ایران وایر
«زانیار تندرو»، یکی از آسیب‌دیدگان چشمی اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ ایران می‌گوید که گزارش هفته گذشته کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد، «یک قدم به سمت عدالت و دادخواهی است.»
خلاصه گزارش کمیته حقیقت‌یاب روز ۸ مارس منتشر شد، فردا ۱۸مارس مصادف با ۲۸اسفند، جلسه بررسی جزییات این گزارش با حضور نماینده کشورهای مختلف، ازجمله ایران برگزار می‌شود.
***
زانیار تندرو در جریان اعتراضات سراسری در ۷آبان ۱۴۰۱، هنگامی که ۱۷ سال سن داشت، در پیرانشهر هدف شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی قرار گرفت و چشم راست خود را از دست داد. باوجود اینکه هنوز تعدادی ساچمه در سر، اطراف نخاع و دیگر اعضای بدن اوست، پزشکان راهی بی‌خطر برای خارج کردن آن‌ها پیدا نکرده‌اند.
تندرو هم‌اکنون در شهر ژنو، پایتخت سوئیس حضور دارند و به‌عنوان یکی از شاهدان عینی اقدامات ماموران جمهوری اسلامی ایران علیه معترضان، در مقر شورای حقوق‌بشر سازمان ملل متحد، شهادت خواهد داد.
زانیار تندرو به ایران‌وایر گفت: «این گزارش وجهه جهانی جمهوری اسلامی را بیش از پیش سیاه‌تر کرده است. این یک قدم مثبت به سمت عدالت و دادخواهی است. عدالت زمانی محقق خواهد شد که کسانی که افرادی من را کور کرده‌اند و ژیناها را کشتند، دادگاهی شوند؛ به عدالت برسند.»
او ادامه داد: «من خوشحال هستم برای اینکه می‌توانم فردا شهادت بدهم که این جنایات علیه بشریتی که جمهوری اسلامی انجام داده، مورد رسمیت قرار بگیرد؛ اما از طرف دیگر هم به‌خاطر زجرهایی که مردم ایران می‌کشند، ناراحت هستم.»
گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل، زانیار تندرو را «خوشحال» کرده است، او معتقد است که «یک قدم جلوتر رفتیم و قرار است که ثابت شود جمهوری اسلامی چه بلاهایی سر ما آورده است و چه چشم‌هایی را کور کرده.»
کمیته حقیقت‌یاب، بر مبنای مواردی که مورد تحقیق قرار داده، گزارش کرده است که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به «قوای قهریه غیرضروری و بی‌قاعده و بی‌رویه که منجر به کشتن غیرقانونی و مجروح کردن معترضین گشت، متوسل شدند.»
گزارش کمیته تایید کرد که اکثریت اعتراضات، مسالمت‌آمیز بوده‌اند.
در تایید بر این بخش از گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل، زانیار تندرو گفت: «ما فقط شعار می‌دادیم. با دست خالی و نیروهای حکومتی مجهز به انواع سلاح‌های جنگی بودند. ما حتی برای دفاع از خود سنگ هم پرتاب نکردیم، ما فقط اعتراض می‌کردیم.»
او افزود: «همان‌طور که در گزارش کمیته حقیقت‌یاب هم گفته شده، نیروی‌های جمهوری اسلامی واقعا هیچ نیازی نداشتن که روی مردم سلاح بکشند. ما فقط اعتراض می‌کردیم، ولی آن‌ها ما را وحشیانه با گلوله می‌زدند. ما را با سلاح جنگی می‌زدند. ما فقط برای تغییر اساسی، رفتن جمهوری اسلامی و آزادی بیرون می‌رفتیم.»
گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل تایید کرده است آسیب‌های گسترده چشمی وارده به معترضین، موجب نابینایی تعداد زیادی زن، مرد و کودک شد و آن‌ها را به‌شکل مادام‌العمر به‌عنوان معترض، نشانه‌گذاری کرد.
زانیار تندرو لحظه‌ای را که به بدن و چشمانش شلیک شده، برای ایران‌وایر این‌طور توصیف می‌کند: «احساس کردم یک چیزی در سرم ترکید. بلند شدم، سه بار؛ ولی هربار با صورت خوردم زمین. من را کشان‌کشان روی آسفالت کشیده و بردم سمت ماشین‌شان. وقتی خون بالا آوردم، در ماشین‌شان رهایم کردند؛ بعدش مردم من را بردند بیمارستان.»
در گزارش سازمان ملل آمده که نیروهای جمهوری اسلامی به‌صورت عمدی به‌سمت معترضان شلیک کرده‌اند.
تندرو گفت: «من دو بار تیر خوردم. تیر اول به کتفم خورد. آن مامور توانایی این را داشته است که به پای من شلیک کند یا اصلا تیر هوایی بزند که فاصله بگیریم. من می‌توانم بگویم که کاملا به عمد سمت من شلیک کردند. من دیدم که اسلحه خود را مستقیم به سمت چشم‌ها نشانه گرفته بودند.»
او با بیان اینکه «چشم آسیب‌دیده من برایم یک نشان افتخار» است، توضیح می‌دهد که چشمش را پنهان نمی‌کند و بدون پروتز جلوی دوربین‌ها حاضر می‌شود.»
تندرو قرار است ۲۸اسفند به‌عنوان شاکی و شاهد در مقر حقوق‌بشر سازمان ملل شهادت دهد: «اینکه نمایندگان جمهوری اسلامی که ناقض حقوق‌بشر هستند در مقر سازمان ملل حضور دارند و برای دنیا سخنرانی می‌کنند، یک توهین به مفهوم حقوق‌بشر است.»
براساس گزارش کمیته حقیقت‌یاب، حکومت جمهوری اسلامی در نقض قوانین بین‌المللی حقوق‌بشری، وظیفه خود مبنی‌بر انجام تحقیقات در رابطه با «مرگ‌های احتمالا غیرقانونی به‌طور سریع، موثر، جامع، مستقل، بی‌طرفانه و شفاف را، انجام نداده است.»
کمیته حقیقت‌یاب از فقدان همکاری معنادار از سوی مقامات ایران با این تحقیقات، علی‌رغم درخواست‌های مکرر جهت دریافت اطلاعات مرتبط با ابعاد مختلف تحقیقاتش، ازجمله اطلاعات در رابطه با کشته شدن و جراحات وارده به نیروهای امنیتی، ابراز تاسف کرده است.
تندرو خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفت: «شما روزی محاکمه خواهید شد و در دادگاه عدالت جواب پس خواهید داد.»