ایران وایر
بر اساس گزارش‌ها بند ۵ زندان شیبان اهواز که در آن زندانیان سیاسی نگهداری می‌شوند قرار است تعطیل شود و تمام ۷۰ نفری که در این بند هستند به بند ۸ که زندانیان جرائم عمومی و عقیدتی هستند، منتقل شوند. خبرگزاری حقوق‌بشری «کارون» که اخبار نقض حقوق شهروندان عرب ایرانی را پوشش می‌دهد اولین بار این گزارش را منتشر کرد اما اطلاعاتی که از این زندان به دست «ایران‌وایر» رسیده نشان می‌دهد که عدم اجرای مقررات تفکیک جرائم در این زندان، تنها یکی از روش‌های آزار سیستماتیک زندانیان سیاسی و عقیدتی است.
***
زندان «شیبان» اهواز، در ۱۲ کیلومتری جاده اهواز به مسجد سلیمان، در نزدیکی روستای شیبان واقع شده است. این زندان با حدود ۳۰۰۰ نفر جمعیت به شهادت‌های زندانیان سیاسی سابق اغلب پذیرنده تعداد بیشتری از زندانیان است و گاه شمار افرادی که در این زندان که به «قتلگاه» معروف است به ۴۵۰۰ نفر هم می‌رسد.
این زندان با هشت بند و یک قرنطینه و یک بهداری کوچک، بسیاری از شهروندان عرب ایرانی و زندانیان سیاسی و عقیدتی خوزستانی را در خود جای داده است.
بنا بر اطلاعاتی که به دست ایران‌وایر رسیده، تنها در بند ۵ این زندان، حدود ۷۰ زندانی سیاسی که اغلب از اعراب ایرانی هستند، دوران محکومیت‌های عمدتا طولانی‌مدت خود را سپری می‌کنند.
زندانیان سیاسی زندان شیبان در خطرند
سازمان حقوق‌بشر کارون بیستم اردیبهشت ۱۴۰۲، در کانال تلگرام خود از تعطیل شدن بند سیاسی زندان شیبان اهواز خبر داد. این سازمان نوشت که خبر انتقال زندانیان سیاسی از بند پنج به بند هشت اعتراض این زندانیان را به دنبال داشته و زندانیان بند پنج با هم‌بند شدن با مرتکبان جرایم عمومی به شدت مخالفت کردهاند.
با این وجود، مقامات زندان شیبان این زندانیان سیاسی را تهدید کردهاند در صورت اعتراض به برهم زدن تفکیک جرایم بین بند پنج و هشت، نیروهای یگان ویژه را در زندان شیبان مستقر خواهند کرد تا با زور زندانیان را به بند هشت انتقال دهند.
فرد آگاهی که خود به دلیل فعالیت سیاسی سال‌ها در این زندان محبوس بوده و مدتی است که از زندان به قید وثیقه آزاد شده، درباره شرایط زندانیان سیاسی این زندان با ایران‌وایر گفتگو کرده و می‌گوید که اغلب زندانیان سیاسی این بند معتقدند که انتقال زندانیان بند پنج، منجر به وقوع درگیریهای متعددی میان زندانیان سیاسی و زندانیان عمومی که در بند هشت به سر می‌برند خواهد شد.
به گفته او، این انتقال فعالیت فرهنگی و هنری زندانیان سیاسی را محدود و بر سلامت روان آنها تاثیر کاملا منفی خواهد داشت.
این فرد مطلع به ایران‌وایر می‌گوید: «از آن‌جایی که مقامات زندان در درگیریهای گذشته بین زندانیان عمومی و سیاسی، بی‌طرف نبوده و زندانیان سیاسی را آزار داده‌اند، به انفرادی انداخته‌اند و به وضوح طرف زندانیان جرائم عادی، به‌ویژه مالی را گرفته‌اند، زندانیان سیاسی به‌شدت نگران هستند.»
او ادامه می‌دهد: «یک بار قاضی ناظر زندان به‌نام جمشیدی، تمام کتابخانه زندانیان سیاسی را که با زحمت و دانه به دانه جمع کرده بودند، سر یک بگومگوی ساده بین یک زندانی متهم به اختلاس و یک زندانی سیاسی جمع کرد و با خودش برد. حتی به مداد و خودکار کتابخانه هم رحم نکرده بود. مگر زندانی‌ها چه دارند؟ جز یک کتاب خواندن که آن را هم از آنها گرفتند.»
او همچنین می‌گوید که در همان ماجرا که دو سال پیش اتفاق افتاده، دو زندانی سیاسی از ابتدا تا انتهای ماه رمضان را در سلول انفرادی بودند ولی طرف دیگر درگیری، در بند مانده بوده است.
«غذایی که حیوان نمی‌خورد»
تاکنون گزارش‌های بسیاری از کیفیت بد غذای زندان‌های ایران منتشر شده است. ایران‌وایر پیش‌تر در گزارش‌هایی از غذای بی‌کیفیت، ناکافی و ناسالم زندان‌هایی چون قرچک، زندان تهران بزرگ، اوین و تبریز نوشته است.
فرد آگاهی که با ایران‌وایر گفتگو کرده تاکید می‌کند که وضعیت غذای زندان شیبان اهواز نیز بسیار غیرانسانی است: «زندانیانی که در شیبان هستند، به معنای واقعی کلمه رنج می‌برند. غذایی که به آنها می‌دهند را به حیوان هم بدهی نمی‌تواند بخورد. بچه‌ها خودشان هم می‌پزند ولی بعضی واقعا از لحاظ مالی ضعیف هستند و خانواده‌هایشان نمی توانند برایشان پول بفرستند. چند سال پول بفرستند؟ یک روز و دو روز که نیست، سالیان سال است.»
اشاره این زندانی سیاسی سابق به احکام طولانی‌مدت زندان برخی از زندانیان سیاسی است. زندانیانی چون «مختار آلبوشوکه» و «محمدعلی عموری»، هر دو محکوم به حبس ابد که بیش از ۱۳ سال است بدون مرخصی در زندان شیبان هستند و «عبدالامام زائری»، باز هم محکوم به حبس ابد که از سال ۱۳۸۴ بدون یک روز مرخصی در زندان بوده، است.
این شخص مطلع همچنین با اشاره به قیمت چند برابر اجناس و کالاهای خوراکی که در زندان شیبان اهواز به زندانیان فروخته می‌شود، می‌گوید: «در زندان مافیای فروشگاه مواد غذایی هست. اگر چیزی بیرون هزار تومن باشد، زندانی‌ها آن‌جا باید دو هزار تومن بپردازند. از همه لحاظ تحت فشارند.»
بیماری و سال‌های مدید بی‌درمان
بنا به گزارش سازمان‌های حقوق‌بشری، زندان شیبان اهواز اغلب با جمعیتی ۵۰ درصد بیشتر از ظرفیت خود مواجه است. این ازدحام جمعیت، زندگی را برای زندانیان بسیاری، از جمله زندانیان سیاسی و عقیدتی به جهنم تبدیل کرده است.
فرد آگاهی که با ایران‌وایر صحبت کرده می‌گوید که برای جمعیت چند هزار نفری این زندان، فقط یک درمانگاه کوچک با چند تخت وجود دارد و حتی یک پزشک هم بالای سر زندانی‌ها نیست، بلکه یک پرستار به امور بهداشت و سلامت آنها رسیدگی می‌کند:
«اگر کسی دندانش درد کند یا مثلا یک بیماری مزمن مثل سینوزیت یا پروستات داشته باشد، همان پرستار باید با داروهای معمولی درمانش کند. مثلا جابر صخراوی «ام‌اس» دارد و در زندان غش می‌کند یا سید مختار آلبوشوکه، فتق دارد و چند سال است درد شدید دارد. روز به‌روز وضعیتش بدتر می‌شود. دو سال است که درخواست مراجعه به پزشک و مرخصی داده ولی هنوز درمان نشده است.»
«جابر صخروای»، زندانی سیاسی عرب ایرانی است که بر اثر شکنجه‌های شدید، توانایی حرکتی خود را از دست داده و کم‌بینا شده است. آقای صخروای در سال ۱۳۹۳، در خیابان «خشایار» اهواز بازداشت شده و به ۱۲ سال و ۵ ماه حبس محکوم شده است.
این فرد مطلع در ادامه با تاکید بر اینکه بسیاری از زندانیان سیاسی بند ۵ زندان شیبان، حتی با مرگ اعضای خانواده و در مواردی فرزندشان نیز به مرخصی اعزام نشده‌اند، می‌گوید:
«عده‌ای از زندانیان سیاسی، از تمامی حقوق انسانی خود محرومند. بعضی هستند که پدرشان یا فرزندشان فوت کرده ولی به آنها اجازه مرخصی داده نشده و همین حالا هم نمی‌شود. مثلا «عبدالرحمان عساکره»، متهم ردیف ششم پرونده «الحوار» که بیست سال تبعید در زندان قوچان برایش بریده‌اند، هم بچه‌اش فوت کرد و هم پدرش، برای هیچ‌کدام به او مرخصی ندادند که بتواند بیرون بیاید. محمدعلی عموری هم پدرش فوت کرد مرخصی ندادند. محمدعلی مریض است و ده‌ها بار خانواده‌اش برای اینکه بتوانند یک دکتر او را ببرند، خواهش و تمنا کردهاند ولی حتی دریغ از یک روز مرخصی در ۱۳ سال گذشته.»
رحمان عساکره، شهروند عرب ایرانی است که در پرونده موسسه فرهنگی «الحوار» (به معنی گفتگو) ابتدا به اعدام محکوم شد.
از جوانان موسس این گروه که بعدا در پرونده «الحوار» تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند؛ «هاشم شعبانی عموری»، شاعر و معلم ادبیات عرب و دانشجوی فوق‌لیسانس علوم سیاسی و «هادی راشدی»، مهندس شیمی و دبیر شیمی دبیرستان‌های سربندر و ماهشهر، در بهمن سال ۱۳۹۲ اعدام شدند.
دو برادر عضو «الحوار»، «سید جابر» و «سید مختار آلبوشوکه»، به‌همراه محمدعلی عموری و «رحمان عساکره»، به اعدام محکوم شده و حتی حکم آنها در دادگاه تجدید نظر نیز تایید شده بود، ولی حکم بعدا به شکلی «غیررسمی» شکست و به «حبس ابد» تغییر یافت.
فرد آگاهی که با ایران‌وایر گفتگو کرده با تاکید به عدم دسترسی این زندانیان سیاسی به خدمات درمانی، در پایان می‌گوید: « کاری ندارند که این‌ها مریض هستند. محمدعلی عموری، یکی از دنده‌هایش در اثر شکنجه آسیب دیده و درد دارد ولی اجازه درمان نداده‌اند. عبدالامام زائری هم مشکل پروستات دارد و نیاز به درمان دارد ولی اجازه درمان نمی‌دهند. بالاخره همه ده دوازده سال است در زندانند و نیاز به درمان دارند، ولی هیچ‌کس جوابگو نیست.»