پوتین در سال‌های اخیر، مواضع خود را تندروتر، محافظه‌کارتر و سرکوبگرانه‌تر کرده است
انتخابات ریاست جمهوری روسیه در حالی از روز جمعه آغاز خواهد شد که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور کنونی طی حدود یک ربع قرن گذشته، حتی زمانی که رئیس‌جمهور نبوده، عملا قدرت را در این کشور در دست داشته است.
او در این مدت همه مخالفان و منتقدان جدی را از سر راه خود برداشته و در آخرین مورد، الکسی ناوالنی رهبر اصلی مخالفان پوتین در زندان به طرز مشکوکی جان باخت.
فهرست روس‌های بانفوذی که پس از مخالفت، انتقاد یا ایجاد مانع برای پوتین یا برای کرملین و دولت، تحت شرایطی مبهم و ناآشکار کشته شده یا جان باخته‌اند، فهرستی است طولانی که ممکن است طولانی‌تر هم بشود.
مخالفان پوتین؛ آنانی که جان خود را از دست دادند
در اینجا پنج حادثه مهم روسیه طی این مدت، که دوران پوتین با آنها شناخته می‌شود، مرور می‌شود.
۱. غرق شدن کورسک
اولین حادثه مهمی که درست چند ماه پس از ورود پوتین به کاخ کرملین به عنوان رئیس‌جمهور روسیه اتفاق افتاد، غرق شدن تصادفی زیردریایی هسته‌ای کورسک در اوت سال ۲۰۰۰ در قطب شمال بود.
در حالی که ۱۱۸ نفر در این زیردریایی محبوس شده بودند، پوتین تعطیلات تابستانی خود را قطع نکرد و چهار روز طول کشید تا واکنش نشان داد و گفت که اوضاع تحت کنترل است.
سرانجام وقتی مسئولان به دیدار خانواده قربانیان این حادثه رفتند، مادر یکی از ملوانان روس فریاد خشم خود را سر داد.
به این مادر نگران بر خلاف میلش داروی بی‌هوشی تزریق کردند و او در مقابل دوربین‌ها بیهوش شد.
تصاویر سرکوب این زن در سراسر جهان پخش شد و این اولین تصاویر نمادین از دوران پوتین بود.
مسکو بالاخره یک هفته پس از حادثه کمک‌های خارجی را پذیرفت، اما در آن زمان تمام خدمه زیردریایی از بین رفته بودند و وجهه پوتین به ویژه در کشورش خدشه‌دار شد.
۲. گروگانگیری بسلان
چهار سال بعد، دومین حادثه مهم رقم خورد. اول سپتامبر ۲۰۰۴، در نخستین روز سال تحصیلی، جدایی‌طلبان چچنی به مدرسه‌ای در بسلان در جنوب غربی روسیه حمله کردند و بیش از یک هزار نفر از کودکان دبستانی، والدین و آموزگاران آنها را به مدت ۵۰ ساعت در شرایط ناگواری به گروگان گرفته شدند.
این گروگانگیری پس از این مدت با هجوم نیروهای امنیتی روسیه به درون این مدرسه پایان یافت؛ اما نیروهای امنیتی روسیه برای پایان دادن به گروگانگیری، حمام خون به راه انداختند و بیش از ۳۳۰ نفر از جمله ۱۸۶ کودک کشته شدند.
تعداد زیاد کشته‌شده‌های این حادثه موجب شد که نوع عملیات نیروهای امنیتی روسیه زیر سوال برود، زیرا دو سال قبل از آن نیز نیروهای امنیتی روسیه برای پایان دادن به یک گروگانگیری دیگر در مسکو موجب کشته شدن ۱۷۰ نفر شدند. در میان این کشته‌شدگان غیرنظامیانی به وسیله گازهای کشته نیروهای روسیه جان باختند.
اما پوتین که از سال ۱۹۹۹ درگیر دومین جنگ چچن علیه شورشیان استقلال‌طلب و اسلام‌گرایان بود، از روش‌های خشن نیروهایش دفاع کرد؛ به عقیده تحلیلگران، او از این موضع تند و سازش‌ناپذیر به ویژه در مناطق مورد مناقشه روسیه، برای افزایش محبوبیت خود در میان ملی‌گرایان روسیه استفاده می‌کند.
۳. اعتراضات علیه پوتین
سومین اتفاق مهم، اعتراضات بی‌سابقه‌ای است که علیه تمایل سیری ناپذیر پوتین به قدرت به وقوع پیوست.
پوتین که در سال‌های گذشته نشان داده حاضر نیست قدرت را با کسی شریک شود، در سال ۲۰۰۸ به دلیل محدودیت قانون اساسی، مجبور شد پس از دو دوره چهار ساله پیاپی ریاست جمهوری، ریاست جمهوری را به دمیتری مدودف واگذار کند و خودش نخست وزیر شود.
اواخر سال ۲۰۱۱، تظاهرات بی‌سابقه‌ای در اعتراض به تقلب در انتخابات پارلمانی و اعلام بازگشت ولادیمیر پوتین به ریاست‌جمهوری مسکو را فراگرفت.
با این حال، این اعتراضات هیچ چیزی را عوض نکرد و پوتین در بهار ۲۰۱۲ به کرملین بازگشت. پوتین در بازگشت به مقام اول کشور، مواضع خود را تندروتر، محافظه‌کارتر و سرکوبگرانه‌تر کرد.
او در رسیدن به امیال سیاسی خود به حدی پیش رفت که در سال ۲۰۲۰ قانون اساسی را تغییر داد و بر اساس قانون اساسی جدید می‌تواند تا سال ۲۰۳۶، یعنی زمانی که ۸۴ ساله می شود، در کرملین بماند.
۴. حمله به اوکراین
چهارمین اتفاق بزرگ در دوران پوتین، حمله به اوکراین است که از سال ۲۰۱۴ آغاز شد.
در زمستان آن سال، روسیه اولین بازی‌های المپیک خود پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را در سوچی برگزار کرد، اما بازسازی چهره روسیه در عرصه بین‌المللی مدت زیادی به طول نیانجامید و یک ماه بعد، روسیه با الحاق شبه جزیره کریمه اوکراین به خاک خود و سپس حمایت از جدایی‌طلبان شرق اوکراین، بحران عمیقی را در مواجهه با غرب آغاز کرد.
این بحران موجب شد که کشورهای غربی اولین تحریم‌های خود علیه روسیه در دوران پوتین را وضع کنند. پس از هشت سال درگیری بین جدایی‌طلبان و نیروهای اوکراینی، روسیه در فوریه ۲۰۲۲ تهاجم گسترده‌ای را به اوکراین آغاز کرد و چهار منطقه از این کشور را که تا حدی آن را اشغال کرده بود، ضمیمه خاک خود کرد.
اکنون با وجود گذشت دو سال از تهاجم روسیه و مجموعه‌ای از تحریم های غرب علیه مسکو، درگیری های اوکراین ادامه دارد.
۵. شورش واگنر
و سرانجام، شورش کوتاه مدت گروه واگنر، گروهی از مزدوران مسکو علیه پوتین، از آخرین حادثه‌های مهم دوران پوتین به شمار می‌رود.
در ژوئن ۲۰۲۳، یوگنی پریگوژین، فرمانده وقت گروه واگنر، شورشی کوتاه مدت علیه افسران ارشد ارتش روسیه را رهبری و آنان را به بی‌کفایتی در جنگ اوکراین متهم کرد.
نیروهای واگنر که تا آن زمان در نبردها و درگیری‌های مختلفی از جمله در آفریقا و خاورمیانه شرکت داشتند، به سرعت کنترل برخی مراکز نظامی در جنوب روسیه را به دست گرفتند و تهدید کردند که به سمت مسکو حرکت خواهند کرد.
اگرچه آنان در نهایت از طرح خود برای ورود به مسکو منصرف شدند، اما آن روزها خطرناک‌ترین روزهای ربع قرن قدرت ولادیمیر پوتین بود.
یک توافق با میانجیگری بلاروس، کشور متحد مسکو، به این بحران پایان داد و دو ماه بعد، پریگوژین در یک سانحه هوایی مرموز درگذشت.
کرملین نقش داشتن در این حادثه را رد کرد و بسیاری از نیروهای واگنر را به مرور در ارتش روسیه یا سایر ساختارهای نظامی این کشور ادغام کرد.
از: رادیو فردا