فیلترینگ در ایران
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش از رتبه ایران در شاخص جهانی کیفیت زندگی دیجیتال نوشت که از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۳ رتبه ایران روند نزولی داشته و در تمام زیر شاخص‌ها سقوط جایگاه رخ داده است.
در این گزارش آمده است این روند می‌تواند منجر به نقض حریم خصوصی و افزایش احساس عدم امنیت، محدودیت دسترسی، کاهش انباشت داده و کاهش جذابیت حضور در فضای مجازی شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با تکیه بر گزارش شرکت «سورفشارک» منتشر شده که در این گزارش ایران رتبه ۹۵ را از میان ۱۲۱ کشور، جهان در شاخص کیفیت زندگی دیجیتال به خود اختصاص داده است.
زیر شاخص‌های مورد نظر در این شاخص مقرون به صرفه بودن اینترنت، کیفیت اینترنت، زیرساخت اینترنت، دولت الکترونیک و امنیت الکترونیک بوده است که ایران در بدترین شرایط نسبت به طرح‌ها و برنامه‌ای توسعه‌ای خود قرار دارد.
اینترنت در ایران با محدودیت گسترده و فیلترینگ از سوی حکومت مواجه شده است و شهروندان برای دسترسی به وب‌سایت‌ها و شبکه‌ای اجتماعی با مشکلات فراوانی دست به گریبان هستند.
فیلترینگ هوشمند پروژه‌ای بود که در دولت اول حسن روحانی کلید خورد و در ۱۳ مرداد ۱۳۹۴ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت تاکید کرده بود که «فیلترینگ هوشمند» با بهره گرفتن از توان و تخصص داخلی و خارجی اجرایی خواهد شد.
پس از شکست این پروژه، فیلترینگ با رویکرد دیگری دنبال شد و در تابستان سال ۱۴۰۱ گزارش‌های مردمی نشان دهنده این موضوع بود که دستگاه مخابراتی جمهوری اسلامی پیامک‌های حاوی کد ورود به تلگرام، توییتر و حتی واتس‌اپ را در «ایرانسل» و «همراه اول» مسدود می‌کند و به این ترتیب کاربران در ایران نمی‌توانند به این شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا کنند.
پس از اعتراضات سراسری به کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، حکومت رویکرد محدود سازی دسترسی به اینترنت را شدت بخشید.
پس از فیلترینگ گسترده اینترنت به بهانه اعتراضات سراسری و ایجاد محدودیت‌های بسیار برای کسب و کارهای اینترنتی، کارشناسان از درآمد ماهانه ۵۰۰ میلیارد تومانی «وی‌پی‌ان» فروشان خبر می‌دهند.
مهدی مصلحی، کارشناس امنیت فضای مجازی در گفت و گو با سایت «انتخاب» درباره وضعیت فعلی فیلترشکن‌ها در ایران گفته بود: «تا سال ۹۷ تراکنش فروش وی پی ان در ماه ۵۰ میلیارد تومان بوده اما اکنون و با توجه به وضعیت سال گذشته، این عدد به نزدیکی ۵۰۰ میلیارد تومان در ماه رسیده است.»
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اسفند ماه سال ۱۴۰۲ در پاسخ به پرسش بخش فارسی صدای آمریکا درباره «غیرقانونی شدن وی پی ان در ایران»، گفت:«پشتیبانی از آزادی اینترنت و تضمین دسترسی شهروندان ایران به اینترنت کماکان یکی از ارکان محوری تعامل ما در آن کشور است.»
سحر تحویلی پژوهشگر فناوری اطلاعات در زمینه فیلترینگ و هزینه‌های آن در گفتگو با «صدای آمریکا» گفته است: «جمهوری اسلامی از جیب مردم برای فیلترینگ هزینه می‌کند.» به گفته این کارشناس این موضوع هزینه‌های بسیاری را به اقتصاد ایران تحمیل می‌کند که می‌توان در دو بخش هزینه‌های مستقیم بر کسب و کارها و همچنین هزینه‌های فیلترینگ و لشکر سایبری آن را تحلیل کرد.
از: صدای آمریکا
