آیا تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا منجر به افزایش صادرات نفت خواهد شد؟

دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در هفته های اخیر فعال تر شده است. ابراهیم رئیسی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل راهی نیویورک شد و همزمان پس از مدتها مذاکره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا صورت گرفت.

آزاد سازی بخشی از پولهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور این سوال را در نزد کارشناسان اقتصادی مطرح کرده است که آیا این آزادسازی بخشی از مشکلات متعدد اقتصادی ایران را حل خواهد کرد یا خیر؟ در بخش انرژی هم این سوال مطرح شده است که تبادل زندانیان باعث حضور فعال تر ایران در بازار نفت خواهد شد؟

دوشنبه ۲۷ شهریور ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت که افزایش در فروش نفت و انتقال داراییها، همچنین توسعه روابط خارجی، نتیجه بخشی از سیاست خارجی دولت است.

او تأکید کرد که این اقدامات نشاندهنده موفقیتهای حاصل از سیاستهای خارجی دولت در جلب حضور ایران در اجتماعات بین‌المللی و دستیابی به اهداف تعیین شده هستند.

کاهش تدریجی قیمت نفت؟

گزارش اخیر صندوق بین المللی پول حاکی از این است که قیمت نفت در سال ۲۰۳۰ تا ۲۵ دلار هم احتمالا خواهد رسید.

بر اساس گزارش ماه اوت صندوق بین المللی پول، اگر تنها سیاست‌های سمت تقاضا را در یک سناریو در نظر بگیریم، قیمت نفت می‌تواند تا سال ۲۰۳۰ به ۲۵ دلار کاهش یابد. این پیامدهای منفی برای نفت و کشورهای نفتخیز خواهد داشت.

بر اساس گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تولید نفت ایران در ماه گذشته به ۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

این افزایش معادل ۱۴۳ هزار بشکه نسبت به ماه قبل بوده و ایران با این میزان تولید در رتبه سوم تولید کنندگان نفت در اوپک قرار گرفت، با تولیدی کمی بیشتر از امارات متحده عربی.

با توجه به نیاز روزانه مصرف داخلی نفت در ایران به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت در روز، در حدود یک میلیون و ۱۵۰ تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز برای صادرات در ماه اوت باقی مانده است.

همچنین، ایران توانایی صادرات حدود ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در روز را داراست. با افزودن تمام این میزان‌ها، می‌توانیم به مجموع صادرات نفت و میعانات گازی ایران در ماه اوت که حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه بوده است، برسیم.

موفقیت دولت سیزدهم در افزایش ظرفیت تولید نفت؟

جواد اوجی وزیر نفت هفته گذشته در جریان نمایشگاه ایران پلاست گفت که در آغاز دوره دولت سیزدهم، تولید نفت ایران به حدود ۲.۳ میلیون بشکه در روز بود، اما اکنون با توانایی و تخصص متخصصان ایرانی، تولید نفت به ۳.۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

وی تاکید داشت که تمامی نفت تولیدی ایران به مصرف داخلی یا صادرات اختصاص می‌یابد. او از اهمیت افزایش تولید و صادرات نفت بهره‌برداری از افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی را تأیید کرد و پیش‌بینی شده است که قیمت نفت در پایان سال ۲۰۲۳ به بالای ۱۰۰ دلار برسد.

وزیر نفت به افزایش ظرفیت تولید نفت و تغییر در فرآیندها و بازارهای جدید میعانات گازی اشاره کرد. وی تصریح کرد که قبل از دولت فعلی پیشنهاد شده بود ۱۲ نفتکش جدید برای ذخیره میعانات گازی خریداری شود، اما در حال حاضر با اصلاح فرآیندها و شناسایی بازارهای جدید، این مقدار به صفر کاهش یافته است.

با توجه به اینکه در یک سال گذشته ظرفیت صادرات نفت ایران افزایش یافته است. نمی توان انتظار داشت بدون رفع تحریم ها سهم صادرات نفت ایران در بازار انرژی افزایش یابد. در ماههای گذشته بارها دولتمردان دولت ابراهیم رئیسی ادعا کردند که صادرات نفت ایران به دوران برجام نیز بازگشته است.

گزارش بلومبرگ

باید در نظر داشت که اوایل شهریور خبرگزاری بلومبرگ طی گزارشی اعلام کرد که صادرات نفت ایران از اوایل امسال به بیش از یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز در ماه اوت افزایش یافته است، که این افزایش نسبت به ابتدای سال نشان دهنده رشد ۵۴ درصدی است.

در اوایل سال، صادرات نفت و میعانات گازی ایران در حد ۱.۲ میلیون بشکه در روز بوده و این رقم در ماه اوت به ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. این رقم نشان‌دهنده رشد قابل توجهی در میزان صادرات نفت ایران در ماه‌های اخیر است.

به گزارش بلومبرگ، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه اوت به ترتیب به مقدار ۱.۷ میلیون بشکه در روز و ۱۵۲ هزار بشکه در روز افزایش یافته و کل صادرات این محصولات در این ماه به ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز رسیده است.

این میزان صادرات نفت در این ماه بالاترین مقدار آن در پنج سال گذشته بوده و نشان‌دهنده رشد چشمگیر در این زمینه است. همچنین باید توجه داشت که در ماه قبل از اوت، صادرات نفت ایران نیز به نسبت ۳۸ درصد افزایش یافته است.

علیرغم ادعای جواد اوجی مبنی بر اینکه ایران هر جا اراده کند می تواند نفت صادر کند. با توجه به ظرفیت تولید نفت ایران و میزان مصرف داخلی نمی توان انتظار داشت که پس از مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا تغییر خاصی در ظرفیت تولید و صادرات نفت ایران صورت گیرد قیمت نفت برنت در روز سه شنبه ۲۸ شهریور به ۹۵ دلار در هر بشکه رسید.

افزایش قیمت نفت خبر خوبی برای دولت بایدن نخواهد بود چرا که افزایش قیمت نفت به معنای افزایش تورم در آمریکا خواهد بود. با توجه به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده در آمریکا افزایش تورم تاثیر منفی بر رای دموکراتها خواهد داشت. یکی از دلایل چشم پوشی دولت بایدن در مورد افزایش صادرات نفت ایران نیز مسله قیمت نفت و انتخابات سال آینده ریاست جمهوری آمریکاست.

نمی‌توان انتظار داشت که تبادل زندانیان میان آمریکا و ایران باعث افزایش آنی ظرفیت تولید و صادرات نفت ایران در بازار شود. در دهه‌های گذشته، اقتصاد ایران با چالش‌های زیادی روبرو بوده است، از جمله نرخ‌های بالای تورم و مشکلات اقتصادی مداوم.

با وجود ادعاهای متعدد دولت ابراهیم رئیسی در مورد افزایش میزان صادرات نفت، تداوم این چالش‌ها مانع از این شده‌اند که افزایش درآمد نفتی به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی روزمره مردم ایران تأثیرگذار باشد.

اجیای برجام در شرایط فعلی بعید به نظر می رسد ایران نفت ذخیره شده در تانکرها را روانه بازار کرده است. و نفت مازادی برای فروش در بازار ندارد یعنی در هر صورتی با توجه به شرایط بازار جهانی انرژی ایران نمی تواند نقش مهمی در کاهش قیمت نفت در ماههای آینده ایفا نماید .

تا برجام احیا نشود اف ای تی اف تصویب نشود و در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه لازم در میادین نفت و گاز ایران صورت بگیرد مشکلات صنعت نفت ایران ادامه خواهد یافت.

از: بی بی سی