پس از این توافق اولیه، مقامات ایرانی گفتند که “حق” غنی‌سازی برای تهران در این توافق در نظر گرفته شده است.
مقامات آمریکایی در مقابل گفته‌اند چنین حقی برای ایران نه در توافق‌نامه و نه در ان‌پی‌تی نیامده است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، گفته است که اساسا نیازی به تصریح این حق در این توافق‌نامه نبوده چون “این حق لاینفک کشورهای عضو ان‌پی‌تی (پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) است”.
اختلاف‌نظر با اسرائیل
در ماه‌های گذشته و با تقویت رویکرد دیپلماتیک ایران و کشورهای ۱+۵ برای پرداختن به مناقشه هسته‌ای، اختلاف نظر بین مقامات آمریکایی و اسرائیلی بارز شده است.
از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، توافق اولیه اخیر در ژنو را یک “اشتباه تاریخی” خوانده است در حالی که مقامات آمریکایی آن را بهترین گزینه می‌دانند.
باراک اوباما تاکید کرد که درباره نحوه برخورد با برنامه هسته‌ای ایران، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اختلاف‌نظر دارد.
رئیس‌جمهوری آمریکا روز شنبه در توضیح یکی از نقاط اختلاف دیدگاه خود با آقای نتانیاهو گفت: “این تصور که ایران، با وجود همه آن‌چه درباره تاریخش می‌دانیم، صرفا با تحریم‌های بیشتر و تهدید نظامی نگران‌تر می‌شود و نهایتا می‌گوید ما تسلیم شدیم، به نظرم با درکی که ما از مردم ایران و حکومت ایران داریم، درست نیست.”
باراک اوباما گفت: “نه فقط تندروها که حتی به‌اصطلاح میانه‌روها یا اصلاح‌طلبان داخل ایران هم نمی‌توانند بگویند تسلیم می‌شویم و هرچه آمریکا و اسرائیلی‌ها می‌گویند را انجام می‌دهیم.”
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که دست‌کم درباره پرونده هسته‌ای، باید راهی جلوی پای ایران گذاشته شود که هم “کرامت” آنان حفظ شود و هم “اهداف ما را هم برآورده کند”.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، پیش‌تر گفته بود که جهان باید با حفظ “کرامت” با ایران برخورد کند.
آقای اوباما تاکید کرد که پرونده هسته‌ای ایران، “اهمیت خارق‌العاده”ای برای ایالات متحده دارد و باید این امکان به ایران داده شود که در این باره انتخاب کند.
او همچنین درباره یک اختلاف‌نظر عمده دیگر با نخست‌وزیر اسرائیل بر سر ایران، گفت :”علت این‌که تحریم‌ها علیه ایران این‌قدر موثر اجرا شده‌اند، این است که کشورهای دیگر اطمینان داشته‌اند که تحریم خودش هدف نیست بلکه برای آوردن ایران پای میز مذاکره و حل این مسئله بوده است.”
به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا، “اگر برداشت جامعه جهانی این بود که ما واقعا در پی حل این مسئله از راه دیپلماسی نیستیم، دیگر تحریم‌ها موفق نبود.”
’تغییر سیاست’ در ایران
رئیس‌جمهوری آمریکا اشاره کرد که گفته شده است هیچ فرقی بین محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی نیست جز این که آقای روحانی چهره مثبت‌تری دارد.
او گفت چنین دیدگاهی، بی‌توجهی به تغییر سیاست در ایران است که در انتخابات ریاست جمهوری امسال رخ داد.
باراک اوباما گفت: “روشن است که حسن روحانی هم جزئی از نظام ایران است و به نظرم باید فرض کنیم که ایدئولوژی او هم خصومت با آمریکا و اسرائیل است. ولی او همچنین میل مردم ایران به تغییر جهت را نمایندگی می‌کند. و نباید این تغییر را که مردم ایران می‌خواهند با جهان تعامل کنند، دست‌کم بگیریم یا رد کنیم.”
این سخنان باراک اوباما به طور مستقیم از تلویزیون اسرائیل پخش می‌شد.
تحلیلگران اسرائیلی این سخنان و پخش آن را تلاش رئیس‌جمهوری آمریکا برای متقاعد کردن افکار عمومی در اسرائیل تعبیر کرده‌اند.
باراک اوباما در سخنان روز شنبه خود عین حال تاکید کرده است که درک می‌کند اسرائیل نمی‌تواند امنیت خود را به دولت‌های دیگر بسپارد.
در روزهای گذشته جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در سفر به اسرائیل تاکید کرد که در مذاکره با ایران درباره برنامه هسته‌ای، امنیت اسرائیل از جمله اولویت‌های اصلی است.
غرب و اسرائیل درباره احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران بدگمان هستند. اما ایران همواره چنین رویکردی را رد کرده و می‌گوید برنامه هسته‌ای صرفا برای تولید برق و مصارف پزشکی و تحقیقاتی است.
از: بی بی سی