ایران اینترنشنال
روز سه‌شنبه ۲۱ مه، نهاد مسوول مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل گزارشی منتشر کرده که بر پایه آن نیمی از مراتع طبیعی جهان به دلیل بیش‌برداشت و تأثیرات اقلیمی آسیب دیده‌اند. این موضوع می‌تواند بر وضعیت عرضه مواد غذایی تاثیرات جدی داشته باشد و معیشت ساکنان زمین را در خطر قرار دهد.
کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی در سازمان ملل متحد(UNCCD) هشدار می‌دهد که یک ششم از عرضه مواد غذایی جهان به دلیل کاهش سطح مراتع جهان، در معرض خطر است. این افت سطح مراتع، کاهش سطح چراگاه‌ها، دشت‌های پوشیده از علف در آفریقا (ساوانا)، تالاب‌ها، مرغزارها و همچنین علفزارها را نیز شامل می‌شود.
در این گزارش آمده است که رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی و افزایش تقاضا برای موادغذایی باعث تشویق گله‌داران به پرورش تعداد بیشتری از دام و بیش از ظرفیت زمین‌هایشان شده است. این موضوع، به موازات تبدیل مراتع طبیعی به زمین‌های زراعی نهایتا به کاهش باروری خاک و همچنین تشدید خشکسالی منجر شده است.
بارون جوزف اُر، دانشمند ارشد UNCCD، می‌گوید اگرچه وضعیت چندان نویدبخش نیست، اما امید بسیاری وجود دارد که احیای زمین‌ها بخشی از راه‌حل تغییرات اقلیمی باشد چرا که این مراتع یک سوم ترسیب و ذخیره‌سازی کربن جهان را بر عهده دارند.
این دانشمند می‌گوید: «شکی نیست که برون‌فرست کربن موضوع مهمی است، اما مساله جایی است که قرار است این کربن منتشر شده نگه‌داری شود. به لحاظ طبیعی کربن به کجا تعلق دارد؟ این کربن در خاک و در گیاهان ذخیره می‌شود و خدشه به این موضوع، در نتیجه تضعیف همان راه حل موجود است.»
گزارش UNCCD اضافه می‌کند که ۵۴ درصد از کل زمین‌های جهان، مرتع است و حیات و ممات دو میلیارد کشاورز، دامدار و گله‌دار وابسته به آن است.
برآورد پیشین سازمان ملل از تخریب ۲۵ درصد مراتع حکایت داشت، اما این گزارش تازه ابعاد جدی‌تری از این خسارت را مستند کرده و ناظر به برآوردهای کارشناسان در بیش از ۴۰ کشور است.
بر پایه این گزارش، آسیای مرکزی، چین و مغولستان با توجه به سرعت سریع صنعتی کردن کشاورزی و کوچانیدن جوامع دامپروری سنتی، نهایتا فشار بیشتری بر منابع وارد کرده و بیشترین آسیب به مراتع، مشاهده شده است. در این گزارش همچنین اشاره شده که آفریقا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی نیز کاهش گسترده‌ای از مراتع رصد شده است.
اُر می‌گوید که دولت‌ها باید به جای تمرکز بر پروژه‌های موردی احیا، به یک رویکرد متحدتر در جهت حفاظت از زمین بپردازند. او همچنین گفته که روش‌های دامپروری سنتی هم می‌تواند به بازیابی مراتع کمک کند.
این محقق می‌گوید: «به‌طور کلی، روش‌هایی که در گذشته به طور سنتی انجام می‌شدند، می‌توانند در درازمدت در راستای راه‌حل‌هایی که امروز به دنبال آن هستیم، مثمر ثمر واقع شوند.»
او اضافه کرده: «این روش‌ها، برای مدت‌های مدیدی کارآیی داشته‌اند و اگر درست به آن‌ها توجه شود، می‌توانند همچنان کارآمد باشند.»