ایران اینترنشنال
در ادامه گزارش‌ها درباره بحران گلسنگ‌ها در تخت‌جمشید، محمد سهرابی گلسنگ‌شناس از گسترش گلسنگ‌ها تا عمق بیش از یک و نیم سانتیمتری در سنگ‌های تخت‌جمشید خبر و هشدار داد که برخی از نقوش در این بنای تاریخی از بین رفته است.
سهرابی به خبرگزاری فرانسه گفت که بیشترین تخریب ناشی از گلسنگ‌ها مربوط به کتیبه بیستون در غرب ایران و همچنین تخت‌جمشید است که برخی از نقوش در آن از بین رفته است.
در #دیدگاه بشنوید:
— رادیو ایران اینترنشنال (@IranIntlRadio) April 21, 2024
تاثیر مخرب گلسنگ بر تخت‌جمشید
گفتگو با دامون محمدی pic.twitter.com/Ojc4MZYU6m
او که عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران است و دکترای گلسنگ‌شناسی از دانشگاه هلسینکی فنلاند دارد، افزود که توسعه صنعتی باعث افزایش ترکیبات شیمیایی در جو و در نتیجه رشد بیشتر گلسنگ‌ها می‌شود.
این اولین بار نیست که رسانه‌ها و کارشناسان نسبت به رشد گلسنگ‌ها در تخت‌جمشید و بیستون، دو اثر برجای مانده از دوران هخامنشی هشدار می‌دهند.
فرسودگی و تخریب آثار باستانی؛
— ایران اینترنشنال (@IranIntl) April 20, 2024
فرسودگی زیستی آثار تاریخی ایران را در معرض تخریب و در وضعی ناپایدار قرار داده است
گلسنگ‌ها در حال تخریب میراث تاریخی از جمله بیستون و تخت جمشید و پاسارگاد هستند
گفت‌وگو با سینا قنبرپور، روزنامه‌نگار pic.twitter.com/iBB6OHVAnw
در یازدهم شهریور، خبرگزاری ایلنا گزارش داد که پدیده فرونشست و گلسنگ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، تخت‌جمشید را با بحران مواجه کرده است.
محمد ثابت‌اقلیدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان فارس، به این خبرگزاری گفت: «پدیده گلسنگ‌ها، موضوعی تازه نیست. تخت‌جمشید از اوایل دهه ۸۰ با این مشکل مواجه شد، تهدیدی که نه فقط در تخت‌جمشید که در کوه‌های اطراف تخت‌جمشید و در بسیاری از بناهای کشور با آن مواجه هستیم.»
در خردادماه نیز رسانه‌ها از «کشف گونه‌ای جدید از گلسنگ که نقوش تخت‌جمشید را می‌بلعد» خبر دادند.
سهرابی به خبرگزاری ایلنا گفت که گونه جدید «بیشترین تجمع و کلونی را در تخت‌جمشید دارد و تقریبا روی سطح بسیاری از نقوش و دیواره‌های تخت‌جمشید دیده می‌شود.»
او تاکید کرد: «کارشناسان میراث‌فرهنگی اگر رفتار گونه جدید گلسنگ تخت‌جمشید را نشناسند و بدون استناد به مطالعات علمی و راهکارهای درست شروع به از بین بردن آن کنند باعث می‌شوند زیستگاه این گونه عمیقتر به سطح سنگ فرو رود و این یعنی یک گام حرکت به سمت فاجعه و تخریب بیشتر.»
در فروردین ماه نیز ایلنا از سهرابی به عنوان رئیس موزه گلسنگ‌های ایران نام برد و به نقل از او نوشت: «هم اکنون خطرناک‌ترین و شدیدترین فرسودگی زیستی ناشی از رشد گلسنگ‌ها را در محوطه باستانی بیستون و پس از آن در تخت‌جمشید، پاسارگاد، میراث جهانی محور ساسانی، چغازنبیل، شوش، گنبد سلطانیه و گنبد قابوس، و تخت سلیمان و برخی کاروانسراهای میراث جهانی شاهد هستیم.»
پیشتر علیرضا جعفری‌زند، باستان‌شناس، با اشاره به افزایش گلسنگ‌ها در تخت‌جمشید و نقش‌رستم گفته بود: «پتروشیمی مرودشت زیان‌آورترین آسیب‌ها را به این محوطه‌ها رسانده است.»
صامت اجرایی، مدیر پایگاه بیستون، هم پتروشیمی کرمانشاه را عامل آسیب‌ها به این محوطه باستانی عنوان کرد.
علاوه بر پدیده گلسنگ، تخت‌جمشید و دیگر بناهای باستانی اطراف آن مثل نقش رستم با پدیده فرونشست زمین مواجه هستند.
فرونشست زمین در ۳۰۰ متری بنای تخت جمشید
— ایران اینترنشنال (@IranIntl) September 24, 2023
گفت‌وگو با نیک‌آهنگ کوثر، روزنامه‌نگار و زمین‌شناس pic.twitter.com/rg0NMO1mof
اردیبهشت ماه، علیرضا عسکری، مدیر پایگاه تخت جمشید، گفت که محوطه باستانی نقش رستم در اثر «بارندگی‌های اخیر» دچار آب‌گرفتگی شد و در پی آن فرونشست‌های متعددی در منطقه رخ داده است.
در شهریورماه نیز سیاوش آریا، فعال حوزه میراث فرهنگی، از وضعیت مخاطره‌آمیز آرامگاه «اردشیر سوم» بر اثر نفوذ رطوبت و نم‌زدگی در این اثر هخامنشی در مجموعه «تخت‌جمشید» خبر داد و افزود: «رطوبت شدید پس از بارندگی‌های بهاری به جان آرامگاه اَردشیر سوم هخامنشی افتاده و آن را با چالشی تازه مواجه کرده است.»
در این شرایط، مقامات دولتی بودجه‌ها را صرف پروژه‌های دیگری می‌کنند.
مدیرکل گردشگری استان فارس در فروردین ماه خواستار تاسیس خط اتوبوس گردشگری در مسیر مجموعه تخت‌جمشید به حرم شاه‌چراغ شد و گفت این خط اتوبوس «ارتباط معنوی بین دو قطب گردشگری زیارتی و تاریخی» ایجاد می‌کند.