چابهار- ایرنا- مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان وجود گاندو( تمساح پوزه کوتاه) را نماد برکت و آبادانی می‌دانند و معتقدند که با هجرت و مرگ این حیوان خشکسالی و قحطی روی زندگی آنان سایه خواهد انداخت برای همین این حیوان یکی از نمادهای گردشگری بوده و نقش موثری در اشتغال دارد.
به گزارش ایرنا، گاندو که از جمله راه‌های جذب گردشگر در بلوچستان محسوب می‌شود؛ نوعی کروکودیل بومی شبه‌قاره هند و مناطق اطراف هست که در کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، ایران، سریلانکا و برمه زندگی می‌کند. گاندو تنها کروکودیل بومی پاکستان و ایران و بزرگترین خزنده این ۲ کشور است.
انگلیسی زبان‌ها این تمساح مردابی را ماگر (Mugger) می‌نامند که آن را از هندی‌ها به عاریت گرفته‌اند. در زبان هندی، ماگار(magar) به معنای هیولای آبی است اما بومی‌های منطقه برای این خزنده بزرگ نام گاندو (Gandu) را انتخاب کرده‌اند.
جالب است بدانید گاندو یکی از نمونه‌های نادر تمساح در دنیا بوده و دارای پوزه‌ای کوتاه‌تر از سایر هم‌نوعانش است. وجود این نمونه نادر در ایران می تواند فرصت ارزشمندی در جهت جذب گردشگر و حیات وحش ایران باشد.
مدیریت حفاظت از این گونه نادر از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌بایست بسترهای مناسبی برای بهره‌برداری پایدار آن در ایران را ایجاد کرد.
گاندو یکی از نمونه‌های نادر تمساح در دنیا بوده و دارای پوزه‌ای کوتاه‌تر از سایر هم‌نوعانش است. وجود این نمونه نادر در ایران می‌تواند فرصت ارزشمندی در جهت جذب گردشگر و حیات وحش ایران باشدهمچنین توانمندسازی جوامع محلی و ملی شامل انجام برنامه‌های آموزشی، آگاه سازی و تبادل اطلاعات در این خصوص می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد تا بتوان با کاهش آسیب‌های ممکنه از سوی این حیوان، از این فرصت برای توسعه اکوتوریسم و بهره‌برداری گردشگری استفاده کرد.
پرورش «گاندو» در چابهار و نقاط مختلف جنوب سیستان وبلوچستان ظرفیتی مهم در جهت ایجاد اشتغال، کسب درآمد برای روستاییان و رونق گردشگری در منطقه آزاد، روستاهای مسیر رودخانه باهوکلات، سرباز، راسک، قصرقند، نیکشهر و دشتیاری است.
وجود گونه ارزشمند تمساح پوزه کوتاه در جنوب سیستان و بلوچستان بویژه رودخانه‌های سرباز و باهوکلات منطقه‌ای در محدوده باهوکلات دشتیاری در سال ۱۳۴۹ با نام منطقه حفاظت شده باهوکلات ثبت و در سال ۱۳۶۱ به منطقه حفاظت شده «گاندو» تغییر نام داده شد.
علاوه‌بر این در روستای ریکوکش در منطقه باهوکلات نزدیکی روستای درگس دشتیاری مسیر راسک به چابهار سایت پرورش «گاند» و همچنین در کنار این روستا زیستگاه طبیعی این گونه قرار دارد و به تازگی در منطقه آزادچابهار سایت جدید پرورش تمساح نیز آغاز شده است.
منطقه حفاظت شده گاندو با وسعت ۴۶۵ هزار و ۱۸۱ هکتار در منتهی الیه جنوب شرق سیستان و بلوچستان و در محدوده شهرستان‌های دشتیاری، چابهار و سرباز قرار دارد و رودخانه مهم و فصلی باهوکلات از پایین دست سد پیشین نیز در این بخش واقع شده است.
باهوکلات جاذبه‌های اکوتوریستی زیادی دارد و وجود دیواره‌های بلند و زیبا در سواحل دریای عمان، جنگل‌های زیبای حرا، چش و کهیر، تمساح پوزه کوتاه ایرانی و آب و هوای مطبوع در زمستان، معماری خاص منطقه و تولید انواع میوه‌های گرمسیری مثل انبه، موز و عبور جاده ارتباطی چابهار- ایرانشهر در کنار رودخانه سرباز از جذابیت‌های اکوتوریستی این منطقه است.
این منطقه حفاظت شده دارای اقلیم خشک و گرم است و گونه‌های مهم گیاهی نظیر جنگل‌های حرا، چش و میوه‌های گرمسیری به صورت دست کاشت و گونه‌های مهم جانوری مانند گاندو، خرس سیاه، کاراکال، جبیر، سنجاب بلوچی و لاکپشت‌های سبز در آن زیست می‌کنند.
براساس بررسی‌های انجام شده ۱۹۲ گونه پرنده، ۲۸ گونه پستاندار، ۷۱ گونه خزنده و ۱۵۰ گونه گیاهی در محدوده منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات از توابع شهرستان تازه تاسیس دشتیاری زیست می‌کنند.
سیمای منطقه حفاظت‌شده گاندو در یک طبقه بندی کلی دربرگیرنده رودخانه‌ها، آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی، اراضی ساحلی مجاور دریای عمان، رویشگاه جنگل‌های حرا و زیستگاه زادآوری بسیاری از پرندگان، وجود کوه‌ها و ارتفاعات واقع در شمال، شمال شرق و شرق منطقه و همچنین اراضی پست مرکز و جنوب منطقه (دشت باهوکلات) است.
بررسی‌های انجام شده ۱۹۲ گونه پرنده، ۲۸ گونه پستاندار، ۷۱ گونه خزنده و ۱۵۰ گونه گیاهی در محدوده منطقه حفاظت شده گاندو باهوکلات از توابع شهرستان تازه تاسیس دشتیاری زیست می‌کنندباهوکلات منطقه‌ای است هموار با دامنه ارتفاعی تا ۹۰۰ متر، نواحی مرتفع با وسعتی اندک در شمال قرار گرفته و از جنوب به خور گواتر و حور باهو و مرز کشور پاکستان متصل است.
رودخانه‌های سرباز و باهوکلات در منطقه حفاظت شده گاندو جریان دارند و متوسط دما و بارندگی سالانه ۲۷ درجه سانتی‌گراد و ۱۳۷ میلی‌متر گزارش شده است.
«گاندو» تنها تمساحی است که به طور طبیعی در ایران زندگی می‌کند و همین ویژگی آن را به حیوانی محبوب در بین گردشگران تبدیل کرده است. این حیوان همزیستی مسالمت آمیزی با مردم منطقه دارد و هر سال تعداد زیادی گردشگر را به این منطقه جذب می‌کند.
دیدن این حیوان خاص و کمیاب یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه آزاد چابهار محسوب می‌شود و راحت‌ترین و کم زحمت‌ترین راه ملاقات با این خزنده خجالتی، رفتن به « برکه تمساح » است. برکه تمساح در واقع استخری با چند سر گاندو حفاظت شده است. اینجا بی‌خطر و با هیجان می‌توان تمساح پوزه کوتاه ایرانی را از نزدیک دید.
راه دیگر برای دیدن گاندوها رفتن به منطقه حفاظت شده باهوکلات است. باهوکلات زیستگاه اصلی گاندو هست اما احتمال کمی وجود دارد که بتوان آن را در دل طبیعت دید.
با این حال، پارک تحقیقاتی «ریکوکش» که به همت سازمان حفاظت محیط زیست احداث شده، از این جانور کمیاب محافظت می‌کند. در این پارک، هم تمساح‌های بالغ را خواهید دید هم گاندوهای جوان و نوجوان را؛ پارک تحقیقاتی ریکوکش در سال ۱۳۸۹ به منظور حفاظت از گاندوها در مقابل تهدیدات خشکسالی در وسعتی برابر با ۱۰ هکتار تاسیس شد و هم اینک تمساح های پوزه کوتاه در این ایستگاه زندگی می‌کنند.