رضا شهابى ذکریا، فعال کارگرى و عضو هیئت مدیره سندیکاى اتوبوسرانى تهران و حومه که دوران محکومیت ۴ سال حبس خود را در زندانى اوین مى گذراند، به عنوان یکى از شش برنده از دوره اول جوایز حقوق بشرى رها، معرفى شد.
شش برنده جایزه، توسط هیات داوران ویژه اى متشکل از شیرین عبادى، برنده جایزه نوبل و وکیل مدافع حقوق بشر به عنوان رییس هیئت ژورى، آرون رودز از بنیانگذاران و محقق اصلى پروژه حقوق آزادى و مدیر اجرایى سابق فدراسیون بین المللى هلسینکى براى حقوق بشر و کارولینا یانوزفسکى، وکیل حقوق بشر و عضو هیئت مدیره سودویند، انتخاب شدند.
رضا شهابى ذکریا، یکى از اعضای هیئت موسس بازگشایی سندیکاى کارگران شرکت واحد اتوبوسرانى تهران و حومه است. وی در خرداد ١٣٨۴ به عضویت هیئت مدیره این سندیکا انتخاب شد.
از عملکردهاى جدى این سندیکا می توان به اعتصاب کارگران شرکت واحد در زمستان ١٣٨۴ اشاره کرد که به دستگیرى و اخراج رضا شهابى و تعدادى از همکارانش منجر شد.
اخراج رضا شهابى در جریان این اعتصاب، مانع ادامه فعالیتهاى وى در راستاى مطالبات کارگرى و فعالیتهاى سندیکایى نبود. وکالت رانندگان اخراجى از شرکت واحد و پیگیرى و دفاع از شکایات همکاران در ادارات کار استان تهران، براى بازگشت به کار آنان و جمع آورى کمک مالى براى کارگران اخراجى، از جمله فعالیتهاى رضا شهابى در این دوره بود که موجب خشم کارفرما و تهدید وى از سوى حراست شرکت واحد اتوبوسرانى تهران، شده بود.
رضا شهابى علیرغم تهدیدات کارفرما و پس از پیگیریهاى مداوم در تیرماه ١٣٨٨ موفق به دریافت حکم بازگشت به کار شد. او که در میان استقبال رانندگان شرکت واحد و به خصوص در منطقه کارى خویش- منطقه ١٠ شرکت واحد- به سر کار بازگشت، از بدو ورود، فعالیتهاى خودش را آغاز کرده و با حضور در میان رانندگان در پایانه ها و سرویس هاى کارگرى، براى همکاران خود از دست آوردهاى سندیکا مى گفت و آنها را از ظلم و ستمى که کارفرما بر ایشان روا مى داشت، مطلع مى ساخت و کارگران را به اتحاد و همبستگى و حضور فعال در سندیکا دعوت مى کرد.
رضا شهابى سرانجام ٢٢ خرداد ٨۹، در حین کار با اتوبوس شرکت واحد و در مقابل دیدگان مسافران اتوبوس، در شرایطى غیرانسانى توسط ۴ مامور لباس شخصى دستگیر شد.
او به اتهام اجتماع و تبانى بر ضد امنیت کشور، توسط ماموران لباس شخصى بازداشت و به بند ٢٠۹ زندان اوین منتقل شد. او در حین انتقال به بند ٢٠٩، به دلیل ضرب و شتم شدید از ناحیه گردن به شدت آسیب دید. ١۹ ماه نگهدارى رضا شهابى در بند٢۴٠ و ٢٠٩ زندان اوین و بازجویى ها تحت فشار و شکنجه و تهدید به اعدام، موجب شد تا او براى رسیدگى به وضعیت حقوقى و قضایى چندین بار دست به اعتصاب غذا بزند.
یک‌شنبه ٢۹ آبان‌ماه سال ۹٠، دکتر پیمان گودرزى، پس از معاینه این زندانى در کلینیک شهید عراقى، اعلام کرد که غضروف مابین مهره¬هاى ٣، ۴، ۵، ۶ و ۷ ستون فقرات او از بین رفته و این مهره¬ها بر روى عصب فشار وارد می¬کنند و احتمال پاره شدن اعصاب و در نتیجه از کار افتادن دست و پاى چپ، بسیار زیاد است.”
طبق توصیه دکتر گودرزى، رضا شهابى که از درد شدید در ناحیه گردن، کمر و دست رنج می‌برد و قلب و کلیه‌اش وضعیت خوبى نداشت، باید به صورت اورژانسى در بیمارستان بقیه‌الله بسترى و عمل میشد.
دکتر طول مدت درمان براى این عمل را در حدود ۶ ماه اعلام کرده بود اما مسئولان زندان از جراحى و درمان او ممانعت کرده و وى را به زندان بازگرداندند.
رضا شهابى در سال ۹٠ در واکنش به بازداشت، شکنجه و بلاتکلیفى خود در سلول انفرادى زندان اوین، که مصادف با جنبش ۹۹ درصدى ها در ایلات متحده آمریکا بود، گفت: “حرف هایى را که اکنون مردم در سراسر جهان می‌زنند و می گویند ما ۹۹ درصد زحمت‌کش جامعه هستیم را ما از سال ٨۴ می زدیم، حال چگونه است که مسئولین از این اعتراضات حمایت می کنند و من را دقیقاً به دلیل گفتن همین حرف ها ١۹ ماه است که بازداشت غیرقانونى کرده‌اند. مگر من قاچاقچى هستم یا از دیوار کسى بالا رفته‌ام؟ مگر تاکنون جز دفاع از حقوق صنفى کارگران کار دیگرى کرده‌ام که مستحق ماهها زندان و تازه آن هم بدون محاکمه باشم؟! در این مدت که این جا بودم دزدها وقاچاقچی‌ها آمدند و رفتند، اما من هنوز بلاتکلیف در زندان مانده‌ام.”
اول آذر سال ۹٠، اولین اعتصاب غذاى رضا شهابى در زندان در اعتراض به بى توجهى مسوولان به سلامت و بلاتکلیفى او در انفرادى ٢٠۹ و ممانعت از آزادى وى به قید وثیقه، شکل گرفت.
او پس از این اعتصاب اعتراضى، در بیمارستان امام خمینى تهران، تحت عمل جراحى از ناحیه گردن قرار گرفت اما علیرغم توصیه پزشکان به استراحت و طى دوران نقاهت در منزل، به زندان بازگردانده شد که موجب عفونت و مشکلاتى در محل جراحى شد.
رضا شهابى پس از تحمل ۲۲ ماه بازداشت بلاتکلیف و بدون حکم، و پس از چند جلسه برگزارى دادگاه که با تهدید به اعدام توسط قاضى صلواتى، همراه بود، نهایتا اواسط تیر ماه ١٣۹١، از سوى شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران، به ۶ سال حبس تعزیرى محکوم شد. حکم او شامل یک سال زندان به اتهام “فعالیت تبلیغى علیه نظام” و پنج سال حبس به اتهام “تبانى به قصد اقدام علیه امنیت ملى” بود. او همچنین به ۵ سال ممنوعیت از فعالیت سندیکایى و هفتاد میلیون ریال جریمه نقدى محکوم شد.
ربابه رضایى، همسر رضا شهابى، حکم جریمه مالى را در نتیجه سمت مدیریت مالى سندیکاى اتوبوسرانى و کمک مالى او به دیگر کارگران، اعلام کرده است.
رضا شهابى در آخرین مورد، روز ٢۶ بهمن ١٣۹٢، به بیمارستان اعزام شد. پزشکان معالج به علت وخامت وضعیت وى در ناحیه کمر و پاى چپ، تاریخ ٢٨ بهمن را براى عمل جراحى وى تعیین کردند.
جایزه حقوق بشرى رها، از جانب سودویند براى اداى احترام و ستودن رضا شهابى، که سهمى در ارتقاء و حفاظت از حقوق بشر در ایران داشته است، در نظر گرفته شده است.
مراسم رسمى اهداى جوایز به برگزیدگان، در جریان ٢۵مین اجلاس شوراى حقوق بشر در ژنو، برگزار خواهد شد.
سازمان غیردولتى اتریشى سودویند، در سال ١۹۷۹ بنیانگذارى شده است و از سال ٢٠٠۹ داراى مقام مشورتى شوراى اقتصادى اجتماعى سازمان ملل متحد مى باشد. سودویند که به توسعه جهانى پایدار، حقوق بشر و شرایط کارى مناسب در جهان خود را متعهد مى داند، از سال ٢٠١٠ در شوراى حقوق بشر از طریق تنظیم موضع گیرى هاى خود و تدارک اجلاس هاى موازى در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران توسط نمایندگان خود در شوراى حقوق بشر، حسن نایب هاشم و شعله زمینى، شرکت داشته و در زمینه طرح موارد نقض حقوق بشر در ایران و جلب توجه بین المللى به آن، مى کوشد.
