دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم هم برگزار شد؛ باز هم طولانی و کسالت‌آور.
موضوع این مناظره، «خدمت‌رسانی عدالت‌محور دولت» بود که عصر پنج‌شنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ با حضور نامزدهای این دور از انتخابات ریاست جمهوری، «مسعود پزشکیان»، «محمدباقر قالیباف»، «سعید جلیلی»، «علیرضا زاکانی»، «امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» و «مصطفی پورمحمدی» برگزار شد.
«رجال» سیاسی و مذهبی منتخب شورای نگهبان در طی این مناظره در حین جدال بر سر جلب توجه عمومی و رای شهروندان، تصویری گویا از ایران ارایه دادند؛ ایرانی سراسر فقیر، با بحران‌هایی در حوزه‌های زیست محیطی، سلامت، آموزش و …
***
گزارش نامزدها از وضعیت امروز ایران
رهبر جمهوری اسلامی مرداد ۱۴۰۲ در یک سخنرانی ادعا کرد: «به قله‌ها نزدیک شده‌ایم، امروز روز خسته شدن و ناامیدی نیست.» در طی یک سال گذشته و به‌ویژه پس از جان باختن «ابراهیم رئیسی» در یک سانحه هوایی، دستگاه پروپاگاندای جمهوری اسلامی تلاش کرد دولت سیزدهم را دولتی با دستاوردهای طلایی نشان دهد.
گزارش‌های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اما نشان دادند واقعیت چه فاصله‌ای با تصویری دارد که ارگان‌های مختلف نظام سعی در ارایه آن دارند. در دور اول مناظره نامزدهای انتخابات پیش رو، برخی به موضوع فقر گسترده در ایران پرداختند.
«امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، یکی از پنج نامزد اصول‌گرای این انتخابات گفت: «الان ۳۰ درصد جامعه ایران کمتر از ۱۲ میلیون تومان درآمد دارند و نیازمند کمک هستند.»
«محمدباقر قالیباف» نیز ضمن تاکید بر این که زندگی بخش قابل توجهی از خانوارها به سختی می‌گذرد، پرسید: «چرا باید کسی که تمام عمرش را کار کرده و اکنون بازنشسته شده است، فقیر باشد؟»
«مصطفی پورمحمدی» هم با انتقاد از نحوه توزیع یارانه‌ها در کشور گفت: «الان ۱۰، ۱۱ سال است که اقتصاد ما قفل شده است.»
او اضافه کرد: «ما منابع نداریم و این مشکل مهمی است.»
«مسعود پزشکیان»، تنها نامزد اصلاح‌طلبان نیز در مورد یارانه‌ها گفت: «جمعیت زیر خط فقر ما بدتر شده که بهتر نشده است… و مرزها و حاشیه‌ها وضع‌شان به شدت خراب است.»
«علیرضا زاکانی»، دیگر نامزد انتخابات هشتم تیر ۱۴۰۳ ضمن «اسفناک» خواندن وضعیت امروز کشور، گناه آن را به گردن دولت‌های «حسن روحانی» انداخت.
در جریان دومین دور مناظره انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری، سعید جلیلی گفت: «خانواده چهار نفره‌ای که بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند، حدود ۱۰ درصد حقوق خود را مالیات پرداخت می‌کند. این در صورتی است که این خانواده حدود ۴۰۰ هزار تومان یارانه می‌گیرد و به ازای هر عضو خود و همین میزان را مالیات پرداخت می‌کند.»
تشر رهبری
در جریان دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری، چند بار نامزدها با هم درگیری‌های جزیی لفظی پیدا یا صحبت یک‌دیگر را قطع کردند.
پس از مهلت کوتاه تنفس اما فضای حاکم بر استودیوی مناظرات به مراتب آرام‌تر شد. یکی از دلایل این آرامش شاید تغییر تیتر و عکس وب‌سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی باشد.
در مطلب منتشر شده توسط وب‌سایت دفتر «علی خامنه‌ای» از قول او نوشته شده بود: «اخلاق حاکم باشد. بدگویی کردن، تهمت زدن، لجن‌پراکنی کردن، کمکی به پیشرفت کارها نمی‌کند، به آبروی ملی هم لطمه می‌زند.»
پس از آن اگرچه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو کمتر به یک‌دیگر پرداختند اما همچنان به ارایه تصویر واقعی از وضعیت کشور ادامه دادند.
در این بخش از مناظره، قاضی‌زاده هاشمی در رابطه با بحران‌های زیست محیطی ایران گفت: «تعداد روزهای پاک ایران اندک است. آلودگی هوا، آلودگی خاک، آلودگی صوتی و مواد غذایی باید برطرف شود.»
محمدباقر قالیباف نیز ضمن تاکید بر مواردی همچون آلودگی هوا، آب و خاک در ایران، به بحران‌هایی مانند کمبود شیر خشک اشاره کرد. مصطفی پورمحمدی در این بخش که مربوط به وضعیت بهداشت و درمان کشور بود، گفت: «پزشک ما امروز تامین کافی ندارد. به ۱۰ تا ۱۵ درصد پزشکی که وضع خوبی دارند، نگاه نکنید، بسیاری از پزشکان وضع خوبی ندارند. کادرهای پزشکی و رشته‌های مرتبط با پزشکی مشکلات جدی دارند. پرستارها بسیار وضع سختی دارند.»
سعید جلیلی، نامزد منسوب به «جریان انقلابی» همچنین در رابطه با بحران‌های حوزه سلامت کشور گفت: «در ۲۴ ساعت گذشته، هزار و ۲۰۰ نفر از جمعیت ما فوت شده‌اند که این آمار متوسط است. البته مرگ حق است.»
او در ادامه اضافه کرد: «از این تعداد، ۴۷ درصد مرگ زودرس و زیر ۷۰ سالگی است، ۲۲ درصد مرگ خیلی زودرس که زیر ۵۰ سالگی است، ۶۵ نفر بابت آلودگی هوا، ۱۵۰ نفر بابت دخانیات و ۶۰۰ نفر بایت عارضه یک بیماری مثل اضافه وزن است.»
آموزش سومین موضوعی بود که نامزدهای انتخابات نابه‌هنگام ریاست جمهوری پیش رو به آن پرداختند.
در این بخش، محمدباقر قالیباف اعتراف کرد: «بودجه آموزش و پرورش نسبت به دهه ۷۰ کم شده است.»
مصطفی پورمحمدی نیز در این بخش بر بحران‌های اقتصادی و اعتماد بین مردم و مسوولان اشاره کرد.
حاشیه‌های یک مناظره بی‌خاصیت
مناظره دوم اگر چه دستاوردی برای رای دهندگان احتمالی نداشت اما با حاشیه‌های متفاوتی همراه شد.
علیرضا زاکانی، شهردار فعلی و نامزد ریاست جمهوری آینده در یکی از بخش‌های سخنانش، تصاویری از دولت‌های حسن روحانی نشان داد و پزشکیان را متهم کرد به این که قصد دارد دولت سوم روحانی را تشکیل دهد؛ از جمله تصویری که ادعا شد مربوط به یک سانحه قطار تبریز-مشهد است اما مربوط به حادثه سمنان در سال ۱۳۹۵ بود.
اگرچه بخش دیگری از سخنان زاکانی بود که بیشترین توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد؛ زمانی که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری به جای رایگان کردن درمان زنان باردار، با یک اشتباه لفظی گفت: «خانم‌های باردار، پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و بچه‌های زیر هفت سال را رایگان می‌کنم»
در میان سخنان مسعود پزشکیان، تیر خلاص او به ستادهای انتخاباتیش توجه برانگیخت؛ زمانی که پزشکیان در رابطه با اعضای ستادش گفت: «ما هر کس بیاد ستادمان، استقبال می‌کنیم، چون می‌خواهیم رای بگیریم. اما در عمل تابع سیاست‌های مقام معظم رهبری هستم.»
او البته در طول این مناظره بیش از ۱۰ بار تاکید کرد که برنامه دولت احتمالی او، اجرای برنامه‌های رهبری است.
پزشکیان البته در بخش دیگری از سخنانش حسن روحانی را نیز «شهید روحانی» خواند.
مصطفی پورمحمدی اما در این مناظره دست به یک افشاگری علیه سعید جلیلی زد. او در انتقاد به این نامزد جریان انقلاب گفت: «یادم است در شورای عالی امنیت ملی در سال ۱۳۹۵، من مفصل صحبت کردم درباره مشکلات اف‌ای‌تی‌اف؛ ایشان پایان جلسه گفت اگر تو مسوول باشی، ما قبول داریم ولی بقیه آقایان را قبول نداریم. ما باید اصل موضوع را حل کنیم!»
او همچنین در پاسخ به علیرضا زاکانی که او را به «ترامپ‌هراسی» متهم کرد، گفت در مواجهه با دشمن، از قوی‌ترین عناصر امنیتی کشور بوده و اگر قرار باشد کسی مقابل «دونالد ترامپ» بایستد، خودش است
او افزود: «حالا ببینید وقتی ترامپ بیاید، چه وضعیتی پیش خواهد آمد.»
بر اساس نتایج جدید نظرسنجی «ایسپا»، ۷۳ درصد مردم مناظره اول را تماشا نکردند. وضعیت مناظره دوم هم نباید بهتر باشد؛ به‌ویژه که این مناظره هم‌زمان شد با دو مسابقه مهم فوتبال جام ملت‌های اروپا.
بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که دیدن فوتبال را به این مناظره ترجیح می‌دهند؛ مناظره‌ای که حتی حاشیه‌هایش هم جز تمسخر، انعکاسی در بین افکار عمومی نیافت.