مختار وفایی
مقام‌های جمهوری اسلامی پیش‌تر هم درباره فروش زعفران ایران به نام افغانستان در بازارهای جهانی هشدار داده بودند
مایشگاه زعفران در کابل-facebook.com/MAIL.Afghanistan
فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، با اشاره با کاهش قابل‌توجه تقاضای این محصول در بازار داخلی گفت که زعفران ایران به سرنوشتی مشابه پسته و فرش دچار شده است؛ به طوری که برخی کشورها از جمله افغانستان، آن را می‌خرند و با بسته‌بندی جدید به خود ایران می‌فروشند.
منوچهری افزود: «افغانستان سال گذشته ۴۰ تن زعفران ایران را خریداری کرد و سپس در بازارهای خود ما به فروش رساند.»
دبیر شورای ملی زعفران ایران خاطرنشان کرد که کشورهای دیگر از جمله چین، امارات متحده عربی و اسپانیا نیز زعفران ایران را می‌خرند و با بسته‌بندی جدید، به نام خود در بازارهای جهانی عرضه می‌کنند.
پیش از این مسئولان شورای ملی زعفران و برخی بازرگانان ایرانی هم از به فروش زعفران ایران به نام افغانستان در بازارهای جهانی خبر داده بودند. غلام‌رضا میری، دبیر شورای ملی زعفران، در سال ۲۰۱۶، گفته بود: «افغانستان در بازارهای جهانی وضعیت بهتری نسبت به ایران دارد.» او از اینکه افغانستان زعفران ایران را به کشورهای دیگر صادر می‌کند، ابراز نگرانی کرده بود.
کشت زعفران در افغانستان از سال ۲۰۰۲ و پس از فروپاشی حاکمیت دور نخست طالبان، به عنوان جایگزین خشخاش در افغانستان مطرح شد و دولت پیشین افغانستان با جذب کمک‌های بین‌المللی گسترده برای توسعه و ترویج کشت زعفران به هزاران کشاورز در سراسر افغانستان کمک کرد به جای خشخاش، زعفران بکارند. به طوری که در نزدیک به یک دهه گذشته، زعفران افغانستان به یکی از رقبای اصلی زعفران ایران تبدیل شد و دبیر شورای ملی زعفران ایران هم در سال ۲۰۱۶، در مورد تولید انبوه زعفران در افغانستان گفته بود: «متاسفانه ما معمولا رقبایمان را دست‌کم می‌گیریم.»
با این حال، فروپاشی دولت پیشین افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت که به از بین رفتن هزاران فرصت شغلی، تحریم نظام بانکی افغانستان و توقف پروژه‌های تحت حمایت دولت‌ها و سازمان‌های خارجی منجر شد، به جایگاه افغانستان در بازار تولید و صدور محصولاتی مانند زعفران نیز ضربه زد.
علی حسینی، عضو شورای ملی زعفران ایران، بهمن ۱۴۰۲ به خبر آنلاین گفت که افغان‌ها زعفران ایران را به نام خود به دیگر کشورها صادر می‌کنند. او توضیح داد: «عمده نگرانی ما در خصوص صادرات زعفران به افغانستان است که به سبب صادرات فله، زعفران ایران را به اسم خود به دیگر کشورها صادر می‌کنند؛ بر این اساس ما برای آینده بازار زعفران افغانستان بازارسازی می‌کنیم.»
خبرگزاری ایرنا هم دی‌ماه گذشته در مطلبی در مورد بازار زعفران نوشت که افغانستان «سایه به سایه» ایران پیش می‌رود و فاصله همسایه شرقی به‌عنوان «جدی‌ترین رقیب در زمینه تولید و صادرات زعفران»، با ایران کمتر شده است.
فرشید منوچهری نیز در مورد آینده رقابت میان تولیدکنندگان زعفران در افغانستان و ایران گفت: «اگر فرضا روزی افغانستان رقم قابل‌توجهی تولید زعفران داشته باشد، به‌راحتی می‌تواند به بازارهای ما ورود پیدا کند و جای ما را محدود کند و به واردات از ایران هم نیازی نداشته باشد.»
با وجود توقف بسیاری از پروژه‌های توسعه‌محور و اقتصادی در افغانستان تحت سلطه طالبان، مقام‌های وزارت کشاورزی، آبیاری و دامداری رژیم طالبان در یک سال اخیر، از تداوم حمایت از کشاورزان افغان زعفران‌کار خبر داده و گفته‌اند که کشت و تولید این محصول در افغانستان همچنان رو به گسترش است. خان‌جان الکوزی، عضو هیئت مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، شهریور گذشته گفت که در سال یادشده، حدود ۳۰ تن زعفران در افغانستان تولید شد.
با فروپاشی دولت پیشین در افغانستان، بهای زعفران در این کشور تا ۵۰ درصد پایین آمد، اما در ماه‌های اخیر بهای زعفران محصول افغانستان بار دیگر افزایش یافته است.
فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران ایران، می‌گوید: «مصرف داخلی زعفران به سطح درآمد افراد جامعه و قیمت آن بستگی مستقیم دارد. طبیعی است وقتی بهای یک کیلو زعفران به ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان رسیده است، مصرف داخلی به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد چون سطح درآمد مردم بالا نرفته؛ این در حالی است که زمانی، تا ۲۵ درصد زعفران کشور در بازار داخل به فروش می‌رسید ولی امروز این ارقام رویایی است.»
دبیر شورای ملی زعفران ایران بهای هر مثقال زعفران را حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت به دلیل بالا نرفتن سطح درآمد جامعه، تقاضا در داخل ایران کم شده و در بسیاری از مراکز و رستوران‌ها هم دیگر از این محصول استفاده نمی‌شود. در افغانستان نیز بیشترین محصول زعفران به خارج از این کشور صادر می‌شود زیرا بسیاری از مردم به دلیل فقر و بیکاری گسترده، توان خرید و مصرف زعفران را ندارند.
از: ایندیپندنت