ار ای اف – ناصر اعتمادی
به نوشتۀ “فارن پالیسی” قتل هنیه در تهران ضعف‌ها و شکنندگی‌های رژیم ایران و شکست اطلاعاتی آن را آشکار کرد و این شکست سپاه پاسداران را پیش از گذشته مصمم ساخته تا برای جبران “آبرو”ی از دست رفته به اقدام تلافی‌جویانه علیه اسرائیل روی آورد. به همین خاطر پزشکیان متقاعد شده که سپاه قصد دارد ایران را به هر قیمتی وارد یک جنگ ویرانگر کند. قتل هنیه در عین حال باعث شده که علی خامنه‌ای که دغدغۀ اصلی اش در دورۀ کبر سن مسئلۀ جانشینی بی دردسر ولی فقیه است بر تلاش‌های خود برای تصفیه دستگاه های اطلاعاتی بیافزاید.
روزنامۀ انگلیسی تلگراف در شمارۀ دیروز خود جمعه نهم اوت به نقل از نزدیکان مسعود پزشکیان نوشت که نامبرده در تلاش است که از حملۀ تلافی‌جویانۀ سپاه پاسداران به اسرائیل، پس از قتل اسماعیل هنیه در تهران، جلوگیری کند. تلگراف نوشته است که برای این منظور مسعود پزشکیان پیشنهاد کرده که به جای حملۀ مستقیم به تل‌آویو و دیگر شهرهای اسرائیل که به جنگی تمام‌عیار میان دو کشور تبدیل خواهد شد، سپاه پاسداران “پایگاه‌های مخفی” اسرائیل در کشورهای همسایه را هدف قرار بدهد، نظیر آنچه سپاه پاسداران پیش از این در کردستان عراق کرد.
به نوشتۀ تلگراف این موضوع باعث اختلافات و درگیری‌های شدیدی در داخل نظام اسلامی ایران شده است و مسعود پزشکیان متقاعد شده که سپاه پاسداران قصد دارد به دلایل عدیده از جمله کشته شدن اسماعیل هنیه که تحت حفاظت سپاه در تهران بوده ایران را درگیر یک جنگ کند.
یک مقام سپاه پاسداران به روزنامۀ انگلیسی گفته است که مسعود پزشکیان بیشتر نگران موقعیت خود است و هشدارهای او در درون سپاه چندان گوش شنوایی پیدا نمی‌کنند. همین منبع افزوده است که در یکی از نشست های داخلی حکومت در هفتۀ گذشته، اسماعیل قاآنی، فرماندۀ نیروی قدس، گفت که اگر جمهوری اسلامی ایران امروز پاسخ اسرائیل را ندهد، این کشور در عملیات بعدی خود علیه حکومت ایران جسورانه‌تر عمل خواهد کرد.
در هر حال، به نوشتۀ تلگراف رهبر حکومت مذهبی ایران، علی خامنه‌ای، حرف آخر را دربارۀ پاسخ نظامی ایران به اسرائیل می‌زند. در اینباره سردار پاسدار علی فدوی، جانشین فرماندۀ سپاه پاسداران، دیروز اعلام کرد که دستورات رهبر برای تنبیه اسرائیل و خونخواهی اسماعیل هنیه روشن است و به بهترین شیوۀ ممکن اجرا خواهند شد.
خبرگزاری “مهر” نزدیک به “بیت رهبری” امروز شنبه دهم اوت به نقل از فرماندۀ ستاد خاتم الانبیاء، سردار پاسدار غلامعلی رشید، مدعی شد که در حملۀ موشکی و پهپادی سپاه پاسداران به اسرائیل، تحت عنوان “وعدۀ صادق”، در سیزدهم آوریل گذشته، دفاع ضدهوایی اسرائیل، “گنبد آهنین”، موفق نشد حتا یک موشک بالستیکی ایران را رهگیری و منهدم کند، در حالی که در آن حمله تنها بیست درصد ظرفیت یک گردان موشکی سپاه پاسداران به کار گرفته شد. فرماندۀ قرارگاه خاتم الانبیاء در ادامه گفته است که این بار گردان هوا-فضای سپاه پاسداران آماده است که در حمله به اسرائیل از ۸۰ درصد ظرفیت خود استفاده کند.
با این حال، مهمترین نگرانی حکومت ایران و به ویژه مسعود پزشکیان نتایج فاجعه‌بار اقتصادی حملۀ مستقیم سپاه به اسرائیل است. برغم افزایش صادرات نفتی ایران (۳۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳) اقتصاد ایران شدیداً ضعیف و شکننده است. چین با خرید ۹۰ درصد نفت صادراتی ایران به ستون اصلی اقتصاد رانتی رژیم اسلامی بدل شده و در صورت وقوع جنگ این ستون به چشم اسفندیار حکومت اسلامی نیز بدل خواهد شد.
بحران‌های اقتصادی و تشدید فقر، مردم ایران را شدیداً ناراضی کرده اند به طوری که فرزند رئیس جمهوری جدید ایران، مسعود پزشکیان، اخیراً اعلام کرد که اولویت این کشور مبارزه با فقر و نابرابری است، نه جنگ با اسرائیل.
شکست اطلاعاتی حکومت ایران و سپاه پاسداران
اما، آیا عامل اقتصادی یا اختلافات درونی رژیم مالاً مانع از حملۀ مستقیم سپاه پاسداران به اسرائیل خواهد شد؟
کشته شدن اسماعیل هنیه در اقامتگاه تحت حفاظت سپاه پاسداران شکست اطلاعاتی بزرگی برای رژیم اسلامی ایران و در عین حال آغاز دور جدیدی از تصفیه‌های درونی سرویس های اطلاعاتی سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بوده است. در این باره نشریه “فارن پالیسی” یادآوری کرده است که درست یک هفته پیش از به قتل رسیدن اسماعیل هنیه در حفاظت‌گاه سپاه پاسداران در دامنۀ کوه های شمال تهران، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، حجت الاسلام اسماعیل خطیب، از شناسایی و انهدام یک شبکۀ نفوذی موساد در کشور خبر داده و آن را مهمترین موفقیت خود در سه سال گذشته توصیف کرده بود. به نوشتۀ “فارن پالیسی” قتل هنیه نه فقط شکست بزرگ اطلاعاتی رژیم ایران بوده، بلکه در عین حال ضعف ها و شکنندگی‌های مهم در دستگاه اطلاعاتی سپاه پاسداران از جمله نفوذ اطلاعاتی تا عالیترین مدارج سرویس‌های اطلاعاتی ایران را نشان داده است.
“فارن پالیسی” تصریح کرده است که رهبران گروه‌های تروریستی از جمله گروه های نیابتی جمهوری اسلامی و شبکه های بین‌المللی تبهکار و هماهنگ با جمهوری اسلامی ایران تاکنون این کشور را مطمئن‌ترین مأمن خود می دانستند. مرگ اسماعیل هنیه در تهران از این پس آنان را ناگزیر از تجدیدنظر اساسی در این ارزیابی کرده است.
“فارن پالیسی” تصریح کرده است : حالا که این ضعف‌ها و شکنندگی‌ها آشکار شده، سپاه پاسداران پیش از گذشته مصمم شده برای حفظ “آبرو”ی از دست رفته و جبران شکست‌های متعدد خود به اقدام تلافی‌جویانه علیه اسرائیل روی آورد. به نوشتۀ “فارن پالیسی” به دلیل فرودستی نظامی سپاه پاسداران در مقابل اسرائیل و متحدانش، از جمله اقدام‌های تلافی‌جویانۀ عملی از نظر سپاه عملیات تروریستی علیه یهودیان جهان است.
به نوشتۀ “فارن پالیسی”، قتل هنیه در تهران باعث شده که علی خامنه‌ای که دغدغۀ اصلی اش در دورۀ کبر سن مسئلۀ جانشینی بی دردسر ولی فقیه است بر تلاش‌ها و اقدام‌هایش برای تصفیه دستگاه های اطلاعاتی بیافزاید. به نوشتۀ “فارن پالیسی” خامنه‌ای می‌داند که مرگ او لزوماً لحظۀ بی ثبات‌کننده‌ای برای رژیم اسلامی خواهد بود و به همین خاطر او می‌خواهد مطمئن شود که سپاه پاسداران بتواند پیش از مرگ وی مهار امنیتی اوضاع کشور را کاملاً در دست بگیرد. اما، تصفیه‌های درونی دستگاه‌های اطلاعاتی ایران سوءظن‌های جناح‌های مختلف حکومتی را نسبت به یکدیگر تشدید کرده است. در هر حال، مرگ اسماعیل هنیه در تهران نگرانی‌ها، اختلافات و سردرگمی‌های حکومت ایران را تشدید کرده و به حکم تجربه چنین مواقعی بستر بدترین تصمیم‌گیری‌ها هستند.