دولت خود را برای تغییراتی در شکل فعلی سهمیهبندی و قیمت بنزین در سال ۱۴۰۲ آماده میکند
همزمان با انتشار خبرهایی درباره اقدامات احتمالی دولت در سال جدید در مورد افزایش قیمت بنزین یا تغییر نحوه سهمیهبندی آن، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، با اعلام اینکه «مصرف روزانه بنزین در نوروز سال جاری از ۱۴۴ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر» نیز عبور کرده است، بر لزوم انجام اقداماتی برای «مدیریت مصرف سوخت» تاکید کرد.
گزارشها از احتمال تغییر سهمیهبندی و افزایش قیمت بنزین یا آن گونه که مقامهای حکومتی آن را «مدیریت مصرف بنزین» میخوانند در حالی است که افزایش قیمت بنزین در بامداد ۲۴ آبان سال ۱۳۹۸ به اعتراضات سراسری در ایران منجر شد. اعتراضاتی که در جریان سرکوب آن بنابر گزارش خبرگزاری رویترز طی کمتر از دوهفته دستکم ۱۵۰۰ نفر از معترضان به دست نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی کشته شدند.
با گذشت سه سال اکنون بار دیگر مقامهای حکومتی از پیشیگرفتن میزان مصرف بنزین از میزان ظرفیت تولید بنزین در ایران خبر میدهند و بر «لزوم مدیریت مصرف بنزین» تاکید دارند.
در تازهترین مورد روز چهارشنبه ۲ فروردین ۱۴۰۲ جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، گفت: «متاسفانه رشد مصرف بنزین به صورت تصاعدی افزایش مییابد و در حالی که سال قبل رشد ۲۰ درصدی در مصرف بنزین داشتیم، امسال هم رشد ۱۱ درصدی نسبت به سال قبل داریم و قطعا باید در مدیریت مصرف سوخت توجه ویژه شود.»
جلیل سالاری با اشاره به «روند رو به رشد افزایش خودروها» در کشور، افزود که در حال حاضر تعداد ۲۹ میلیون دستگاه خودرو در چرخه حمل و نقل کشور وجود دارند.
او تاکید کرد که میزان مصرف سوخت خودروهای موجود در ایران با استانداردهای جهانی فاصله دارد و این «خودروها پرمصرفاند»، گفت که باید به این موضوع نیز توجه شود.
به گفته سالاری در حال حاضر «تولید بنزین در پالایشگاههای ایران به روزانه ۱۱۲ تا ۱۱۵ میلیون لیتر» رسیده است .
مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی گفت: «برای تامین بنزین مورد نیاز در بخش حمل و نقل، با همکاری نواحی مختلف ۲۴ ساعته در حال توزیع بنزین هستیم.»
سالاری درباره برآوردهای قبلی از افزایش میزان مصرف بنزین در کشور نیز عنوان کرد که پیشبینی شده بود مصرف بنزین ۷ تا ۱۰ درصد رشد پیدا کند، در حالی که اکنون افزایش مصرف بنزین در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان به ۴۶ درصد رسید، در استان فارس ۲۵ درصد رسیده است.
به گفته سالاری «در استانهای کردستان و قم رقم مصرف از ۳۰ تا ۵۰ درصد رشد داشته و در استانهای شمالی و جنوبی، شرق و غرب کشور هم به طور میانگین از ۱۱ تا ۴۶ درصد افزایش مصرف بنزین» وجود دارد.
مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی با اشاره به پیشی گرفتن میزان مصرف بنزین از ظرفیت کل پالایشگاههای کشور، گفت: «در تابستان هم مصرف سوخت افزایش مییابد، باید در این زمینه مدیریت کنیم تا ناترازی تولید و مصرف بنزین مدیریت شود، از طرفی برنامه تعمیرات اساسی پالایشگاهها نیز در دستور کار قرار دارد که ممکن است تولید بنزین را در مدت محدودی کاهش دهد.»
جلیل سالاری با اشاره به اینکه سالانه یک میلیون خودرو به چرخه خودروهای کشور اضافه میشود و میزان مصرف بنزین این تعداد خودرو در سال یک میلیارد لیتر است، گفت که برای تامین بنزین یک میلیون خودرویی که سالانه به تعداد خودروها افزوده میشود باید «یک پالایشگاه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار بشکهای ساخته شود که ساخت آن هم حداقل چهار تا پنج سال زمان میبرد.»
مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی گفت: «باید از نظر اقتصادی و مدیریت مصرف سوخت فکری کنیم تا تولید در زنجیره ارزش مورد توجه قرار گیرد و منابع و سرمایه ملی را با بد مصرف کردن از بین نبریم.»
سالاری البته به نوع «مدیریت مصرف سوخت» و روشهای مورد استفاده دولت اشاره نکرد اما همزمان مصطفی میرسلیم، نماینده مجلس شورای اسلامی، نیز تحت عنوان راه مقابله با افزایش کشتههای تصادفهای نوروزی بر انجام سهمیهبندی جدید بنزین تاکید کرد.
مصطفی میرسلیم در توییتی نوشت: «یکى از عوامل موثر بر کاهش تلفات جادهاى، بهویژه در نوروز، مىتوانست سهمیهبندى باشد.»
جواد اوجی، وزیر نفت، اما روز ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ درباره «برنامه دولت برای تغییر قیمت بنزین و گازوئیل»، گفت: «با برنامه ریزیهایی که همکاران در شرکت پالایش و پخش برای مصارف به خصوص در ایام پایان سال و نوروز انجام دادهاند پیشبینی میشود که مشکلی برای تامین سوخت وجود نداشته باشد و برنامهای برای افزایش قیمت بنزین و گازوئیل مطرح نیست.»
با این حال هادی بیگینژاد، نماینده مجلس شورای اسلامی، در روزهای پایانی سال به روزنامه شرق گفت که طرح اختصاص سهمیه بنزین به افراد همچنان مطرح است و در این صورت «یارانه بنزین برای افراد فاقد خودرو ۱۵ لیتر در نظر گرفته شده است.»
بیگینژاد افزود که افزایش قیمت بنزین در دستور کار نیست اما در صورت اجرای طرح «اختصاص بنزین به افراد فاقد خودرو»، آنها میتوانند سهمیه بنزین خود را به فروش برسانند.
محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، نیز هفدهم اسفند ماه گفت که «طرح تخصیص سهمیه بنزین روزی نیم لیتر و ماهانه ۱۵ لیتر به ازای هر عضو خانوار» در حال حاضر مطرح است و «هر فردی میتواند سهمیه را تحویل بگیرد و آن را بفروشد.»
تاکید مقامهای جمهوری اسلامی در مورد میزان بنزین مصرفی در ایران بر این است که همه بنزین مصرفی باید تولید داخل باشد و در حال حاضر دولت امکان واردات بنزین و همچنین بودجهای برای چنین وارداتی ندارد.
اعلام مکرر آمار مرتبط با افزایش مصرف بنزین و فاصله ۳۰ میلیون لیتری میان ظرفیت تولید ۱۱۵ میلیون لیتری پالایشگاههای کشور تا میزان ۱۴۴ میلیون لیتری مصرف بنزین، و ابراز هشدار و نگرانی مقامهای حکومتی در این مورد نشان میدهد دولت خود را برای تغییراتی در شکل فعلی سهمیهبندی و قیمت بنزین در سال ۱۴۰۲ آماده میکند.