امروز پنجشنبه۲۳آذر، صد و دومین دربی پایتخت، ساعت ۱۵:۳۰ به وقت تهران بین دو تیم استقلال و پرسپولیس در ورزشگاه آزادی برگزار خواهد شد. مسابقهای که پس از هفته دوازدهم رقابتهای لیگ برتر، از هفته پنجم به تعویق افتاده و حالا قرار است برای نخستین بار در حضور گزینشی برخی زنان هوادار دو تیم و همینطور احتمالا با استفاده استیجاری از تجهیزات کمک داور ویدیویی برگزار شود.
مرداد۱۳۸۸، نشریه «ورلد ساکر»، مهمترین دربی جهان را «ال کلاسیکو» معرفی کرده و از دربی تهران بهعنوان یکی از مهمترین رویاروییهای باشگاهی فوتبال جهان نام برده بود.
این نشریه، نبرد «بوکاجونیورز» و «ریورپلات» در آرژانتین را دومین دربی بزرگ جهان و البته دربی «سلتیک» و «گلاسکو رنجرز» را، سومین بازی مهم همشهریها در جهان فوتبال دانست. در این ردهبندی، دربی تهران میان استقلال و پرسپولیس، در رده بیست و نهم جهان قرار گرفت. ورلد ساکر نوشت این مهمترین دربی آسیا است؛ جایی که بیش از «۹۰ هزار مرد»، به تماشای بازی بزرگترین باشگاههای تهرانی مینشینند.
***
تعویق دربی از ترس سالگرد مهسا امینی
چهارشنبه ۸شهریور۱۴۰۲ و پس از برگزاری هفته چهارم رقابتهای لیگ برتر، فوتبال ایران بهصورت کامل به حالت تعطیل درآمد. سازمان لیگ برتر هیچ برنامهای برای آغاز دوباره این مسابقات اعلام نکرد و برگزاری هفته پنجم این مسابقات که قرار بود دربی تهران نیز در همین هفته برگزار شود، در ابهام قرار گرفت.
فدراسیون فوتبال مدعی شده بود که این مسابقات برای آمادهسازی تیمهای ملی تعطیل شدهاند، اما منبع «ایرانوایر» در فدراسیون فوتبال گفته بود که «مهدی تاج»، رییس این فدراسیون، در جلسه پایانی هیاترییسه فدراسیون فوتبال اعلام کرده که «تا زمان موافقت نهادهای امنیتی»، لیگ برتر آغاز نخواهد شد.
دلیلش، رسیدن به سالگرد قتل حکومتی «مهسا (ژینا) امینی» بود. مهسا امینی شهروند اهل سقز که شهریور ۱۴۰۱ برای سفری کوتاه به تهران آمده بود، توسط گشت ارشاد در خیابان بازداشت و به پایگاه پلیس امنیت اخلاقی منتقل شد، اما تنها دو ساعت بعد در حالت کما به بیمارستان منتقل شد و دو روز بعد جان باخت. در آستانه سالگرد قتل مهسا امینی و آغاز اعتراضات سراسری، وضعیت شهرهای ایران به حالت آمادهباش و امنیتی درآمده بود.
هفته پنجم رقابتهای لیگ برتر روزهای ۲۹ و ۳۰شهریور برگزار شدند، اما باز هم دیدار تیمهای استقلال و پرسپولیس را به بهانه دیدار پرسپولیس در رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا به تعویق انداختند. این اتفاق درحالی افتاد که میان دو دیدار هفته اول و دوم لیگ قهرمانان، ۱۲ روز فاصله بود. طی سالهای اخیر، فدراسیون فوتبال در همین بازه زمانی، سه هفته رقابتهای لیگ برتر را نیز برگزار کرده است.
با دستور نهادهای امنیتی، فدراسیون فوتبال کوشید برگزاری دربی را از مقاطعی که تصور میشد احتمال همراهی جمعیت حاضر در ورزشگاه با اعتراضات احتمالی وجود دارد، دور کند.
استقلال و پرسپولیس، یحیی و جواد؛ متفاوت در همهچیز
پرسپولیس و استقلال، در دو وضعیت نسبتا متفاوت مقابل هم قرار میگیرند.
پرسپولیس قهرمان لیگ و جامحذفی فصل گذشته است، ولی در فصل جاری، روزگار چندان دلنشینی را تجربه نمیکند. این تیم از ۱۰ بازی ۲۰ امتیاز دارد و در رده چهارم جدول قرار دارد.
استقلال اما بهعنوان صدرنشین مقابل پرسپولیس قرار میگیرد. این تیم از ۱۱ بازی به ۲۴ امتیاز رسیده و در فصل جاری، خودش را از باثباتترین تیمها نشان داده است.
«جواد نکونام» و «یحیی گلمحمدی»، سرمربیان استقلال و پرسپولیس هم، با پیشینههایی متفاوت مقابل هم قرار میگیرند.
یحیی گلمحمدی تا پیشاز این بهعنوان سرمربی، ۱۱ بار در دربی تهران روی نیمکت پرسپولیس نشسته و هرگز «در جریان بازی» شکست نخورده است؛ ۸ تساوی و ۳ پیروزی حاصل کار این مربی بود. البته که او در ضربات پنالتی در جامحذفی، مقابل استقلال طعم شکست را چشیده.
جواد نکونام اما برای اولین بار بهعنوان سرمربی، دربی را تجربه میکند. او پیشاز این بهعنوان بازیکن استقلال ۳ بار در دربی حاضر بوده که نتیجه هر سه بازی، تساوی بدون گل بوده است. یعنی هر نتیجهای به غیر از تساوی در این بازی ثبت شود، اولین تجربه جواد نکونام بهعنوان مربی و بازیکن، در دربیها خواهد بود.
زنان و کمک داور ویدیویی هم هستند؟
فدراسیون فوتبال دو ادعای ویژه برای دربی ۱۰۲ تهران دارد؛ ورود زنان برای اولین بار پس از ۴۴ سال به ورزشگاه برای تماشای دربی و همینطور استفاده از تجهیزات VAR، یا همان کمک داور ویدیویی.
طبق اعلام رسانههای ایران، در سامانه بلیتفروشی دیدار تیمهای فوتبال پرسپولیس و استقلال تهران، جایگاه بانوان هوادار استقلال در طبقه دوم ضلع جنوبی و جایگاه بانوان هوادار پرسپولیس در طبقه دوم ضلع شمالی ورزشگاه آزادی است که قیمت خرید هر بلیت هم ۷۰ هزار تومان تعیین شده و زنان هوادار دو تیم از پارکینگ شماره ۲ واقع در ضلع غربی، باید وارد ورزشگاه شوند.
در روزهای اخیر، زنان هوادار استقلال و پرسپولیس از تمام شدن سهمیه بلیتها به محض آغاز بلیت فروشی و ادامه گزینشی بودن زنانی که وارد ورزشگاه میشوند، در شبکههای اجتماعی گلایه کرده بودند.
برخی از رسانهها نیز از فروش بلیتهای جایگاه زنان به قیمت پایه ۲ میلیون تومان در بازار آزاد در روزهای گذشته خبر داده بودند.
بهنظر میرسد هم فدراسیون فوتبال و هم حاکمیت، تلاش میکنند با حضور تعدادی محدود از زنان در ورزشگاه آزادی، تصویری از «ورود آزادانه زنان به ورزشگاهها» را به فیفا ارائه کنند؛ راهحلی برای خریدن رضایت فیفا و فرار از تعلیق یا تحریمهای احتمالی.
دیروز، چهارشنبه ۲۲آذر۱۴۰۲، «خداداد افشاریان»، رییس کمیته داوران فدراسیون فوتبال، از قطعی بودن ورود تجهیزات کمک داور ویدیویی به تهران خبر داد. او گفته بود یک شرکت اماراتی وظیفه انتقال این تجهیزات را «فقط برای دربی تهران» برعهده دارد.
طبق قوانین فیفا، استفاده از کمک داور ویدیویی برای تمامی داوران آزاد نیست. صرفا داورانی اجازه دارند پشت تجهیزات کمک داور ویدیویی بنشینند یا داوری در بازی مجهز به این تجهیزات قضاوت کنند، که از در کلاسهای ویژه VAR شرکت کرده و از سوی فیفا، مجوز و مدرک لازم را گرفته باشد.
در ایران، فقط «موعود بنیادیفر» چنین مجوزی را دارد و بهصورت خودکار داور دربی شده است. همچنین چون هیچ داور دیگری مجوز حضور در اتاق VAR را از فیفا اخذ نکرده، فدراسیون فوتبال ایران از «ثامر محمد» و «حیدر عبدالحسن»، دو داور عراقی برای حضور در ایران و کنترل تصاویر مشکوک دربی دعوت کرده است.
عراق دو کمک داور VAR دارد و ایران فقط یکی. همین میتوان سطح عقب نگهداشته شدن فوتبال ایران توسط فدراسیون فوتبال طی یک دهه اخیر را به نمایش بگذارد.
اولین دربی خاص برای پرسپولیس
این نخستین دربی تاریخ است که وقتی داور سوت آغاز بازی را میزند، پرسپولیس در شمارش بردهایش از استقلال پیش افتاده است. پرسپولیس با ۲۷ پیروزی مقابل استقلال با ۲۶ پیروزی در ۱۰۱ دربی گذشته، از حریف خود در پیروزیها پیشی گرفته و حالا برای نزدیک شدن به صدر جدول و رها شدن از انتقادات، فقط باید این دربی را ببرد. در غیر این صورت، استقلال و سپاهان، یکهتازهای لیگ برتر خواهند ماند.
سه دیدار نخستین دربیها با تساوی به پایان رسیده بود و پساز آن تاج، (استقلال کنونی) چهار بازی پیاپی را برد. اولین برد پرسپولیس در دربیها به دربی نهم برمیگردد که پرسپولیس با نتیجه ۴ بر یک موفق به شکست استقلال برای نخستین بار شد.
از: ایران وایر