«امیرمحمد خرازانی»، دبیر هیات مرکزی گزینش وزارت آموزشوپرورش در گفت‌وگو با رسانه‌ها، تایید نشدن وضعیت استخدامی دانشجو-معلمان به‌دلیل عکس بی‌حجاب در پروفایل مجازی خود را تکذیب کرده است.
اظهارات او با واکنش بسیاری از معلمان شاغل و دانشجو و معلمان فعال در فضای مجازی روبه‌رو شده است؛ واکنشی که نشان از لایه‌های پنهان برخورد حذفی با معلمان و دیگر شاغلان در حوزه آموزش دارد.
در فاصله کوتاهی از واکنش معلمان به سخنان دبیر هیات گزینش، «محمدجعفر قائم‌پناه» معاون اجرایی رییس‌جمهوری در یک برنامه خبری تلویزیونی اعلام کرد: «اگر جوانی استوری یا پیامی گذاشته یا لباسی پوشیده، در گزینش این افراد با گذشت برخورد کنید. معلمانی را که دانش بیشتری دارند را انتخاب کنید. هسته‌های گزینش تا ابلاغ جدید آیین‌نامه‌های گزینش با جوانان کشور مهربانانه‌تر برخورد کنند. با دختران این سرزمین مهربان‌تر باشند تا همه ایران را برای حل مشکلات یک‌پارچه کنند. هزاران تحصیل‌کرده به‌دلیل تنگ‌نظری‌های ما به خارج از کشور رفتند.»
این در حالی است که یکی از معلمانی که حکم هیات تخلفات اداری را دریافت کرده است، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» درباره تذکر عکس پروفایل و رصد فعالیت‌هایش در شبکه‌های مجازی خبر می‌دهد.گزارش زیر در گفت‌وگو با این معلم، یکی از صدها معلمی است که سه ماه انفصال از خدمت را از هیات تخلفات اداری گرفته و از هیات گزینش حکم اخراج دریافت کرده است.
صددرصد اشتباه است، به‌شدت هم سخت‌گیری می‌کنند
یک معلم پیمانی شاغل در مدارس گرگان می‌گوید: «این که کسی را بابت عکس پروفایلشش یا فعالیت‌های فضای مجازی در گزینش رد نمی‌کنند، صددرصد اشتباه است. معلمان در استخدام پیمانی تا پنج سال زیر نظر هیات گزینش هستند و برای دانشجو-معلمان هم در زمان گزینش حتما به این موارد توجه می‌کنند.»
او درباره عکس پروفایل خود در شبکه‌های اجتماعی تذکر دریافت کرده است: : «گفتند شما معلم هستید و دارید در آموزشوپرورش خدمت می‌کنید، باید حجاب‌تان کامل باشد! عکس پروفایل من بی‌حجاب نیست اما حجابم به قول آن‌ها کامل نبود و بابت آن تذکر گرفتم.»
این معلم که در حراست اداره آموزش و پرورش و در گزینش درباره فعالیت‌هایش در شبکه‌های اجتماعی مورد سوال و جواب قرار گرفته، در پاسخ به این سوال که فعالیت‌هایش در فضای مجازی چه طور رصد شده‌اند، می‌گوید: «اکانتم خصوصی بود ولی دانش‌آموزانم مرا دنبال می‌کردند. نمی‌دانم مدیر مدرسه گزارش رد کرده بود یا نه. گزارش مرا به حراست داده بودند. از تمام موضع‌گیری‌هایم در اینستاگرام و حرف‌هایی که در دفتر یا بین دانشآموزان و همکاران زده بودم، اطلاع داشتند. بعدتر معاون مدرسه وقتی داشت به مدرسه دیگری منتقل می‌شد، به من گفت مدیر مجبورم کرد، من بی تقصیرم.»
این دبیر ادبیات مدارس استان گرگان در ادامه با اشاره به ارتباط دوستانه خود با دانشآموزان می‌گوید درباره فعالیت‌های سیاسی دانش‌اموزان نیز مورد سوال قرار گرفته است: «بچه‌ها یک احساس امنیت و راحتی با دبیران ادبیات دارند؛ به‌خاطر حکایت‌هایی که مختص رشته تحصیلی و دروس تدریس ما است. به همین دلیل راحت‌تر در مورد فعالیت‌های خود با من حرف می‌زدند. من را در اینستاگرام فالو می‌کنند و گاهی کامنت هم می‌گذاشتند. مدیر مدرسه از این مساله مطلع است. بر سر همین موضوعات هم از ما سوال می‌شود.»
این معلم با اشاره به این که حدود ۴۰۰ نفر صفحه اینستاگرام او را دنبال می‌کنند و استوری‌های سیاسی او ۶۰ تا ۷۰ بازدید بیشتر نداشته‌اند، می‌گوید: «بیشتر بازدیدها در مورد شیوه تدریسم بود. کسی که برایم گزارش رد کرد، متوجه بوده است که باید به کجا این گزارش را ارسال کند. از استوری‌های اعتراضی من بعد از اعتراضات اسکرین‌شات گرفته بودند.»
می‌گوید برخوردها در حراست و گزینش بسیار بد بوده‌اند و اجازه هیچ دفاعی به او داده نشده است: «اجازه ندادند حرف بزنم. به من گفتند اداره اطلاعات ما را تحت فشار گذاشته است که در پرونده‌های با اتهامات سیاسی مماشات نکنیم. به حدی توهین‌آمیز رفتار کردند که نمی‌خواهم در موردش صحبت کنم. حس خیلی بدی دارد.»
پرونده این معلم به هیات تخلفات اداری تهران ارجاع داده شده است: «پرونده‌ام می‌توانست به تهران ارجاع نشود. من بابت این پرونده از هیات تخلفات اداری سه ماه انفصال خدمت گرفته‌ام. با وجود این، هیات گزینش به‌خاطر همین پرونده، با وجود اطلاع از آن رای، حکم اخراج مرا صادر کرد.»
بر اساس قوانین ایران، برای رسیدگی به تخلفات اداری در هر یک از ادارات هیات‌هایی تحت عنوان هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان تشکیل شده است. این هیات‌ها هم مثل دادگاه‌های قضایی، شامل دو هیات بدوی و تجدیدنظر هستند. اتهامات این معلم از سوی این هیات، «فعالیت در فضای مجازی» و «انتشار تصاویر از اعتراضات» عنوان شده‌اند.
این معلم گرگانی در ادامه با طرح این پرسش که چرا پرونده‌ای که هیات تخلفات استان با امضای سه نفر به او سه ماه انفصال خدمت داده را با همان محتوا، هسته گزینش در حد اخراج دانسته است، می‌گوید: «چرا یک پرونده باید دو جا بررسی شود؟ اگر قرار است اخراج بشوم، یکی از این دو نهاد این کار را انجام بدهد. چرا دو جا بررسی کردند؟ یک جا تشخیص می‌دهند که سه ماه انفصال از خدمت بگیرم، بعد گزینش می‌آید قهرآمیز و مغرورانه رای به اخراج می‌دهد. دردناک است که در آموزشوپرورش یک عده فراقانونی و سلیقه‌ای عمل کنند.»
او در پایان با اشاره به اعمال «کد۱۹» در جریان گزینش می‌گوید: «اگر صلاحیت معلمان جوان را با ادعای اعمال کد ۱۹ در گزینش رد نکنند، نیازی نیست تا معلمان بازنشسته به سیستم برگردند. یک عالم جوان تحصیل‌کرده تازه نفس پرتوان و خلاق به سر کار می‌آیند.»
کد ۱۹ گزینش آموزش و پرورش چیست؟
داوطلبانی که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت کرده‌اند، باید حد نصاب نمره قبولی در آزمون استخدامی آموزش و پرورش را در امتحان کتبی کسب کنند تا وارد مراحل بعدی استخدام شوند. در مراحل بعدی داوطلبان باید در جلسات مصاحبه استخدامی شرکت کنند تا مدارک آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد. افرادی که در جلسات مصاحبه بهترین پاسخ‌ها به سوالات را داده و امتیاز لازم را کسب کرده و مدارک آن‌ها مورد تایید قرار گرفته باشند، برای گزینش نهایی پذیرفته می‌شوند. در بسیاری از مواقع، داوطلبانی که نتوانند به سوالات عمومی، عقیدتی، سیاسی و … طرح شده در جلسات مصاحبه پاسخ مناسب بدهند یا مثلا در بررسی پزشکی تایید نشوند، ممکن است در کارنامه نهایی استخدامی آن‌ها کد ۱۹ قید بشود. این کد در مسیر کارنامه استخدامی هر دو گروه دبیری و آموزگاری وجود دارد.
احکامی که مبنای حقوقی برای اجرا ندارند
«موسی برزین»، وکیل دادگستری و مشاور حقوقی «ایران‌وایر» معتقد است: «این رفتارهای فراقانونی را نه تنها در مورد معلمان که برای بسیاری از کارمندان دیگر وزارت‌خانه‌ها هم شاهد بوده‌ایم. اما با توجه به اسناد، در مورد معلمان مساله این است که آن‌ها در فضای مجازی مطالب انتقادی منتشر می‌کنند -که ممکن است انتقاد از نظام هم باشد – یا این که خودشان در یک اعتصاب و تظاهرات صنفی شرکت می‌کنند. این موارد عمده‌ترین دلیل برخورد با معلمان هستند.»
به گفته این وکیل دادگستری، در «قانون رسیدگی به تخلفات اداری» ابهام دارد: «تخلفات توضیح کاملی ندارند و مشخص نیست شامل چه مواردی هستند؛ به‌طور مثال، در ماده هشتم این قانون، تخلفات به‌صورت کلی توضیح داده شده و این تشخیص را هم بر عهده هیات رسیدگی به تخلفات گذاشته‌اند. اما آن‌چه در بند ۳۳ این اسناد هم آمده، شرکت در تجمعات غیرقانونی تخلف است. بحث ما بر سر کلمه غیرقانونی است. این‌جا باید پرسید چه نوع اعتصابی قانونی است و چه نوع آن غیرقانونی؟ حقوق ایران این را تعریف نکرده است. در اصل ۲۷ قانون اساسی، اعتراضات مسالمت‌آمیز که مخل مبانی اسلام نبوده و مسلحانه هم نباشند، آزاد اعلام شده است. بنابراین نمی‌توان گفت که شرکت در اعتراضات صنفی، غیرقانونی است. به‌طور کلی هر اعتراض و اعتصابی را نمی‌شود غیرقانونی اعلام کرد. از این نظر صدور این حکم ایراد حقوقی دارد.»
این وکیل دادگستری مثال دیگری هم از نقص در قانون تخلفات اداری می‌زند: «در قانون تخلفات اداری، اعتصاب می‌تواند تخلف باشد. ولی در میثاق‌نامه حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی – که جمهوری اسلامی هم به آن پیوسته – اعتصاب و اعتراض یک حق به رسمیت شناخته شده است.»
او در ادامه می‌گوید: «به‌عبارت کلی، یک اداره وقتی می‌تواند با کارمند خود برخورد کند که یک تخلف مربوط به وظایف کارمندش انجام شده باشد. ولی وقتی مطلبی در صفحه شخصی کارمندی نوشته شده است که آن هم بیرون از محیط اداره محسوب می‌شود، ارتباطی با وظایف شغلی معلمان ندارد. بنابراین در حیطه رسیدگی به تخلفات اداری نیست که وارد رسیدگی شود. اگر مساله ارتکاب جرم است هم نمی‌تواند اعلام جرم کند. باید پرونده در دادستانی تشکیل و به آن رسیدگی شود. هیات رسیدگی به تخلفات اداری صلاحیت رسیدگی به موارد خارج از محدوده شغلی افراد و خارج از فضای کاری را ندارد.»
برزین در پایان می‌افزاید: «به‌نظر وکلا این دست برخوردها بیشتر از آن‌که در حوزه جرایم حقوقی باشند، سیاسی هستند؛ یعنی حالا یک دستوراتی از بالاتر به هیات‌های تخلفات یا حراست برای برخورد با منتقدان یا مخالفان داده شده است که مبنای حقوقی برای اجرا ندارند.»
از: ایران وایر