ناترازی انرژی در ایران صرفاً به گاز خلاصه نمی‌شود و برق نیز دچار ناترازی جدی است. میزان مصرف بالا در کنار هدررفت انرژی و ناترازی و عدم سرمایه‌گذاری، وضعیت تولید و مصرف را به نقطه حاد نزدیک‌تر می‌کند که نیازمند نگاه واحد و جدی به این پدیده مهم است.
به گزارش انتخاب، هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه شریف، درباره علت ناترازی گاز گفت: وقتی صحبت از ناترازی می‌شود باید به تولید و مصرف توجه کنیم. تضاد این دو به ناترازی تبدیل می‌شود. ما برای اینکه ناترازی نداشته باشیم باید تولید را زیاد و مصرف را کم کنیم. ما در هر دو بخش مشکل داریم.
ما برای افزایش تولید سه مؤلفه لازم داریم، اول سرمایه‌گذاری جدید است. دوم فناوری و سوم مدیریت است. ما هیچکدام از این موارد را به اندازه لازم و کافی نداریم. ۸۰ درصد چاه‌های ما در نیمه دوم عمرشان قرار دارند. وقتی چاه‌ها در این مرحله قرار می‌گیرند با کاهش فشار مواجه می‌شوند. وقتی کاهش فشار صورت می‌گیرید تولید پایین می‌آید.
وی در ادامه در رابطه با عدم سرمایه‌گذاری مناسب بیان کرد: در پایان سال ۱۴۰۲ وزارت نفت مدعی شد که ۲۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری قرارداد بسته است، اما معلوم نیست این ۲۰ میلیارد دلار از کجا تأمین می‌شود. از نظر من این قرارداد‌ها بدون مشارکت صاحبان تکنولوژی نمی‌توانند فناوری لازم را تأمین کنند. من امیدی به این فعالیت‌ها ندارم و بعید به نظر می‌رسد که بتوانند تولید را افزایش دهند.
اما اگر فرض کنیم سرمایه‌گذاری کردیم و فناوری هم داریم به میزان هدررفت برمیخوریم. میزان هدررفت در انتقال و توزیع به شدت بالاست. عدد‌هایی که گفته می‌شود تا روزی ۳۰۰ میلیون مترمکعب یعنی یک سوم تولید ماست. در حالت کلی عمر صنعت گاز ما بالاست و باید هرسال مقداری از تجهیزات تعویض شود.
اورعی درباره هدررفت و ناترازی برق گفت: در مورد برق هم آن میزان سرمایه‌گذاری که باید برای تعویض تجهیزات انتقال و توزیع استفاده می‌کردیم را نداریم. ما حدود ۸ درصد تلفات تولید و ۵ درصد در انتقال و ۲۰ درصد در توزیع هدررفت برق داریم. در این نقطه نیز سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است.
میزان رشد تقاضا از میزان رشد تولید بیشتر است که باعث ناترازی فزاینده در برق و گاز می‌شود. مشکلات جلوگیری از بالا رفتن تقاضا را باید مدیریت کنیم. ما نباید فقط دنبال تولید برویم، چون مصرف ما خیلی زیاد است و ۳/۲ اروپا گاز مصرف می‌کنیم و یک سوم کل گاز مصرفی کشور در بخش خانگی است که هزینه واقعی آن را پرداخت نمی‌کنند و تقریباً رایگان است.
ایران امروز