تعطیلی کافه‌پیاده‌روها یا فضای بیرونی رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها در مشهد، بسیاری از کافه‌ها و رستوران‌ها را وادار به تعدیل نیرو کرده است.
گزارش زیر، روایت افرادی است که در کافه‌ها و رستوران‌های شهر مشهد کار می‌کنند.
***
اشکش بند نمی‌آید و بغض راه گلویش را بسته است. سه سال پیش با هزار آرزو و با گرفتن وام و به امید داشتن کار‌و‌کاسبی، بعد از گذشتن از چندین خوان برای گرفتن مجوز، با چند جوان دیگر همسن‌و‌سال خودش، کافی‌شاپی کوچک در حاشیه یکی از محله‌های بلوار سجاد مشهد راه انداخت. کافی‌شاپی که بخشی از آن درون مغازه ۲۰ متریش بود و قسمت عمده‌اش در فضای بیرونی مغازه.
«نیما»، همچنان که به خرابه‌های باقیمانده فضای بیرونی کافه نگاه می‌کند، می‌گوید: «ابتدای امسال قرارداد استفاده از پیاده رو را با پرداخت ۱۰۰ میلیون تومان با شهرداری تمدید کردم. اگر برنامه‌ای جدی برای جمع‌آوری فضای بیرونی کافه‌ها و رستوران‌ها داشتند، پس چرا قرارداد تمدید کردند.
ما شش نفری اینجا را می‌چرخاندیم، هم محل درآمد و امرار معاش‌مان بود و هم دور هم بودن و گذران دوران جوانی. اما حالا که بخش بزرگ کافه نابود شده، سه نفر هم برای ادامه کار زیاد است. باید سه نفر جمع کنند و بروند و دنبال کار دیگری باشند.»
چهارشنبه گذشته، ۱۱مرداد بود که خبر اجرا شدن تعطیلی کافه پیاده‌روها یا همان فضای بیرونی کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها در مشهد دهان‌به‌دهان پیچید و خیلی زود به شبکه‌های اجتماعی کشیده شد. صاحبان کافه و رستوران‌ها به یکدیگر خبر می‌دادند که به سراغ ما هم آمدند و دستور دادند میز و صندلی و دکوراسیون بیرون را جمع کنیم.
کسی باورش نمیشد، ولی انگار ماموران شهرداری عزم‌شان را جزم کرده بودند تا مصوبه شورای شهر انقلابی که به سازمان ساماندهی مشاغل شهرداری ابلاغ شده است را، اجرا کنند، اصلا هم برایشان مهم نبود که با این تصمیم عده‌ای جوان بیکار می‌شوند و سرمایه‌ای که برای ساخت و چیدمان کافه هزینه شده است، به باد می‌رود.
ایجاد کافه پیاده‌رو به سال ۱۳۹۷ و شورای شهر قبلی مشهد برمی‌گردد. از آن سال بود که کافی‌شاپ و رستوران‌های زیادی در پیاده‌روهای پهن ایجاد شد و به دلیل گل‌آرایی و دکوراسیون زیبایی که ایجاد کرده بودند، فضای دل‌انگیزی به شهر داده شده بود، به‌ویژه شب‌های تابستان که محل دورهم جمع شدن جوان‌ها و خانواده‌ها در اینگونه مکان‌هاست.
اما ۳۰خرداد امسال، مصوبه «محمدجواد مشیری»، مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری مشهد مبنی‌بر جمع‌آوری فضای پیاده‌روی واحدهای صنفی در فضای مجازی منتشر شد. در این نامه آمده بود:«با توجه به اتمام تاریخ بهره‌برداری از فضای پیاده‌رو در پایان سال ۱۴۰۱ و پیرو تغییر سیاست‌های شهری، بدین وسیله ابلاغ می‌گردد حداکثر ظرف مدت یک هفته از زمان دریافت این نامه، نسبت به جمع‌آوری فضای تحت بهره‌برداری خویش از پیاده‌رو اقدام نمایید. در غیر این صورت، سازمان نسبت به جمع‌آوری اقدام و هزینه‌های مربوط از آن واحد صنفی دریافت خواهد شد.»
پس‌از این بود که رییس دادگستری خراسان رضوی نیز موضعش را در‌این‌باره اعلام کرد و گفت: «پلمب یا جمع‌آوری فضاهای مقابل کافی‌شاپ‌ها تصمیم دادسرا نیست، بلکه در قرارگاه عفاف و حجاب استانی و بعد در شهرستان مشهد تصمیماتی گرفتند که این موضوعات، در راستای اجرای آن مصوبات است.»
انداختن توپ تعطیلی فضای بیرونی کافه‌ها و رستوران‌های مشهد به زمین دیگری، به همین‌جا ختم نمی‌شود. این روزها که این بخشنامه اجرایی شده و افرادی که کارشان را از دست داده یا دچار ضرر و زیان شده‌اند، دنبال باعث و بانی آن می‌گردند، «محسن داوری»، فرماندار مشهد هم از خود سلب مسوولیت کرده و گفته «هیچ تصمیمی در این رابطه در قرارگاه حجاب و عفاف گرفته نشده است.»
«انوش»، یکی دیگر از کافه داران مشهد، در این رابطه می‌گوید: «من هم ابتدای امسال قرارداد استفاده از پیاده‌رو کافی‌شاپم را با شهرداری تمدید کردم. بخشنامه تعطیلی را در فضای مجازی دیده بودم، اما فکر نمی‌کردم شامل کسانی مانند من که تازه قرارداد تمدید کرده‌اند هم بشود. چند روز پیش که مجبور به جمع کردن فضای بیرونی شدم و موضوع تمدید قرارداد تا پایان سال را مطرح کردم، گفتند برو پولت را از هر کسی که با تو قرارداد بسته بگیر.»
او می افزاید، «دو سال که به‌خاطر شیوع کرونا کار‌و‌کاسبی‌مان تق‌ولق بود، تازه تابستان شروع شده و دل‌مان به شب‌های این فصل که مردم بیشتر سراغ کافه‌های فضای باز می‌آیند خوش بود، اما این را هم نابود کردند و رفت. حدود۲۰ نفر نیروی اینجا کار می‌کردند، با تعطیل کردن بخش بیرونی و از دست دادن حداقل نیمی از درآمدم، مجبورم عذر حداقل ۱۰ نفر را بخواهم. شرمنده تک‌تکشان هستم، ولی چاره‌ای جز این ندارم. ما اینجا مثل یک خانواده بودیم، اما حالا هر کسی باید به سمتی برود.»
تا سال ۱۴۰۱، بیش از ۵۰۰ کافی‌شاپ و رستوران دارای فضای باز بیرونی در مشهد دایر بود. اما سال گذشته با انفجار قیمت‌ها و چند برابر کردن نرخ اجاره پیاده‌رو توسط شهرداری، تنها ۲۵۰ کافه یا رستوران دارای فضای بیرونی توانستند سرپا بمانند و به کارشان ادامه دهند. حدود ۵۰۰ نفر هم در این مراکز مشغول به کار بودند، حالا با تعطیل شدن آن‌ها، این ۵۰۰ خانواده درآمدشان را از دست می‌دهند و به جمع بیکاران جامعه می‌پیوندند.
به گفته انوش، براساس اعلام مسوولان شهرداری، سال گذشته شش میلیارد تومان از محل اجاره همین پیاده‌روها نصیب شهرداری مشهد شد. این یعنی سال گذشته این مبلغ از درآمد ما نصیب شهرداری شد، تمام قوانین و مقررات مثل محدوده استفاده از پیاده‌رو و حجاب کارکنان را هم که رعایت می‌کردیم، چرا تصمیم به تعطیلی کار‌و‌کاسبی‌مان، آن هم در این شرایط سخت اقتصادی گرفتند؟
«نیکا» که چند سالی است در یکی از کافی‌شاپ‌های بلوار وکیل‌آباد مشهد کار می‌کند و هفته پیش با تعطیل شدن محل کارش، بیکار شده است، می‌گوید: «دو سال حدود سه میلیون تومان وام گرفتم و در دوره‌های آموزشی تخصصی قهوه، باریستا، مدیریت کافی شاپ و غیره شرکت کردم تا بتوانم جایی مشغول‌به‌کار شوم و خرج خودم و تحصیلم را در بیاورم، اما حالا همه چی تمام شد.
می‌دانید به تنها چیزی که فکر می‌کنم چیست؟ مهاجرت، پناهندگی و کندن از این مملکتی که هر روز برای ما زن‌ها و جوان‌ها، یک داستان درست می‌کنند. دیگر قابل تحمل نیست، هرطور شده خودم را به ترکیه می‌رسانم و از آنجا به هرکجا که شد می‌روم، جایی که حداقل بتوانم کار و زندگی کنم.»
از: ایران وایر