هیئت فنی ایران از ایستگاه آب دهراوود بازدید کرد، اما طالبان اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را ندادند
چند روز پس از بازدید هیئت فنی ایرانی از ایستگاه آب‌سنجی دهراوود در سرچشمه رود هیرمند، محمد سرگزی، نماینده شهرستان زابل در مجلس شورای اسلامی ایران، به خبرگزاری تسنیم گفت طالبان در زمینه حقابه ایران از رود هیرمند به اندازه کافی حسن نیت نشان نداده‌اند.
این نماینده مجلس مدعی شد که بررسی‌ها و مطالعات کارشناسی نشان می‌دهند که آب هیرمند قبل از رسیدن به ایستگاه آب‌سنجی دهراوود، در چندین مسیر دیگر منحرف شده است. او گفت: «بنابراین باید اراضی بالادست ایستگاه دهراوود، مخزن سد کجکی و اراضی بعد از سد کجکی نیز مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود آیا در اجرای مفاد معاهده که براساس آن نباید هیچگونه انحرافی در مسیر طبیعی آب ایجاد شود، تخلفی صورت گرفته است یا خیر.»
محمد سرگزی گفت کارشناسان ایرانی بر این نظر بودند که از مخزن سد کجکی نیز بازدید کنند، اما طالبان اجازه ندادند. او افزود: «البته در معاهده هم چنین بندی مبنی بر اجازه بازدید از مخزن سد وجود ندارد، ولی طرف افغانستانی می‌توانست در این رابطه حسن‌نیت خود را نشان دهد.»
البته این نخستین بار پس از امضای معاهده هیرمند در سال ۱۳۵۱ خورشیدی است که هیئت ایرانی به‌طور رسمی از یک ایستگاه آب‌سنج در داخل افغانستان بازدید می‌کند.
پس از آن که جنجال‌ها بر سر حقابه ایران از رود هیرمند بالا گرفت، مقام‌های طالبان تاکید کردند که به‌دلیل خشکسالی و کمبود آب، تامین حقابه ایران با مشکل مواجه شده است و افغانستان نتوانسته حقابه ایران را تحویل دهد. اما مقام‌های دولت ایران این ادعای طالبان را نادرست خواندند و مدعی شدند که آب به اندازه کافی در پشت سد کجکی موجود است، اما به‌دلیل مسیرهای انحرافی که ایجاد شده، مقدار زیادی آب هدر می‌شود.
رئیس‌جمهوری ایران در سفرش به سیستان و بلوچستان با لحن تهدید‌آمیزی به مقام‌های طالبان هشدار داد که اگر حقابه ایران را تامین نکنند، با عکس‌العمل شدید دولت ایران مواجه خواهند شد. ابراهیم رئیسی در این سفر گفت که یک هیئت فنی باید برای بررسی میزان آب سد کجکی به افغانستان برود تا ادعای طالبان مبنی بر کمبود آب، راستی‌آزمایی شود.
پس از تلاش‌های بسیار وزارت خارجه ایران و به‌ویژه حسن کاظمی قمی، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری ایران در امور افغانستان که روابط نزدیکی با طالبان دارد، سرانجام طالبان موافقت کردند و یک هیئت‌فنی از ایران برای بازدید ایستگاه آب دهراوود به افغانستان رفتند. با این حال، طالبان اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را به آنان ندادند.
این هیئت هنوز نتیجه بازدیدش را منتشر نکرده است، اما به نظر می‌رسد که هیئت ایرانی متوجه کمبود میزان آب در این ایستگاه شده‌‌اند و نماینده زابل تاکید کرد که آب قبل از رسیدن به این ایستگاه منحرف شده است و تنها بازدید از این ایستگاه نمی‌تواند ادعای طالبان را راستی‌آزمایی کند.