تظاهرات حکومتی در مقابل سفارت فرانسه در تهران، برای اعتراض به کاریکاتورهای شارلی ابدو – هشتم ژانویه ۲۰۲۳ AP – Vahid Salemi
ژان پیر فیلیو، کارشناس برجستۀ تاریخ خاورمیانه در روزنامۀ لوموند می‌نویسد که علی خامنه‌ای از افسردگی‌های دوره‌ای رنج می‌برد و تمامی ذهن و حواسش نگران مرگ و نابودی خود و جانشینی پسرش است.
ژان پیر فیلیو که در بیست سال اخیر پژوهش‌های گسترده‌ای در بارۀ جمهوری اسلامی و تاریخ سیاسی منطقه داشته، در یادداشتی در روزنامۀ لوموند بر بی‌بصیرتی سیاسی خامنه‌ای و وحشت بیمارگونه‌اش از عزل و نابودی تأکید می‌کند.
فیلیو در آغاز اشاره‌ای به کاریکاتورهای اخیر خامنه‌ای در نشریۀ شارلی ابدو دارد و می‌نویسد در تظاهرات فرمایشی که برای اعتراض به انتشار این کاریکاتورها در مقابل سفارت فرانسه در تهران برگزار شد، بیشتر از چند ده نفر شرکت نکرده بودند، همچنان که در تظاهرات قم. این ناکامی رژیم در بسیج کردن طرفدارانش از نظر فیلیو نشانۀ دیگری است از عدم محبوبیت فردی که در سال ۱۹۸۹ جانشین آیت‌الله خمینی شد..
آیت‌الله باسمه‌ای
ژان پیر فیلیو می‌گوید در مقام مقایسه باید به یاد بیاوریم که در سال ۱۹۷۸ بدگویی رژیم شاه از خمینی چه پیامدهایی داشت… ظاهراً منظور نویسنده از بدگویی، همان مقالۀ معروفی است که در روز هفدهم دی ۱۳۵۶ با امضای مستعار احمد رشیدی مطلق در روزنامۀ اطلاعات چاپ شد و یکی از نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی را زد.
ژان پیر فیلیو که علی خامنه‌ای را “آیت‌الله باسمه‌ای” عنوان می‌دهد تاریخچۀ دستیابی وی به رهبری را شرح می‌دهد و یادآوری می‌کند که خامنه‌ای مرجع تقلید نبود و از نظر روحانیون بلندمرتبه، برای ولی فقیه شدن صلاحیت نداشت. شاید به همین دلیل، وی سالهای نخست رهبری را با احتیاط بیشتری طی کرد تا اینکه بالاخره بعد از مقدمه‌چینی‌ها، در سال ۱۹۹۴ (۱۳۷۳) رسماً به عنوان مرجع تقلید معرفی شد.
با اینحال، خامنه‌ای به رغم سستی مقام مذهبی‌اش، نظام جمهوری اسلامی را طی ۳۳ سال با سختگیری و قاطعیت رهبری کرد و رکورد عمر جباران خاورمیانه را شکست.
ژان پیر فیلیو می‌نویسد: با ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، معروف به جلاد، گرایش‌های سرکوبگر خامنه‌ای تشدید شد تا اینکه اخیراً عزم جزم کرد تا اعتراضات مردم را در خون خفه کند. در این کار، رئیسی نیز که خود مسئول هزاران اعدام است، فرمانبرداری جنایت‌آمیزش را در خدمت خامنه‌ای قرار داد.
دلواپس جانشینی
به نوشتۀ ژان پیر فیلیو، خامنه‌ای که ۸۳ سال دارد و سلامتی‌اش در افول است، گرفتار افسردگی‌های دوره‌ای سخت می‌شود. اندیشۀ مرگ و نابودی که تمامی ذهن او را مشغول کرده همراه با نگرانی جانشینی، به این افسردگی دامن می‌زند. آنچه که از نظر ایرانیان و افکار عمومی جهانی اعتراضات مردم به حساب می‌آید از نگاه وی تنها توطئه‌ای است که با هدف متزلزل کردن شخص او و نظام جمهوری اسلامی آغاز شده است. همین نابینایی سیاسی همراه با بدگمانی بیمارگونه (کوری پارانویاک)، باعث شده که سرکوب کنونی در ایران به شدت بی‌رحمانه و وحشیانه باشد. این وضعیت در عین حال وسوسۀ یکباره سپردن همۀ امور به مجتبی را نزد علی خامنه‌ای تشدید کرده است.
فیلیو در معرفی مجتبی می‌نویسد که وی در همین تابستان گذشته عنوان آیت‌الله گرفت و در حال حاضر مدیر امپراطوری صنعتی و تجاری خامنه‌ای و بسیار نزدیک به سپاه پاسداران است. نویسنده یادآوری می‌کند که سناریوی حکومت سلسله‌ای قبلاً در سوریه، توسط خاندان اسد پیاده شده است.
اگرچه علی خامنه‌ای هنوز جانشینی پسرش را رسماً اعلام نکرده ولی ژان پیر فیلیو معتقد است که وی در هرصورت به پایان دورۀ حاکمیت خود رسیده است؛ پایانی که به دلیل خشونت و توحش او در مقابل جنبش مردم، حال و هوایی سخت تیره و تار یافته است.
از: ار اف ای