زمان طولانی اعتراضات (بیش از صد روز)، همراهی معترضان داخل و خارج از کشور با همدیگر، بیوستن اعتراضات مرکز و بیرامون با یکدیگر، همراهی همه اقشار و صنوف وطیف‌های اجتماعی و… از اختصاصات این دوره از عتراضات بود.
اما سرانجام این اعتراضات سرکوب گردید و نتیجه دلخواه معترضان حاصل نشد. (اگرچه بی نتیجه نیز نبود: به عنوان مثال گذر از حجاب اجباری)
راجع به دلیل شکست اعتراضات در مجالی دیگر خواهم نوشت. اما سخن امروز این است که چگونه می‌توان اعتزاضات را احیا کرد. اصلی ترین بخش اعتراضات حضور خیابانی آن بود. به دیگر سخن چگونه می‌توان به خیابان بازگشت.
از دیرباز برای موفقیت در یک کار (چه شخصی، چه اجتماعی، چه علمی یا تجاری و…) ومطمئن ترین راه الگو گیری از روش‌های موفقیت آمیز دیگران بوده است. اما چه الگوی موفقی برای حضور خیابانی مردم می‌توان در نظر گرفت؟ آشکار است که بهترین الگو باید بیشترین مشابهت را با نسخه مورد نظر ما (در این جا، جامعه ایران) باید داشته باشد.
در وهله اول بهترین الگو، یک الگوی داخلی و ایرانی است، که خوشبختانه یک نمونه از آن موجود است.
اعتراضات زاهدان
این اعتراضات تا به امروز، بی وقفه ادامه داشته و قطع نشده است. باسخ به چرائی ادامه این اعتراضات تاکنون می‌تواند برای ما راهگشا باشد.
اعتراضات زاهدان هر هفته بعد از نمازجمعه مولوی عبدالحمید، در مصلای مکی رخ می‌دهد، به نظر می‌رسد، سه عنصر مکان مشخص، زمان مشخص و رهبر مشخص در اینجا تاثیر گذار است.
به نظر می‌رسد فعلا از عنصر رهبر مشخص باید صرف نظر کرد. زیرا اکنون رهبر که همه معترضان بر او اتفاق نظر داشته باشند، وجود ندارد. (تنها اعتراضی که بعد از انقلاب رهبر مشخصی داشت اعتراضات سال ۸۸ بود که رهبر آن میرحسین، اکنون در حصر می‌باشد.) البته به جای فرد می‌توان، بر گفتمان جمهوری خواهی سکولار و دموکرات متمرکز شد. (تاکنون دو گروه از جمهوریخواهان، متنی را به عنوان، بیش نویس قانون اساسی آینده، منتشر کرده‌اند که به نظر راهگشاست.) اگرچه این تدبیر نیز نیاز به یک رهبر را منتفی نمی‌کند و همه جمهوریخواهان باید تنگ نظری و خود محوری و کمال گرایی را کنار بگذارند وبر یک شخص یا شورا، به عنوان رهبر به اتفاق نظر برسند.
۲- زمان مشخص: همانند اعتراضات زاهدان باید اعتراضات دستکم در یک روز مشخص، در همه شهرها بیگیری شود، بهترین زمان بنج شنبه عصر یا جمعه عصر می‌باشد. (ساعتی که دمای هوا معتدل باشد و همه اقشار امکان حضور داشته باشند.)
۳- مکان مشخص: بهترین مکان برای حضور خیابان اصلی هر شهر می‌باشد. زیرا هم امکان حضور حداکثری وجود داشته باشد هم سد این مسیر دشوار باشد، و هم دسترسی به آن آسان باشد. (مثلا خیابان انقلاب به سوی آزادی در تهران)
بیشهاد تکمیلی: در وهله اول بهتر است این راه بیمایی به صورت، راهبیمایی سکوت برگزار شود و تا حد ممکن مسالمت آمیز. برای حضور خیابانی باید هزینه این حضور را تا حد ممکن بائین آورد. از دیگر فعالین سیاسی و مدنی خواهشمندم این بیشنهاد را تکمیل نمایند و برای تحقق آن تا حد ممکن با یکدیگر همکاری نمایند.
از: گویا