روز جمعه ۱۵ تیر (۵ ژوئن) در حالی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار می‌شود که یک روز پیش از آن نظرسنجیهای بسیار متفاوتی در این زمینه منتشر شد. در نخستین دور رای‌گیری کمتر از ۴۰ درصد از واجدان شرایط آرای خود را به درون صندوق‌ها ریختند.
موسسه افکارسنجی ایسپا، وابسته به جهاد دانشگاهی، میزان مشارکت در دور دوم انتخابات را ۴۵ درصد پیش‌بینی کرده است.
در آخرین نظرسنجی ایسپا که مربوط به روز ۱۳ تیرماه است میزان آرای احتمالی مسعود پزشکیان در دور دوم ۴۹.۵ درصد و آرای احتمالی سعید جلیلی نیز ۴۳.۹ درصد پیش‌بینی شده است.
اما محسن منصوری، رئیس ستاد سعید جلیلی، نامزد اصولگرایان آمار دیگری را ارائه داده و از احتمال بالای پیروزی جلیلی در این دور خبر داده است.
او در پستی در شبکه اجتماعی اکس (توئیتر سابق) نوشت: «در دور اول انتخابات نتیجه اکثر نظرسنجیها دقیق نبود و آمار (دقیق) را یکی از “دستگاه‌های اطلاعاتی” ارائه کرد.» او پیش‌بینی پیروزی جلیلی در این دور را هم به همین “دستگاه” نسبت داد.
این در حالی است که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در دولت روحانی و عضو ارشد ستاد پزشکیان در واکنش به این نظرسنجیها هشدار داده که ” کار پای صندوق‌های رای تمام می‌شود.موسسات نظرسنجی در دور اول انتخابات اشتباهات فاحشی داشتند و اعتماد مجدد به آمارها و عملکرد آنها نیازمند زمان است. لذا به این آمارها نباید دل بست.»
عدم تطابق آرای دور اول با آنچه که در نظرسنجیها اعلام شده بود برای علی خامنه‌ای هم ناخوشایند بوده است. دورماندن ۶۰ درصد صاحبان حق رای از صندوق‌ها در دور اول به خصوص برای رهبر جمهوری اسلامی ضربه‌ای سنگین بود. او در روزهای منتهی به دور اول انتخابات دائم مردم را به مشارکت در انتخابات فراخوانده و چنین مشارکتی را مایه آبروی حکومت عنوان کرده بود.
تاثیر این عدم مشارکت سنگین به گونه‌ای بود که خامنه‌ای بر خلاف دفعات قبل ۴ روز سکوت اختیار کرد. او سرانجام دو روز پیش از سطح نازل مشارکت در دور اول که زیر نظرسنجیها بود ابراز ناخشنودی کرد، ولی همچنان اصرار داشت که این تحریم و عدم مشارکت ربطی به خشم و نارضایتی مردم از حکومت ندارد.
نگرانی‌از تقلب در انتخابات
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات نسبت به انجام تقلب در انتخابات دور دوم ابراز نگرانی کرد و خطاب به محمد مخبر، کفیل ریاست جمهوری نوشت: “جناب آقای مخبر، اخبار نگران‌کننده به گوش می‌رسد. شما باید از رای مردم که به گفته رهبری حق الناس است صیانت کنید. جلوی این دخالت‌های اشکار و پنهان را بگیرد.»
احمد وحیدی، وزیر کشور در ارتباط با این نگرانی‌ها، در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت که : « بحثی را در برخی ستادها مطرح می‌کنند که اگر فلانی رای نیاورد مفهومش تقلب است. این از ترفندهایی است که دشمن دنبال می‌کند و خط از خارج از کشور است و نباید اجازه داد فضای خوب انتخابات را که تا امروز به خوبی دنبال شده، با گفته‌های نادرست خراب کنیم.»
تبلیغ مقام‌های دولت رئیسی برای سعید جلیلی
در رسانه‌های ایران گزارش‌هایی از تلاش‌های مقام‌های دولت ابراهیم رئیسی در مورد تبلیغ برای سعید جلیلی منتشر شده است.
محمود واعظی، رئیس دفتر سابق حسن روحانی رئیس‌جمهوری پیشین ایران در این زمینه گفت: «طی چند روز گذشته برخی از دولتی‌ها با امکانات خود برای یک نامزد خاص تبلیغ می‌کنند و دهیاران سراسر کشور را جمع کردند و رئیس ستاد انتخاباتی یکی از نامزدها آن‌جا سخنرانی کرده است.»
او از قوه قضائیه و شورای نگهبان خواسته تا “در این خصوص تذکری جدی به دولتی‌ها و نهادهای عمومی بدهند.”
حمیده زر آبادی نیز در یک پست تلگرامی از محمد مخبر در مورد دو نامه ۲۰۰ میلیارد تومانی برای تامین هزینه گروه‌های جهادی روستایی که “خارج از شمول در اختیار برخی افراد قرار داده‌اند” پرسیده است. او نوشته معاون اجرایی رئیس جمهور، هم اکنون رئیس ستاد انتخاباتی یکی از کاندیداها است.
احمد وحیدی، وزیر کشور در عکس‌العمل به این گزارش‌ها و سخنان در حاشیه جلسه هئیت دولت ضمن رد اتهامات به خبرنگاران گفته است: « یکی از اظهارات کاندیداها که انصافاً کار خوبی نبود و خلاف واقع بود این بود که مطرح شد استانداران، فرمانداران و بخشداران به دنبال رای آوردن کاندیدای خاصی هستند. این انصافاً حرف خلاف واقع بود و من از همه همکاران خودم که مورد چنین اتهامی قرار گرفتند عذرخواهی می‌کنم.»
ادامه اعلام مواضع در تحریم انتخابات
این در حالی است که تمایل به تحریم و عدم مشارکت در انتخابات همچنان چشمگیر است. امیرسالار داودی، وکیل زندانی در اوین، در پیامی با بیان اینکه «جمهوری اسلامی خطی به جز دروغ و فریبکاری را طی نمی‌کند»، اعلام کرد: «من راهی را خواهم رفت که از ابتدا به دلیلش محبوسم و نیست جز تغییر کل نظام و با صدای رسا می‌گویم در این انتخابات (بخوانید انتصابات) شرکت نکرده و نخواهم کرد.».
سپیده قلیان، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین نیز با انتشار نامه‌ای ضمن تحریم انتخابات نمایشی جمهوری اسلامی نوشت که شرکت در انتخابات نمایشی جمهوری اسلامی این فرصت را برای او فراهم می‌کند که تصاویر مشارکت را به عنوان چهره‌ای از مشروعیت جعلی خود، خاصه در مجامع بین‌المللی، به نمایش بگذارد.
به نوشته قلیان، “رای ندادن در چنین شرایطی نوعی از مقاومت مدنی است که به عدم وجود مکانیسم‌های دموکراتیک اعتراض می‌کند”.
پیش‌تر نیز ۵۵ فعال مدنی و سیاسی که تعدادی از آنها در زندان به سر می‌برند، در بیانیه‌ای اعلام کردند: «هر نوع مشارکت سیاسی یا رأی دادن مردم به نامزدهای بی‌اختیار و دست‌چین‌شده حکومتی، طنزی تلخ و سیاه است.»
نرگس محمدی، پوران ناظمی، گوهر عشقی، شعله پاکروان، قاسم شعله‌سعدی، حشمت‌الله طبرزدی، عباس واحدیان شاهرودی و محمد نوری‌زاد از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
از: دویچه وله