در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۳۶ واقعه محیط زیستی ایران است که در هفته اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در هفته‌ ای که گذشت یک قلاده پلنگ تلف شد. همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، بیش از ۲۱ شکارچی غیرمجاز و قاچاقچی چوب بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند. علاوه بر این، نقاطی از مراتع کشور دچار آتش سوزی شدند. از سوی دیگر شاخص کیفی هوا دستکم در ۱۵ شهر ناسالم اعلام شد. از دیگر اخبار مرتبط با محیط زیست میتوان به تداوم خشکسالی در مناطق مختلف اشاره کرد؛ در گزارش پیش رو به برخی از آنها پرداخته شده است.

آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از طرفی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در هفته ای که گذشت، سازمان محیط زیست اعلام کرد: پرونده برای عاملان تلف شدن خرس قهوه ای در اردبیل تشکیل شد.

همچنین، یک قلاده پلنگ نر که بر اثر برخورد خودروی نیسان در محور جاده بندرخمیر حد فاصل روستای گری شیخ تا بندرخمیر (سمت گیروه) مجروح شد. این پلنگ که قرار بود جهت مداوا به بندرعباس منتقل شود، پیش از انتقال به کلینیک دامپزشکی در بندرعباس تلف شد.

از سوی دیگر، محمد هادی علی احمدی، شهردار منطقه ۱۳ تهران گفت: یک راس آهو که در تله متخلفان شکار و صید در محدوده حریم و حوالی پارک جنگلی سرخه‌حصار گرفتار شده بود با حضور به موقع حریم‌بانان نجات یافت.

شهردار منطقه ۱۳ با بیان اینکه کل و میش، آهو، گراز، روباه، خرگوش و سنجاب از عمده‌ترین‌گونه‌های حیوانات در حریم و بوستان جنگلی سرخه حصار هستند، افزود: شکار در زیستگاه‌های حیات وحش جرم است و بر اساس قوانین مجازات اسلامی، افراد متخلف توسط مجریان قانون تعقیب و مجازات می شوند.

همچنین یک راس گوزن زرد ایرانی که از گونه‌های در خطر انقراض به شمار می‌رود، در دهکده طبیعت قزوین متولد شد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی یک هفته اخیر با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، بیش از هفتاد و هفت تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری هشت گزارش منابع رسمی است، در استانهای لرستان، مازندران، آذربایجان غربی، خراسان جنوبی، ایلام و گلستان کشف و ضبط شده و در این راستا بیست و یک متهم بازدشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. همچنین طی این مدت دستکم هیجده شکارچی در شهرهای ماه نشان، دماوند، گچساران، فاروج، آران و بیدگا و پارک ملی دنا بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی از کشف یک قلاده میمون رزوس، یک قطعه قرقاول و هفت قطعه کبک در مشهد خبر داد.

از سوی دیگر، مدیر کل تعزیرات حکومتی استان همدان از محکومیت قاچاقچی چوب در همدان خبر داد و گفت: شعبه رسیدگی کننده پس از بررسی و با توجه به مدارک و مستندات موجود در پرونده اتهام انتسابی را محرز دانسته و متهم را علاوه بر ضبط کالا به نفع دولت به پرداخت مبلغ۶۰۰میلیون ریال جزای نقدی محکوم کرده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست جاجرم با اشاره به بازداشت چند شکارچی متخلف گفت: در مراحل رسیدگی قضایی متخلفان در دادگاه بدوی به زندان و ضبط ادوات شکار و یک دستگاه موتورسیکلت CRM به نفع اداره حفاظت محیط زیست جاجرم محکوم و پس از واخواهی و تجدیدنظر متخلفان، شعبه تجدید نظر نیز با تائید رای بدوی، متخلفان را به دوسال حبس تعلیقی، ضبط ادوات شکار و یک دستگاه موتورسیکلت مذکور به نفع اداره حفاظت محیط زیست شهرستان جاجرم محکوم نمود.

افزون بر این، ماموران یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی چند نفر از صیادان و شکارچیان گونه های جانوری را در شهرستان های هشترود و بستان آباد دستگیر کردند.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پرشماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای کرج ۱۶۳، فردیس ۱۸۰، ساوجبلاغ ۱۱۰، نظرآباد ۱۱۵، زنجان ۱۳۳، تهران ۱۰۱، اراک ۱۳۷، شازند ۱۵۵، ساوه ۱۵۸، سوسنگرد ۱۳۴، اهواز ۱۴۵، بهبهان ۱۴۴ و رامشیر ۱۲۷ ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه ها اعلام شد.