خاوران
در پی تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای تغییر کاربری گورستان خاوران که «سندی تاریخی» در ارتباط با اعدام‌های دسته‌جمعی در دهه ۶۰ است، خانواده یک شهروند بهائی که به آنها گفته شده بود او را در خاوران دفن کنند، پیکرش را برای آموزش پزشکی اهدا کردند.
کامران رحیمیان، فرزند آفاق خسروی‌وند، شهروند بهائی که چهارشنبه یکم آذر درگذشت، روز دوشنبه ششم آذر اعلام کرد که «برای حفظ استقلال جامعه بهائی» و همچنین «احترام به حریم روح خاوران» که به گفته او پدرش نیز «بخشی از آن است»، خانواده تصمیم گرفته پیکر مادرش را «وقف یادگیری دانشجویان پزشکی» کند.
رحیم رحیمیان، شهروند بهائی و همسر آفاق خسروی‌وند، در سال‌های نخستین دهه ۶۰ توسط جمهوری اسلامی اعدام شد و در حال حاضر فرزند دیگرش کیوان رحیمیان زندانی است.
به گفته کامران رحیمیان، تصمیم برای اهدای پیکر مادرش بر اساس «میل آفاق به یادگیری و حمایت بی‌دریغ» از فرزندانش در مسیر یادگیری گرفته شده است.
برخی فعالان حقوق بشر پیش از این اعلام کرده بودند که فرزندان آفاق خسروی‌وند در حالی به اهدای پیکر مادرشان برای آموزش پزشکی تصمیم گرفته‌اند که جمهوری اسلامی خانواده رحیمیان را «مثل همه خانواده‌های بهائیان مجبور به دفن مادرشان در خاوران کرده بود.»
منابع خبری گزارش داده‌اند که خانواده‌های زندانیان سیاسی اعدام شده در دهه ۶۰ که روز جمعه سوم آذر برای یادبود عزیزانشان به گورستان خاوران رفته بودند، با ردیفی از گورهای کنده‌شده در محوطه گورهای دسته‌جمعی خاوران مواجه شدند.
از سویی دیگر، آتنا دائمی، کنشگر مدافع حقوق بشر در متنی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده، گفته «شهروندان بهائی تحت شدیدترین اعمال فشارها» توسط نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی قرار دارند تا پیکر عزیزان درگذشته خود را در «گلستان جاوید» آرامستان ویژه بهائیان دفن نکنند.
به گفته او، «مومنی، رییس جدید گلستان جاوید» که «از سوی وزارت اطلاعات انتخاب شده»، «اجازه دفن شهروندان بهائی در این مزارستان را نمیدهد و میگوید یا متوفی باید در خاوران و بهشت زهرا دفن شود یا پول‌های کلانی برای دفن شهروندان بهائی در گلستان جاوید مطالبه میکند.
آتنا دائمی تأکید کرده که «بسیاری از اعضای جامعه بهائی حاضر به پرداخت پول اضافه برای زمین‌هایی که متعلق به خودشان است، نیستند و از طرفی نمی‌خواهند عزیزانشان در خاوران که سندی تاریخی از جنایات جمهوری اسلامی است، دفن شوند.»
افزایش فشارهای جمهوری اسلامی بر شهروندان بهائی در حالی است که فرهاد ثابتان، سخنگوی جامعه بین‌المللی بهائیان پیش از این به صدای آمریکا گفته است که شهروندان بهائی «جز خیرخواهی و خدمت» برای ایران کار دیگری نکرده‌اند.
به گزارش کانال تلگرام «منشور آزادی، رفاه، برابری»، دفن شهروندان بهائی درگذشته در گورستان خاوران «از دو سال پیش با وجود مخالفت جامعه بهائی» ادامه داشته و «هدف جمهوری اسلامی» از این اقدام «نابودی سند جنایت کشتار دسته جمعی زندانیان سیاسی در سال ۶۷ است که در گورهای دسته جمعی در خاوران دفن شده‌اند.»
بنا بر این گزارش، «خانواده‌های خاوران بارها نسبت به این اقدام اعتراض کرده و آن را محکوم کرده‌اند» و از جمله « در اردیبهشت ۱۴۰۲ جمعی از خانواده‌های خاوران در داخل با انتشار نامه‌ای این حرکت را محکوم کردند و خواستار توقف تلاش حکومت برای نابودی آثار جنایت در خاوران شدند.»
در این نامه اعتراضی با محکوم کردن «هرگونه بی‌حرمتی، تعرض، تخریب، و تغییر در خاوران» تأکید شده بود که «خاوران جایگاه پیکرهای پاک عزیزان ما است که فریاد آزادی‌خواهی شان را در گلو خفه کردند» و همچنین «خاوران سند تاریخی کشتار زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ و به‌ویژه قتل عام تابستان ۶۷ است که نباید به فراموشی سپرده شود.»
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، یکی از اعضای هیئتی موسوم به «هیئت مرگ» بود که به دستور روح‌الله خمینی رهبر پیشین، در پی برگزاری دادگاه‌هایی چنددقیقه‌ای هزاران زندانی سیاسی را در سراسر ایران به اعدام محکوم و بلافاصله این احکام را اجرا کردند.
در گزارش «منشور آزادی، رفاه، برابری» تأکید شده که «جمهوری اسلامی در طی سه دهه گذشته هیچ اطلاعی در مورد این جنایت سازمان‌یافته حکومتی به خانواده‌های دادخواه نداده و حتی از گذاشتن سنگ قبر یا هرگونه نشانه و برگزاری مراسم بزرگداشت جلوگیری کرده» و با اقدام مقامات حکومتی برای تغییر کاربری خاوران، «اکنون خانواده‌های خاوران نگران روند نابودی» آن هستند.
بنا بر این گزارش، این روند «در گورستان‌های مشابه در شهرهای دیگر ایران مانند تبریز، مشهد، اهواز و آمل نیز» جریان دارد.