رادیو فردا
نشریه ویژه فن‌آوری وایِرد روز جمعه خبر داد که شماری از ایرانی‌ها در کمپانی‌های بزرگ مانند گوگل خود دست به کار شده و با سرمایه «شخصی» در پی یافتن راه‌های ابتکاری برای کمک به معترضان در داخل کشور هستند.
به نوشته وایرد، در حالی که پاسخ شرکت‌های بزرگ فن‌آوری مانند گوگل و مایکروسافت در مورد ارائه کمک به معترضان ایرانی برای دور زدن سانسور شدید اینترنتی، تا حد زیادی ناامیدکننده بوده، شماری از کارمندان این شرکت‌ها در ابتکارات شخصی و حتی سرمایه‌گذاری خصوصی خود بر دستیابی به راه‌کارهای ابتکاری برای کمک به معترضان ایران متمرکز شده‌اند.
نشریه آمریکایی وایرد در شماره روز جمعه، ۳۰ دی، نوشت که کارمندان ایرانی‌الاصل گوگل در این ابتکارها نقش محوری دارند.
کار به روی فن‌آوری چت امن، ارسال پیامک بین دستگاه‌ها بدون نیاز به اینترنت و ارتقای سیستم پیام‌رسانی رمزگذاری کنونی از جمله برنامه‌های این دسته از کارمندان ایرانی گوگل در اروپا، آمریکا و کانادا است.
سوندار پیچای، مدیر اجرایی آلفابت، شرکت مادر گوگل، در آغاز اعتراضات ایران پس از مرگ مهسا امینی با ابراز نگرانی از سرکوب گسترده معترضان و تشدید سانسور اینترنتی در کشور، به کارمندان ایرانی خود گفته بود که از «حمایت کامل» برخوردار هستند تا امکان دسترسی ایرانیان به برنامه‌های اینترنتی را فراهم کنند.
با این حال، پاسخ گوگل و مایکروسافت به درخواست سیاستمداران آمریکایی و فعالان حقوق بشر ایرانی انتظارات را برآورده نکرد.
مایک ایساکوویتز، از روسای گوگل، گفته بود که تحریم‌های آمریکا در قبال ایران در ارتباط با فن‌آوری هرچند کاهش یافته اما هنوز شامل اعطای مجوز به این نوع فعالیت‌ها نشده است.
آقای ایساکوویتز از کنگره خواسته بود با دولت بایدن برای تضمین دسترسی ایرانیان به ابزارهای حیاتی ارتباطی همکاری کند.
متیو پرینس، مدیر عامل شرکت اینترنتی و سایبری کلاودفلر، مستقر در سانفرانسیسکو، نیز روز ۲۹ دی در مجمع جهانی اقتصاد در سوئیس گفت تحریم‌های آمریکا خود مانع اصلی بر سر راه شرکت‌ها در ارائه کمک به غلبه بر سانسور اینترنت در ایران است.
نشریه وایرد با استناد به منابع مطلع در گوگل نوشت که کارمندان و به ویژه کدنویسان این شرکت ابتکارات شخصی را آغاز کرده و گردهم آمده‌اند تا کمک مورد نیاز را به مردم کشور خود فراهم کنند. بر اساس این گزارش، این اقدام با حمایت سایر کارمندان گوگل نیز روبه‌رو شده است.
فرج اعلایی، یکی از سرمایه‌گذاران فن‌آوری در منطقه سیلیکون وَلی کالیفرنیا، در این زمینه گفت که صدها داوطلب از ایرانیان مهاجر در جهان آماده سرمایه‌گذاری و کمک در عرضه فن‌آوری به هم‌میهنان خود هستند.
شُورش شافعی، دانشمند امور داده‌ها، که قبلا در گوگل کار می‌کرد، گفته است که ارتباط با دنیای خارج راه نجات معترضان داخل کشور است.
به گفته آقای شافعی، که خود اهل کردستان ایران است، کسب آگاهی هر چه بیشتر از رویدادها در خیابان‌ها و زندان‌های ایران که از طریق معترضان داخلی منتشر شود، این احتمال را که حکومت ایران بتواند سرکوب‌گری‌های ۴۰ سال گذشته را تکرار کند، کمتر می‌شود.
کارمندان ایرانی شرکت‌های عمده فن‌آوری که حامی اعتراضات کشورشان هستند، خواهان آن بودند که این کمپانی‌ها رویدادهای ایران را مانند جنگ روسیه در اوکراین تلقی کرده و گام‌های مشابهی را که برای کمک به اوکراین برداشتند، در قبال ایران تکرار کنند.
اما به نوشته نشریه وایرد، شرکت‌های یاد شده معتقدند که در ارتباط با ایران باید «سنجیده‌تر» اقدام کنند زیرا ماجرای اوکراین جنگی است که ژئوپلیتیک و امنیت اروپا را تهدید می‌کند.
این شرکت‌ها همچنین گفته‌اند که همه مهاجران ایرانی کارمند آن‌ها حامی اعتراضات کنونی کشورشان نیستند. علاوه بر آن، شرکت‌ها تاکید دارند که ابهامات قانونی ناشی از تحریم‌ها علیه ایران دست آن‌ها را عملا بسته است.
بر اساس این گزارش، اکثر مهاجران ایرانی‌الاصل کارمند گوگل که در حال تلاش برای کمک به هم‌وطنان خود در اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» هستند، به دلیل نگرانی، هم از بابت رژیم ایران و هم از سوی کمپانی، در خفا به این اقدامات مشغول هستند.
اما ماهنی شایگان‌فر، یکی از دانشمندان کامپیوتر و تحلیل‌گر ارشد گوگل در سیلیکون ولی به قول خود، روزی ۳۰ بار در اینستاگرام پست درباره اعتراضات ایران قرار می‌دهد، در حالی که در گذشته فعالیت زیادی در فضای مجازی نداشت.