رادیو فردا
به دنبال مبادلۀ اسدالله اسدی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی و محکوم به اقدام تروریستی با اولیویه فانده‌کاستیل، امدادگر بلژیکی زندانی در ایران، عفو بین‌الملل با صدور بیانیه‌ای از دولت بلژیک به دلیل آزاد کردن آقای اسدی انتقاد کرد.
در بیانیۀ این سازمان حقوق بشری که عصر جمعه پنجم خرداد منتشر شد از آزادی امدادگر بلژیکی که از فوریه ۲۰۲۲ در ایران به جرم جاسوسی به ۱۲ سال زندان محکوم شده بود استقبال شده است.
عفو بین‌الملل اما تأکید کرده که دولت بلژیک با انتقال اسدالله اسدی به ایران، فضایی از «مصونیت» را برای حکومت جمهوری اسلامی ایجاد کرده است تا با «اقدامات فراقضایی، شکنجه و سایر سوءرفتارها» مخالفان ایرانی خود را هدف قرار دهد.
به باور این سازمان حقوق بشری، آزاد کردن اسدالله اسدی همچنین به حق قربانیان برای رسیدن به «عدالت، غرامت و تضمین تکرار نشدن چنین قانون‌شکنی‌هایی» آسیب زده است.
عفو بین‌الملل هشدار داده که وقتی جامعه بین‌الملل، از جمله بلژیک و سایر دولت‌های اروپایی تعهدات خود بر اساس قوانین بین‌المللی در جهت مجازات اقدامات فراقضایی و برون‌مرزی حکومت ایران علیه حقوق بشر را نادیده می‌گیرند، مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور در معرض خطر بیشتری توسط مأموران حکومت ایران قرار خواهند گرفت.
در محاکمه‌ای که در سال ۲۰۲۱ به پایان رسید، مشخص شد که اسدالله اسدی در طراحی و مشارکت فعال در توطئه برای بمب‌گذاری در همایش هواداران سازمان مجاهدین خلق در سال ۲۰۱۸ نقش داشته و به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
عفو بین‌الملل همچنین «نگرانی عمیق» خود را از این مسئله ابراز کرده که تبادل زندانیان، خطر جسور شدن جمهوری اسلامی برای «گروگان‌گیری و سایر جرایم شناخته شده بر اساس قوانین بین‌المللی» را تقویت می‌کند.
این سازمان حقوق بشری خواستار آن شده که مقام‌های بلژیک فوراً تحقیقاتی را آغاز کنند تا محروم کردن اولیویه فانده‌کاستیل از آزادی به عنوان «گروگان‌گیری» به زمرۀ جرایم جمهوری اسلامی افزوده شود.
این درخواست از سایر کشورهایی که شهروندان‌شان در حال حاضر در زندان‌های جمهوری اسلامی هستند یا در گذشته به زندان افتاده بودند، تکرار شده است.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین خواسته مقام‌های ایرانی که در زمینۀ «شکنجه، ربایش یا سایر جرایم» علیه آقای فانده‌کاستیل نقش دارند، با صدور حکم جلب بین‌المللی، مورد تعقیب قضایی قرار گیرند.
اسدالله اسدی که در مسقط پایتخت عمان و با میانجی‌گری مقام‌های این کشور با اولیویه فانده‌کاستیل مبادله شد، عصر روز پنجم خرداد وارد تهران شد.
در این میان، علی بهادری جرمی، سخنگوی دولت و کاظم غریب‌آبادی، معاون قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی، از او استقبال کردند.
تصاویر منتشر شده از شبکه خبر تلویزیون حکومتی ایران، اسدی را نشان می‌دهد که لبخندزنان با حلقه گل بر گردن و هدایایی در دست میان این دو مقام دولتی و قضایی نشسته است.
شورای ملی مقاومت، بازوی سیاسی مجاهدین خلق ایران، روز جمعه در واکنش به انتشار این خبر، آزادی اسدی را محکوم کرد و آن را «تشویق [به] تروریسم و خیانت به حقوق بشر با نقض حکم دادگاه قانون اساسی» بلژیک توصیف کرد.
از سوی دیگر وزیر امور خارجه ایران بعد از اعلام خبر آزادی اسدی، در توییتی او را «دیپلمات بی‌گناه کشورمان» توصیف کرد و کاظم غریب‌آبادی که به استقبال او رفته بود، لغو مصونیت، دستگیری و حکم صادره علیه اسدی از سوی دولت بلژیک را «خلاف ضوابط حقوقی و بین‌المللی» خواند.