پرویز تناولی در گفت‌وگو با دویچه وله به شرح شکستن قفل در خانه‌اش توسط ماموران شهرداری و بردن آثارش پرداخته است. ۹ اثر این هنرمند را ماموران شهرداری با خود برده‌اند که در حین انتقال به دو اثر آسیب جدی وارد شده است.
حدود ۲۰ مامور شهرداری روز یک‌شنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ با ادعای مالکیت برخی مجسمه‌های پرویز تناولی مجسمه‌ساز نامدار ایرانی، قفل در خانه او را شکستند و وارد آن شدند. آن‌ها ۹ اثر برنزی را بدون رعایت موارد ایمنی با خود بردند. هنگام انتقال مجسمه‌ها با جرثقیل، دو اثر، از جمله “دیوار ایران” آسیب جدی دیده است. پرویز تناولی در گفت‌وگو با دویچه وله ماجرا را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«روز یک‌شنبه حدود ساعت ۳ بعد از ظهر من خواب بودم. با سر و صدای زیادی از خواب بیدار شدم. سر و صدای دخترم را شنیدم. پایین رفتم. دیدم چیزی حدود ۲۰ نفر داخل خانه من هستند و دخترم از آن‌ها می‌پرسد “شما با چه مجوزی وارد خانه شدید؟
چه‌طور وارد خانه شدید؟”. یک نفر از این افراد که مامور آگاهی بود گفت ما مجوز داشتیم. قفل خانه را شکستیم و وارد خانه شدیم. به ان‌ها گفتم “چرا قبلا زنگ نزدید؟ چرا از قبل خبر ندادید؟ می‌توانستید خیلی دوستانه وارد شوید، حکم را به من نشان دهید. من هم تابع قوانین هستم و اجازه می‌دادم شما کارتان را انجام دهید.»
مجسمه‌ساز سرشناس ایرانی می‌افزاید: «آثار مرا خیلی عجولانه و خیلی ناشیانه با خود بردند. بدون این‌که این آثار را لحاف‌پیچ یا بسته‌بندی کنند، آثار را روی زمین می‌کشیدند، به در و دیوار می‌کوبیدند و با خود می‌بردند و سوار کامیون و جرثقیل می‌کردند. یکی از آثار را که بسیار ناشیانه به جرثقیل بسته بودند، در حین انتقال از ارتفاع چند متری افتاد. خوشبختانه کسی زیر جرثقیل نبود وگرنه له شده بود.
در فیلم‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده جرثقیلی پیداست که به طرز ناشیانه مجسمه عظیم “دیوارهای ایران” را به بالا می‌برد. در میانه راه مجسمه از لای زنجیر جرثقیل رها می‌شود و روی آسفالت خیابان می‌افتد. پرویز تناولی درباره آثاری که ماموران شهرداری با خود برده‌اند اضافه می‌کند:
«تعداد ۹ اثر را با خود بردند. در حین انتقال دو اثر بیش از همه آسیب دید. اسم اثری که از روی زنجیر جرثقیل باز شد و افتاد “دیوارهای ایران” است. حدود ۲ تن وزن این اثر است. نام اثر دیگری که حین انتقال بسیار آسیب دید “یادمانی برای فرهاد کوهکن” است. بقیه آثاری که بردند هم آسیب دیدند . به خاطر زخم‌ها و سائیدگی‌هایی که روی آثار نشست آسیب جزئی دیدند. این آسیب‌ها روی مجسمه‌های برنزی احتیاج به تعمیرات خیلی اساسی دارد. این‌طور نیست که روی آن را ماستمالی کنند. باید همه کار دوبار سمباده‌کاری شود. تعمیر آن‌ها به مراحل طولانی و ملال‌آوری احتیاج دارد.
سابقه حقوقی ماجرا از زبان وکیل پرویز تناولی
اما اختلاف بین پرویز تناولی و شهرداری تهران بر سر آثار او سابقه‌ای طولانی دارد. صدرالدین ماحوزی وکیل پرویز تناولی در گفت‌وگو با دویچه وله درباره روند این پرونده و تاریخچه آن می‌گوید: «در زمان شهرداری آقای ملک‌مدنی در سال ۱۳۸۲ به آقای پرویز تناولی پیشنهاد می‌کنند که منزل او را در نیاوران بخرند و خانه را به موزه تناولی تبدیل کنند. سازمان فرهنگی و هنری شهرداری درباره خرید آثار قراردادی می‌بندد. بنابراین خانه به شهرداری منطقه ۱ فروخته می‌شود. ۵۷ عدد از آثار هم به موجب قرارداد دیگری تنظیم می‌شود و توافق می‌شود بعد از آماده شدن موزه، این آثار با نام خود استاد تناولی به نمایش دربیاید. قرارداد اولیه بین آقای تناولی و سازمان فرهنگی هنری یک‌ساله بوده است.»
وکیل تناولی می‌افزاید:«بعد از تغییر شهردار و آمدن آقای احمدی‌نژاد به شهرداری تهران و دو ماه پس از افتتاح موزه، شهرداری دستور به تعطیلی موزه می‌دهد. از آن زمان برای فسخ این قرارداد چندین سال در دادگاه بین آقای تناولی و شهرداری منطقه یک جنگ و دعوا بود. تا این که سرانجام شعبه ۱۰۸ دادگاه مجتمع قضایی عدالت به استرداد خانه و فسخ معامله حکم می‌دهد. آقای تناولی هم پولی را که گرفته بود برمی‌گرداند. ولی شهرداری به هیچ عنوان آثار را پس نمی‌دهد، تا این‌که پرونده به دادگاه حقوقی تهران در مجتع قضائی صدر می‌رود.»
آقای صدرالدین ماحوزی ادامه می‌دهد: «درباره آثار هم، ۶۰۰ میلیون تومان که کل وجه سازمان فرهنگی و هنری شهرداری برای خرید آثار بود، در شعبه تودیع شد و دادگاه صریحا دستور داد این آثار از موزه “امام علی” که متعلق به سازمان فرهنگی هنری است باید منتقل شود. علی‌رغم حکم دادگاه و بدون خبر دادن، ماموران شهرداری چندین بار به خانه آقای تناولی مراجعه کردند که ما هم به دادگاه اعتراض کردیم. تا این‌که روز یک‌شنبه در را می‌شکنند و به آن “وضع شرم‌آور” این آثار را به کامیون و جرثقیل منتقل می‌کنند.»
وکیل پرویز تناولی اضافه می‌کند که منتظر صدور حکم دادگاه درباره دعوی ماهیتی که با شهرداری وجود دارد است. او می‌گوید در مورد اتفاق روز یک‌شنبه هم نقض قانون به صورت بسیار دهشتناک صورت گرفته است.
پرویز تناولی مجسمه‌ساز، نقاش و پژوهشگر نامدار ایرانی است. مجموعه مجسمه‌های “هیچ”، “دست ها” و “قفل و قفس” از جمله معروف‌ترین آثار پرویز تناولی است. تنها یکی از مجسمه‌های ساخت او به نام “پرسپولیس” در سال ۱۳۸۷ با رکورد بی سابقه دو میلیون و ۵۰۰ هزار دلار در حراج کریستی دوبی به فروش رفت.
از: دویچه وله
نویسنده: حسین کرمانی
تحریریه: جواد طالعی