یووال نوح هراری مورخ و فیلسوف اسرائیلی. © CEU/Daniel Vegel, 2019
یووال نوح هراری، مؤرخ و فیلسوف پرآوازۀ اسرائیلی، در مطلبی در هفتۀ‌نامۀ فرانسوی اکسپرس ضمن بررسی تلاش دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو برای نابود کردن دیوان عالی این کشور هشدار داده است که این تلاش فقط برای نابودی دموکراسی در اسرائیل نیست، بلکه بیم آن می‌رود که کل اسرائیل را به ورطۀ جنگ داخلی سوق دهد.
نویسندۀ اسرائیلی گفته است که برای فهمیدن بحران سیاسی بی‌سابقۀ اسرائیل طرح یک پرسش ضروری و کافی است : چه چیزی قدرت دولتی را مهار و محدود می‌کند؟ خود او در پاسخ گفته است که همۀ دموکراسی‌های باثبات جهان بر نظام مهار قدرت و نهادهای ضدقدرت استوار هستند. در اسرائیل که نه قانون اساسی دارد، نه مجلس سنا، نه نظام فدرالی و یا هرگونه نظم کنترل‌کنندۀ قدرت دولتی تنها دیوان عالی کشور نقش مهار قدرت را ایفاء می کند.
یووال نوح هراری، سپس تصریح کرده است که اگر ائتلاف کنونی حاکم بر اسرائیل با تصویب لایحه‌ای تصمیم بگیرد شهروندان عرب اسرائیلی را از حقوق شهروندی شان محروم کند تنها دیوان عالی اسرائیل می‌تواند مانع از تصویب این طرح ضدموکراتیک و تبدیل شدن آن به قانون بشود. یووال نوح هراری سپس ادامه داده است که اگر همین ائتلاف حکومتی تصمیم بگیرد که سندیکاهای کارگری را ممنوع کند، زنان را از حوزۀ عمومی بیرون براند، دگرباشان جنسی را مجرم بخواند و اسرائیلی‌های لائیک را به دادگاه‌های مذهبی یهودیان بسپارد، تنها سازوکاری که می‌تواند مانع این اقدام‌ها شود دیوان عالی اسرائیل است.
یووال نوح هراری سپس افزوده است که دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو می‌کوشد دیوان عالی اسرائیل را خنثی و با تصویب لایحه‌ای در کنیسا، به نام اصلاح قضایی، تمام اقتدار و استقلال آن را نابود کند. و اگر دولت ائتلافی نتانیاهو در این اقدام خود پیروز شود دیگر قدرت آن با هیچ مانع و مهار و محدودیتی روبرو نخواهد بود.
موّرخ اسرائیلی سپس گفته است : نتانیاهو پیش از این اعلام کرده بود که او قصد دارد قوانین و سیاست‌های تبعیض‌آمیزی علیه عرب‌‌ها، زنان، دگرباشان جنسی و شهروندان لائیک تصویب کند. اگر او بتواند دیوان عالی اسرائیل را به حاشیه براند، دیگر هیچ‌چیز جلودار ائتلاف کنونی در قدرت نخواهد بود.
به گفتۀ نویسندۀ اسرائیلی، اگر دیوان عالی اسرائیل خنثی و منفعل شود حکومت کنونی به سهولت می‌تواند انتخابات‌های آتی را با تقلب و تخلف برگزار کند و برای نمونه احزاب عرب را از شرکت در انتخابات محروم سازد، چنانکه پیش از این اعضای ائتلاف کنونی در قدرت خواستار اتخاذ چنین تدبیری شده‌اند. در چنین صورتی، به گفتۀ یووال نوح هراری، اسرائیل انتخابات برگزار خواهد کرد، اما، برگزاری چنین انتخابات‌هایی بیشتر به انجام مناسک یک حکومت اقتدارگرا شباهت خواهد داشت تا رقابت آزاد و دموکراتیک میان شهروندان و احزاب مختلف. فیلسوف اسرائیلی سپس افزوده است که همانند اغلب نیروهای اقتدارگرا در جهان امروز، دولت کنونی اسرائیل چیزی از دموکراسی نمی‌فهمد و می‌پندارد که دموکراسی یعنی دیکتاتوری اکثریت و کسانی که پیروز انتخابات دموکراتیک هستند خودبه‌خود از قدرتی نامحدود برخوردار می‌شوند. یووال نوح هراری گفته است که طرفداران نتانیاهو اعمال محدودیت بر حکومت منتخب حاضر را ضددموکراتیک می‌دانند، در حالی که دموکراسی معادل آزادی و برابری برای همگان است. دموکراسی نظامی است که آزادی را برای همگان تضمین می‌کند به طوری که حتا اکثریت نیز قادر به از میان بردن آن نیست.
نویسندۀ اسرائیلی در ادامۀ مطلب خود افزوده است که استقرار دیکتاتوری در اسرائیل نتایج خطرناکی برای همه – و نه فقط شهروندان اسرائیلی – خواهد داشت. او تأکید کرده است که هدایت حکومت ائتلاف کنونی در اسرائیل را متعصبان مذهبی منجی‌گرا و مدافع ایدئولوژی برتری طلبی یهودی برعهده دارند. این ایدئولوژی خواستار الحاق اراضی فلسطینی به اسرائیل بدون اعطای شهروندی به فلسطینیان است و رؤیای نهایی آن نابود کردن مسجدالاقصی و احداث یک معبد جدید یهودی به جای آن است.
یووال نوح هراری سپس افزوده است که نباید قدرت ایدئولوژی برتری طلب یهودی را دست کم گرفت، زیرا نمایندگان این ایدئولوژی در دولت ائتلافی حاضر در اسرائیل حزب “نیروی یهودی” و حزب “صهیونیستی مذهبی” هستند. وزیر مالیه این دولت، بزالل اسموتریچ (از حزب صهیونیستی مذهبی)، اخیراً خواستار نابودی یک شهر فلسطینی به تلافی کشته شدن دو تن از ساکنان آبادی‌نشین‌های یهودی شد. یووال نوح هراری سپس هشدار داده است که افرادی نظیر بزالل اسموتریچ امروز فرماندهی یکی از قدرتمندترین ماشین‌های نظامی جهان را دارند که هم مجهز به سلاح اتمی است و هم از سلاح‌های پیشرفتۀ سایبری برخوردار است. فیلسوف اسرائیلی سپس یادآوری کرده است که اکنون دهه‌هاست بنیامین نتانیاهو با راه اندازی کارزار جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی دربارۀ دستیابی یک رژیم بنیادگرا به توانایی اتمی به جهان هشدار می‌دهد، اما، خود او امروز سرگرم مستقر کردن چنین نظامی در داخل اسرائیل است.
یووال نوح هراری سپس گفته است که یک دیکتاتوری بنیادگرا در اسرائیل می‌تواند کل خاورمیانه را به آتش بکشد و نتایج چنین خطری کل جهان را بی آسیب نخواهد گذاشت.
با این حال، نویسندۀ اسرائیلی ابراز خشنودی کرده که طی ماه‌های گذشته یک جنبش مقاومت قدرتمند برای نجات دموکراسی در اسرائیل در این کشور سربرآورده است. صدها هزار اسرائیلی علیه ایدئولوژی برتری طلبانۀ یهودی به‌پاخاسته‌اند و با اتکاء به سنت های کهن مدارای یهودی و به نشانۀ اعتراض و مقاومت در مقابل این ایدئولوژی به خیابان‌ها سرازیر شده‌اند. ده‌ها هزار نیروی ذخیرۀ ارتش اسرائیل از جمله صدها خلبان نیروی هوایی، کارشناسان جنگ سایبری و فرماندهان واحدهای ضربت علناً اعلام کرده‌اند که در خدمت یک دیکتاتوری کار نخواهند کرد و اگر باصطلاح اصلاح نظام قضایی کشور ادامه یابد فعالیت‌های خود را به حال تعلیق درخواهند آورد.
یووال نوح هراری یادآوری کرده است که خدمت نظامی در اسرائیل وظیفه ای مقدس است. در کشوری که از خاکستر “شوآ” زاده شده و دهه‌ها است موجودیت آن در خطر دائمی است، ارتش اسرائیل نقشی حیاتی دارد و به همین خاطر هم هرگز وارد مجادلات سیاسی نشده است. اما، برای اولین بار این خویشتنداری خاتمه یافته است. فرماندهان قدیمی ارتش اسرائیل، نیروی هوایی و خدمات امنیتی این کشور صریحاً سربازان را به ترک خدمت فراخوانده‌اند. کهنه سربازان ارتش اسرائیل نبرد سیاسی جاری در این کشور را علیه دولت ائتلافی نتانیاهو مهمترین نبرد زندگی خود دانسته‌اند. آنان قرارداد خود را به حفظ دموکراسی در اسرائیل گره زده و گفته‌اند که اگر دموکراسی در این کشور خاتمه یابد، قرارداد آنان نیز خاتمه می‌یابد.
یووال نوح هراری سپس گفته است : در حالی که قرارداد اجتماعی در اسرائیل هم اکنون در هم شکسته، ترس و تنفر از این پس بر مناسبات میان بخش‌های مختلف جامعۀ اسرائیل حکفرما شده است. اعضای دولت نتانیاهو معترضان و نیروهای ذخیرۀ ارتش اسرائیل را “خائن” نامیده و خواستار سرکوب شدید مخالفان شده‌اند. موّرخ اسرائیلی سپس گفته است که مردم اسرائیل اکنون نگران هستند که کشورشان در آستانۀ جنگ داخلی قرار گرفته باشد.
از: ار اف ای