بی بی سی فارسی
کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان می‌گوید بر اساس تحقیقاتی که انجام داده از آغاز اعتراض‌ها در شهریورماه تا امروز دستکم ۱۶ تن از دستگیرشدگان، به اشکال مختلف در زمان بازداشت کشته شده‌اند.
به گفته این نهاد مدنی، شکنجه و همچنین «جلوگیری از دریافت درمان موثر بعد از زخمی‌شدن با گلوله» از جمله دلایل کشته شدن این ۱۶ نفر بوده است.
اعتراضات جاری در ایران در اعتراض به مرگ مهسا امینی در زمان بازداشت توسط گشت ارشاد آغاز شد اما بر اساس گزارش ها، مرگ در بازداشتگاه ها و زندان های جمهوری اسلامی همچنان ادامه دارد.
کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان تصاویر و اسامی برخی از این کشته‌شدگان را منتشر کرده است.
اسامی برخی از این کشته‌شدگان که از سوی کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان منتشر شده عبارت است از رامین فاتحی، یوسف رئیسی، محمد لطف‌الهی، حامد سلحشور، شادمان احمدی، شهریار عادلی، احمد گودرزی، امیرجواد اسعدزاده، هیمن آمان، اسماعیل دزوار، امید حسنی، محمد حاجی رسول‌پور، ایلیاد رحمانی‌پور، میلاد خوشکام، سامان قادرپور و مهدی زارع اشکذری.
این کمیته می گوید گزارش‌های متعددی از شکنجه‌های جسمی و روحی بازداشت‌شدگان در زندان‌های سراسر کشور دریافت کرده اما تنها درباره بخش کوچکی از بازداشت‌ها و شکنجه‌ها خبررسانی صورت گرفته و نام تعداد زیادی از این افراد و شرایط‌شان همچنان ناگفته و ناشنیده باقی مانده‌است.
بر اساس این گزارش اطلاع دقیقی از کسانی در بازداشتگاه‌های رسمی و غیررسمی در جمهوری اسلامی ایران کشته می‌شوند، وجود ندارد.
این گزارش به نقل از یکی از بازداشت شدگانی که جان به در برده گفته «مدتی را در یک بازداشتگاه زیرزمینی در حوالی کلاهدوز تهران گذرانده و در تمام مدت، او و دیگر زندانیان را در صندوق عقب ماشین به مکان‌های مختلف انتقال می‌دادند».
گزارش درباره اسماعیل دزوار شهروند اهل سقز می گوید که «او در تاریخ ۶ مهر در جریان اعتراضات در این شهر بازداشت شد و ۱۲روز بعد پیکر او به بیمارستان این شهر منتقل شد. فعالان کرد مرگ او را به نقل از پرسنل بیمارستان بر اثر شکنجه در بازداشت می‌دانند».
یکی دیگر از افرادی که در این گزارش از وی به عنوان شهروند کشته شده در بازداشت نام برده شده، ایلیاد رحمانی پور، نوجوان ۱۶ ساله اهل شهرستان فیروزآباد در استان فارس است. گزارش می گوید پیکر او «در زمین خالیِ پشت ترمینال مسافربری این شهر پیدا شده و روز دوشنبه ۱۴ آذر ۱۴۰۱ در آرامستان فیروزآباد به خاک سپرده می‌شود».
پدیده روزافزون مرگ در زندان های جمهوری اسلامی ایران
به غیر از افرادی که کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان شرح آنها را منتشر کرده، این گزارش می گوید کشته‌شدگان دیگری هم هستند که مرگ‌های مشکوک و غیرقابل توضیح داشتند.
در حالی که مسئولیت حفاظت از جان زندانی با حکومت است، مرگ در زندان های حکومت ایران در سال های اخیر به یک پدیده رایج تبدیل شده اما مقام های جمهوری اسلامی ایران درباره آن خود را پاسخگو نمی دانند.
از شهروندانی که در سال های قبل در زمان بازداشت جان خود را از دست دادند، زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی- کانادایی و کاووس سیدامامی از متخصصان محیط زیست می توان نام برد که او هم تابعیت مظاعف کانادا داشت. ستار بهشتی کارگر وبلاگ نویسی که از سوی ماموران نیروی انتظامی دستگیر شد، در زمان بازداشت جان خود را از دست داد.
مهسا امینی شهروند ۲۲ ساله ایرانی هم که مرگ وی باعث آغاز اعترضات جاری شده، در زمان بازداشت توسط ماموران گشت ارشاد دچار اغما شد و پس از سه روز درگذشت. پیش از خانم امینی، زهرا بنی یعقوب پزشک ۲۷ ساله در بازداشتگاه ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهر همدان درگذشت.
مقام های جمهوری اسلامی علت درگذشت آقای سیدامامی و خانم بنی یعقوب را «خودکشی» و علت درگذشت خانم کاظمی را «برخورد جسم سخت» با سر وی عنوان کردند. خانواده این افراد مرگ آنها را مشکوک خواندند و علت خودکشی را معتبر ندانستند.
در گزارش های دوره‌ای گزارشگران شورای حقوق بشر سازمان ملل هم به موضوع مرگ زندانیان در ایران اشاره شده است.
ماموران جمهوری اسلامی در موارد زیادی پیکر افراد را به طور فوری و گاهی حتی بدون اطلاع به خانواده آنها، دفن می‌کنند.
این شورا اخیرا با تاسیس یک هیات حقیقت یاب، آن را مامور ثبت موارد نقض گسترده حقوق بشر از زمان آغاز اعتراضات در شهریور امسال کرده است.
شورای حقوق بشر وضعیت حقوق بشر در ایران را «وخیم» خوانده و گفته است که مقام های جمهوری اسلامی ایران درباره وضعیت جاری در این کشور باید پاسخگو شوند.