قطع مکرر برق، زنجیره‌ای از تبعات ایجاد کرده است. در آخرین ماه تابستان ۱۴۰۳، شهروندان در ایران از بی برقی کلافه شده‌اند؛ اعتراضاتی پراکنده شکل گرفته و از سوی دیگر، بخش‌های صنعتی و تجاری برای جبران زیان ناشی از بی برقی، به سمت افزایش قیمت محصول یا خدمات خود رفته‌اند.
با تداوم خاموشی‌های گسترده به دلیل ناتوانی جمهوری اسلامی در تامین برق مورد نیاز مصارف خانگی و سایر بخش‌ها، تبعات این بحران روز به روز گسترده‌تر می‌شود.
در بخش صنعت، منصور علیمردانی، نماینده ابهر در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به قطع مکرر برق در شهرک‌های صنعتی گفت: «قطع برق بسیاری از صنعت‌گران را به خاک سیاه نشانده است.»
سامان فیروزی، مدیر عامل «کرمان موتور» نیز با اشاره به هفت روز قطع مکرر برق، گفت: «قطع برق اثرات مخربی روی خط تولید کارخانجات گذاشته و تولید خودرو را مختل کرده است.»
خسارت قطع برق به بخش صنعت محدود نمانده است.
در بخش کشاورزی، به گفته محمدرضا ترابی، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان، «۲۰ تا ۴۰ درصد محصول پسته استان پوک شده و به حوضچه‌های پرورش ماهی خسارت سنگینی وارد شده» است.
در اصناف مختلف، روزانه خسارت‌های سنگینی به شاغلان وارد می‌شود.
محمدجواد کرمی، رییس پیشین اتحادیه نان‌های فانتزی تهران با اشاره به مشکلات نانوایی‌ها به دلیل قطع برق گفت: «زمانی که به آرد، آب و خمیر مایه افزوده می‌شود، امکان نگهداری آن از بین می‌رود و قطع برق باعث شده امکان تبدیل خمیر به نان وجود نداشته باشد و خمیر ترش شده و دور ریخته می‌شود.»
هم‌زمان مسوولان دولتی به بهانه «هدر رفت یارانه»، در روزهای اخیر به دنبال افزایش قیمت نان هستند.
آثار قطع مکرر برق در بخش‌های مختلف در حال بروز است.
هفتم شهریور ۱۴۰۳، صابر پرنیان، مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان غربی با اشاره به افزایش قیمت محصولات صنعتی، به تشریح آثار زیان‌بار قطع مکرر برق بر صنایع کشور و مصرف‌کنندگان پرداخت.
او گفت: «تنها در یک نمونه می‌توان به سیمان اشاره کرد که قیمت هر کیسه سیمان تحویلی به عامل فروش از ۸۰ هزار تومان به ۱۲۰ هزار تومان افزایش یافته و در بازار به قیمت ۱۷۰ هزار تومان به دست مشتری می‌رسد.»
شهروندان چه می‌گویند؟
در روزهای اخیر تجمعاتی اعتراضی در مورد قطع برق در برخی نقاط کشور شکل گرفته است.
در استان تهران، صنعت‌گران پردیس در اعتراض به قطع مکرر برق اقدام به بستن جاده آبعلی کردند.
در ویدیویی دریافت شده از اصفهان، یک شهروند درباره گیر افتادن زن همسایه و کودک خردسالش در آسانسور به دلیل قطع برق گفته است.
در ویدیویی دیگر، شهروندی با اشاره به تاریکی به دلیل قطع برق به طعنه خطاب به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، میگوید این «قله‌ای» که او وعده داده نیست و شاید او مردم را به دره هدایت کرده باشد.
شهروند دیگری با ارسال ویدیویی با اشاره به تهدید مسوولان دولتی به قطع برق مشترکان پرمصرف، میگوید: «اصلا اجازه نمی‌دهند که مصرف کنیم تا ببینیم پرمصرف هستیم یا کم‌مصرف.»
ویدیویی به ایران‌اینترنشنال رسیده که در آن شهروندی با گلایه از قطعی برق میگوید جمهوری اسلامی با توسل به جنایت و ترور، و به قیمت فقر و بدبختی برای مردم می‌خواهد هلال شیعی را گسترش دهد. pic.twitter.com/aY3hDizh9Z
— ایران اینترنشنال (@IranIntl) August 29, 2024
بحران چند وجهی انرژی در ایران
عطا حسینیان، روزنامه‌نگار اقتصادی در حوزه انرژی، در گفت‌وگویی با ایران‌اینترنشنال تاکید کرد: «وقتی از انرژی صحبت میکنیم، برق یکی از زیر شاخه‌های ناترازی انرژی است و متاسفانه این ناترازی توامان شده است؛ به این معنی که ناترازی برق، محصول ناترازی در بخش گاز است»
حدود ۸۰ درصد برق در ایران به وسیله نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود که این نیروگاه‌ها برای این تولید، عمدتا به گاز متکی هستند.
حسینیان در این رابطه به ایران‌اینترنشنال گفت: «پیش از این در پارس جنوبی عملا دچار افت فشار شدیم و چون تکنولوژی جبران این افت فشار را نداشتیم، حالا گازی نداریم که بتوانیم نیروگاه جدیدی بسازیم تا ناترازی برق را جبران کنیم.»
در سال‌های اخیر علاوه بر تابستان، در زمستان هم کشور با قطع گسترده برق مواجه شده است که با مشکل تولید گاز مرتبط بوده است. برای نمونه، عامل اصلی قطع گسترده برق در زمستان سال ۱۴۰۱، مشکلات صنعت گاز بود.
نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی، پنجم شهریور ۱۴۰۳ در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا ضمن تاکید بر این که حل این مشکل نیازمند توسعه تعامل‌های بین‌المللی است، گفت: «آن‌طور که در دولت قبل نیز مطرح شد، نیازمند ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز برای احیا هستیم که این موضوع تاکنون محقق نشده و اکنون احتمالا به بیش از این رقم نیاز داریم.»
بر اساس اسنادی چون برنامه هفتم توسعه و اظهار نظر کارشناسان، برای رفع ناترازی فقط در بخش برق به سرمایه‌گذاری ۱۹ میلیارد دلاری نیاز است.
به گفته جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم، کل درآمد نفتی کشور در سال گذشته، ۳۶ میلیارد دلار بوده است.
با این وصف تنها راه تامین این نیاز فوری، سرمایه‌گذاری خارجی است که با وضعیت سیاسی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی، دور از دسترس به نظر می‌رسد.
ایران اینترنشنال