مئیر جاودانفر: اسرائیل دکترین نظامی خود را علیه ایران در سوریه تغییر داده است

دفتر نخست وزیر اسرائیل اعلام کرد که دیوید بارنیا، رئیس موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل، در سفر چند روزۀ خود به آمریکا و ملاقات با عالیترین مقامات نظامی، اطلاعاتی، امنیتی و سیاسی این کشور اطلاعات و اسناد حساسی دربارۀ فعالیت های مخفی اتمی ایران به آنان داده و گفته است که اسرائیل دست روی دست نمی‌گذارد در حالی که رهبران جمهوری اسلامی در خصوص این فعالیت‌ها جهان را فریب می‌دهند.

آیا گسترش حملات هوایی اسرائیل علیه مواضع ایران در سوریه از تدارک جنگ از سوی اسرائیل خبر می‌دهد؟ آیا اسرائیل می تواند بدون حمایت و موافقت آمریکا وارد درگیری نظامی با ایران بشود؟ در پاسخ به این پرسش ها، مئیر جاودانفر، استاد تاریخ و سیاست ایران معاصر در دانشگاه رایخمن اسرائیل گفته است: 

“بر اساس یک توافق غیررسمی میان اسرائیل و آمریکا تا زمانی که مذاکرات اتمی  بین تهران و واشنگتن جریان دارد، اسرائیل به تأسیسات اتمی ایران و افراد درگیر در این فعالیت حمله نخواهد کرد. ولی به نظر می‌رسد که این توافق شامل برنامه های موشکی و پهپادی ایران نمی‌شود. چون دیدیم که به موازات مذاکرات ایران و آمریکا، حملاتی به برنامه‌های موشکی و پهپادی ایران و افراد فعال در آنها صورت گرفت و این حملات به اسرائیل نسبت داده شد.

ترور محسن فخری زاده، پدر برنامۀ اتمی نظامی ایران، یا انفجار در تأسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز زمانی روی دادند که هنوز مذاکرات جاری میان دولت بایدن و تهران آغاز نشده بود. توافق غیررسمی که درباره‌اش اینجا صحبت می کنیم از حدود یک سال پیش میان اسرائیل و آمریکا آغاز شده است. پیش‌تر و به ویژه در دورۀ ترامپ به نظر می رسید که اسرائیل برای انجام هرگونه عملیاتی علیه رژیم ایران چراغ سبز داشت.

انتقال سلاح از ایران به فرودگاه بیروت برای رژیم ایران و حزب‌الله لبنان بمراتب سخت تر است. سخت تر است : به این خاطر که اولاً لبنان به اسرائیل نزدیک تر است و ثانیاً خود حزب الله تاکنون تلاش کرده که هواپیماهای حامل سلاح های ایران در فرودگاه بیروت فرود نیابند، چون در این صورت فرودگاه بیروت به هدف نظامی بدل خواهد شد و عملیات اسرائیل برای منهدم کردن سلاح‌های ایران آتش جنگ را تا درون لبنان گسترش خواهد داد.

اسرائیل اینک یک دکترین جدید در خصوص حضور ایران در سوریه اتخاذ کرده است. پیش از این اسرائیل پس از ترخیص سلاح ها و مهمات ایران در سوریه، انبارهای آنها را بمباران می کرد، اما، از آنجا که این سلاح‌ها پس از ورود به سوریه برای انتقال به حزب الله یا ارتش سوریه به سرعت در مناطق و محل های مختلف توزیع و جاسازی می شد، بخشی از آنها از دید اسرائیل پنهان می ماند. اینک اما، اسرائیل تصمیم گرفته است که با بمباران فرودگاه های سوریه اساساً از هرگونه انتقال سلاح توسط ایران به سوریه و در نتیجه به حزب الله لبنان جلوگیری کند به ویژه این که جمهوری اسلامی ایران سلاح و مهمات را با هواپیماهای غیرنظامی ترابری یا مسافربری به سوریه منتقل می‌کند و اسرائیل نمی‌تواند این هواپیماها را در آسمان منهدم کند. در واقع، اسرائیل اینک با بمباران فرودگاه های سوریه می خواهد از فرود هر گونه هواپیمای ترابری جمهوری اسلامی در فرودگاه های سوریه جلوگیری و در عین حال بشار اسد را ناگزیر از اتخاذ یک تصمیم یا انتخاب کند. به این معنا که بشار اسد یا باید جلوی انتقال سلاح و مهمات رژیم ایران به سوریه را بگیرد یا شاهد بمباران فرودگاه های سوریه باشد.  

انتقال سلاح از ایران به فرودگاه بیروت برای رژیم ایران و حزب‌الله لبنان بمراتب سخت تر است. سخت تر است : به این خاطر که اولاً لبنان به اسرائیل نزدیک تر و در نتیجه هدفی راحت‌تر است و ثانیاً خود حزب الله تاکنون تلاش کرده که هواپیماهای حامل سلاح های ایران در فرودگاه بیروت فرود نیابند، چون در این صورت فرودگاه بیروت به هدف نظامی بدل خواهد شد و عملیات اسرائیل برای منهدم کردن سلاح‌های ایران آتش جنگ را تا درون لبنان گسترش خواهد داد.

نکته مهم دیگری که باعث شده اسرائیل راهبرد جدید نظامی خود را در سوریه به اجرا بگذارد، کاهش پدافند هوایی روسیه در سوریه به دلیل جنگ اوکراین است. اکنون سوریه اولویت مسکو نیست. درست است که بشار اسد موقعیت تضعیف شده‌ای دارد، اما، او هنوز قدرت تصمیم گیری در سوریه را دارد به ویژه وقتی که مسئله بر سر فرودگاه‌های این کشور است.

نباید از نظر دور داشت که علی خامنه‌ای و حکومت اسلامی ایران در حال حاضر تصمیم گرفته‌اند که به برجام بازنگردند به این امید شاید که با پشتیبانی خود از جنگ اوکراین، بتوانند در آینده با حمایت روسیه امتیازات بیشتری از آمریکایی های بگیرد. در هر حال، خودداری ایران از بازگشت به برجام فعلاً به سود اسرائیل است…”