بواسطه گرانی شدید شیر و لبنیات مصرف سرانه روزانه شیر به ۱۹۰ سی سی رسیده است. در سال ۹۲ رقمی به ارزش ۶۵۰ میلیون دلار لبنیات (ماست، پنیر، دوغ و…) به کشورهای عراق، افغانستان، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و آسیای‌میانه صادر و ۲۱۰ میلیون یورو، معادل ۶۰ هزار تن لبنیات (کره) وارد کشور شده است.
از اواخر آذر‌ماه سال گذشته مسوولان به طور غیررسمی از ثبات قیمت لبنیات صرفا تا آخر سال خبر می‌دادند که این موضوع نشان می‌داد قیمت لبنیات چه خوشمان بیاید چه خوشمان نیاید در سال جدید گران می‌شود این در حالی است که مردم در سال گذشته افزایش قیمت لبنیات به‌خصوص کره را تجربه کرده بودند و در اوایل دی‌ماه نیز دوباره شاهد گرانی لبنیات بودند به طوری‌که قیمت خامه ۱۰۰ تومان افزایش یافت و خامه ۱۰۰ گرمی ۱۰۰۰ تومانی ۱۱۰۰ تومان روی آن درج شد.
همچنین شیر تتراپک یک لیتری نیز با ۱۰۰ تومان افزایش به قیمت ۲۵۰۰ تومان رسید. قیمت شیر کیسه‌ای هم ۱۰۰ تومان افزایش یافت و از ۱۰۰۰ تومان به ۱۱۰۰ تومان رسید.
شیرکاکائو پلاستیکی نیز با ۱۵۰ تومان افزایش قیمت از ۱۲۵۰ تومان به ۱۴۰۰ تومان افزایش یافت. افزایش قیمت لبنیات طی دو سال گذشته بارها و بارها از سوی کارخانه‌های لبنی تکرار شده و اتفاقا به نتیجه هم رسیده است و نه‌تنها سازمان‌های ناظر نظارتی نکرده‌اند بلکه متخلفان نیز هیچ توبیخی نشدند. تنها بار این گرانی‌ها بر دوش مردم سنگینی کرد که با تورم ۴۰ درصد مجبور بودند زندگی کنند. طی دو سال گذشته بعد از اجرای هدفمندی یارانه‌ها کارخانه‌های لبنی بیش از ۲۰۰ درصد قیمت‌ها را افزایش دادند که تنها بخش اندکی از این افزایش‌ها با مجوز سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان بود و بخش زیادی از آن به صورت خودسرانه بود که البته دولت هم به دلیل بدهی که به این کارخانه‌ها داشت در برابر خواسته‌های غیرمنطقی آنها مقاومت نکرد.اکنون و در حالی که برنامه‌های دولت برای کاهش تورم است زمزمه گرانی دوباره لبنیات به گوش می‌رسد.
حال باید دید آیا دولت تدبیر و امید می‌تواند با افزایش قیمت لبنیات بعد از هدفمندی مقابله کند یا نه اما از آنجا که از هم‌اکنون کارخانه‌ها به دنبال بالا بردن قیمت‌ها هستند به نظر می‌رسد باز هم با کاهش مصرف لبنیات مواجه خواهیم بود.
تعیین قیمت شیرخام
در همین رابطه دبیر انجمن صنایع لبنی گفت: تعیین قیمت انواع لبنیات مشروط به تعیین قیمت شیرخام در سال ۹۳ است که تا پایان فروردین‌ماه اعلام می‌شود.
رضا باکری اظهار کرد: قیمت شیرخام و لبنیات بستگی به نوع سیاست‌گذاری برای این محصول از سوی مسوولان دارد و منتظر هستیم مشخص شود آیا امسال هم دولت یارانه‌ای به شیرخام اختصاص می‌دهد یا اینکه قرار است قیمت این محصول به صورت آزاد تعیین شود.
دبیر انجمن صنایع لبنی ادامه داد: اگر یارانه‌ای به شیرخام اختصاص پیدا نکند باید دید تغییر نرخ ارز در بودجه سال ۹۳ چه تاثیری بر قیمت نهاده‌ها می‌گذارد و اثربخشی اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بر هزینه‌های تولید دامداران چقدر خواهد بود.
باکری اظهار کرد: اگر یارانه‌ای به بخش صنایع لبنی یا دامداران داده نشود احتمال افزایش حدود ۱۵ درصدی هزینه‌های تمام شده در صنایع لبنی وجود دارد. از سوی دیگر از دامداران درخواست کردیم در صورت اختصاص نیافتن یارانه به آنها، میزان احتمالی هزینه‌های افزایش یافته تولید خود را محاسبه و اعلام کنند تا بتوانیم در تعیین قیمت مناسب برای شیرخام آن را در نظر بگیریم
وی تاکید کرد: تعیین سیاست‌ها و قیمت برای خرید شیرخام که اثرگذاری مستقیمی در قیمت لبنیات دارد به همین دلیل از وزیر جهاد کشاورزی درخواست کردیم قیمت شیرخام را هرچه سریع‌تر محاسبه و اعلام کند.
باکری درباره میزان تولید شیرخام نیز گفت: تولید شیر در واحدهای دامپروری از سال ۹۲ روند رو به رشد مناسبی داشته است بر اساس میزان تولید شیرخام و میزان خرید هر ساله این محصول از دامداران از سوی واحدهای لبنی به نظر می‌رسد امسال حدود ۵/۶ میلیون تن شیرخام از دامداران خریداری شود.
همچنین دبیر انجمن لبنیات از صادرات ۶۵۰ میلیون یورو و واردات ۲۱۰ میلیون یورو لبنیات در سال ۹۲ خبر داد.
باکری تصریح کرد: در سال ۹۲ رقمی به ارزش ۶۵۰ میلیون دلار لبنیات (ماست، پنیر، دوغ و…) به کشورهای عراق، افغانستان، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و آسیای‌میانه صادر و ۲۱۰ میلیون یورو، معادل ۶۰ هزار تن لبنیات (کره) وارد کشور شده است.
وی بهای هر تن (کره وارداتی) را ۳۵۰۰ یورو اعلام کرد و گفت: در صورتی که برنامه‌های تجاری تغییر نکند برای سال جدید نیز همین میزان کره وارد می‌شود.
کاهش بیشتر مصرف
آخرین تحقیقات میدانی درباره سرانه مصرف لبنیات در کشور نشان می‌دهد این میزان به کمتر از ۷۰ کیلوگرم در سال رسیده، یعنی فقط ۱۹۰ سی‌سی شیر!
مردم بعد از اجرای فاز اول هدفمندی با خوردن لبنیات و شیر قهر کرده‌اند. اینطور است که سونامی پوکی استخوان در سالمندی کشور و فقر تغذیه هر روز بیشتر می‌شود. مردم در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰ حدود ۲۲ درصد مصرف لبنیات و شیر خود را کم کرده‌اند و حالا در آخرین روزهای سال ۹۲ اعلام شد که مردم در سال ۹۲ هم نسبت به سال ۹۱، لبنیات و شیر کمتری خوردند آن هم ۶/۱۴ درصد.با این حساب می‌توان انتظار داشت سرانه مصرف لبنیات در ایران که سال گذشته ۷۰ کیلوگرم اعلام شده به کمتر از این میزان رسیده است. دکتر عبدالامیر باروتکوب، رییس صنایع شیر ایران گفت: تحقیقات میدانی شرکت‌های همکار صنایع شیر ایران در نزدیک به ۸۰ شهر بزرگ کشور نشان می‌دهد مردم نسبت به سال گذشته، مصرف لبنیات خود را ۶/۱۴ درصد کاهش داده‌اند.به گفته مدیرعامل صنایع شیر ایران، پس از اجرای فاز اول طرح هدفمندی یارانه‌ها در دی‌ماه ۸۹ تا تیرماه ۹۰ به دلایل افزایش هزینه‌های تولید، حامل‌های انرژی و عدم صدور مجوز برای افزایش قیمت‌ها، مجموع صنایع لبنیات در کشور ۵۳۰ میلیارد تومان متضرر شدند، ضرری که هرگز جبران نشد با این حال امیدوار بودیم که فاز دوم اجرا نشود که می‌شود
در برنامه پنجم توسعه قرار بود، سرانه مصرف شیر به ۱۶۰ کیلوگرم برسد اما حدودا دو سال به پایان این برنامه بیشتر نمانده و به جای افزایش سرانه مصرف با کاهش شدید مصرف سرانه شیر مواجه هستیم.شیر مایع حیاتی، غذایی ارزشمند و در عین حال داروی موثر برای انواع بیماری به ویژه پوکی استخوان و استحکام دندان‌هاست شاید به همین دلیل است که کمتر ایرانی است که دندان ناسالم در دهانش نباشد.متخصصان بهداشتی بارها و بارها به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات هشدار داده و آن را تهدیدی برای سلامت جامعه دانستند.
کمیسیون‌های کشاورزی بسیار تلاش کردند تا یارانه شیر مصرف‌کنندگان حذف نشود و آن زمان پیش‌بینی کردند که خطرات جبران‌ناپذیری برای سلامت جامعه خواهد بود.
از: روزنامه جهان صنعت