معاون دبیرکل گروه تروریستی حزب‌الله لبنان، روز دوشنبه ۳۰ سپتامبر (۹ مهر) در یک بیانیه تلویزیونی گفت که رهبر جدید این گروه در “سریع‌ترین زمان ممکن” انتخاب خواهد شد.
نعیم قاسم، با گذشت دو روز از کشته شدن حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در حمله غافلگیرکننده روز جمعه ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) اسرائیل، وعده داد که به مبارزه با اسرائیل ادامه دهد و با وجود آن که بخش بزرگی از فرماندهی ارشد این گروه کشته شدهاند اعلام کرد که حزب‌الله “آماده یک جنگ طولانی است.”
معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان، در اولین سخنرانی پس از کشته شدن نصرالله در ادامه بدون اذعان به از دست رفتن توانایی تشکیلاتی و نظامی این گروه نیابتی وابسته به جمهوری اسلامی، مدعی شد که “اگر اسرائیل تصمیم به آغاز یک تهاجم زمینی بگیرد، رزمندگان حزب‌الله آماده مبارزه و دفاع از لبنان هستند.”
نعیم قاسم که تا زمان انتخاب جانشین نصرالله، رهبر موقت این گروه محسوب می‌شود در ادامه افزود که این گروه با وجود کشته شدن فرماندهان ارشد نظامی خود طی ماه‌های گذشته، “اکنون به فرماندهان جدید متکی است.”
قاسم در ادامه با این ادعا که اسرائیل نتوانسته بر توانایی‌های نظامی این گروه تاثیر بگذارد گفت که “معاون فرماندهانی وجود دارند و در صورت زخمی شدن یک فرمانده در هر پست، جایگزین‌هایی برای این افراد تعیین شدهاند.”
پیش از این برخی از رسانه‌های عربی از جمله شبکه العربیه و سایت لبنان۲۴ مدعی شده بودند که شورای سیاسی گروه تروریستی حزب‌الله، “سیدهاشم صفی الدین” را به عنوان دبیرکل جدید معرفی کرده است. اما حزب‌الله می‌گوید انتخاب رهبر جدید این گروه، تنها به طور رسمی از طریق مقام‌های حزب‌الله اعلام خواهد شد.
ادامه حملات هوایی اسرائیل به قلب بیروت
در ادامه حملات زنجیره‌ای و دامنه‌دار اسرائیل به مقرهای فرماندهی نظامی و تجهیزات حزب‌الله در بیروت و سایر مناطق لبنان، گروه فلسطینی “جبهه خلق برای آزادی فلسطین” اعلام کرد که در حمله هوایی اسرائیل به منطقه “کولا” در بیروت سه تن از رهبران این گروه کشته شدند. بنا بر اعلام این گروه، حمله هوایی به این منطقه در روز دوشنبه ۳۰ سپتامبر و هدفمند صورت گرفته است.
“جبهه خلق برای آزادی فلسطین” در یک بیانیه اعلام کرده که “محمد عبدالعال” معروف به ابوغازی، رئیس اداره امنیت نظامی این گروه، “عماد عوده” معروف به ابو زیاد، فرمانده نظامی این گروه در لبنان و “عبدالرحمان عبدالله” در حمله اسرائیل به “کولا” در بیروت کشته شدند.
در همین راستا آسوشیتدپرس با انتشار گزارشی نوشت که اسرائیل با انجام این حمله، “پس از آن که بیشتر کادر فرماندهی ارشد حزب‌الله، از جمله رهبر آن، حسن نصرالله، کشته شدند، پیام روشنی مبنی بر این ارسال کرد که هیچ بخشی از لبنان دست‌نخورده باقی نمی‌ماند.”
به گزارش این خبرگزاری، “چنین حمله‌ای حتی تا دو هفته پیش، خارج از مناطق اصلی فعالیت حزب‌الله و در کنار یک مرکز حمل و نقل شلوغ، به عنوان تشدید تنش‌ها تلقی می‌شد و احتمالا با یک حمله دوربرد حزب‌الله به اسرائیل پاسخ داده می‌شد. اما اکنون قوانین نانوشته این درگیری طولانی‌مدت و توانایی حزب‌الله برای واکنش مشخص نیست.”
اسرائیل هنوز به طور رسمی مسئولیت حمله روز دوشنبه و کشته شدن این ۳ عضو گروه فلسطینی “جبهه خلق برای آزادی فلسطین” را برعهده نگرفته است.
بالاترین تعداد آوارگان در تاریخ لبنان
حملات اسرائیل طی ۱۰ روز گذشته، حسن نصرالله و شش تن از فرماندهان ارشد گروه حزب‌الله را از میان برداشت و هزاران شبه‌نظامی این گروه را در بخش‌های وسیعی از لبنان هدف حمله قرار داد. طبق گزارش وزارت بهداشت لبنان، در جریان این حملات “بیش از هزار نفر در لبنان کشته شدهاند.”
دولت لبنان همچنین اعلام کرده است که “این درگیری ممکن است تا یک میلیون نفر را آواره کرده باشد که این بالاترین تعداد آوارگان در تاریخ این کشور” به شمار می‌رود.
بسیاری از ساکنان مناطق محل درگیری در لبنان، اکنون در خیابان‌ها، خودروها، پارک‌ها یا کنار ساحل پناه گرفته‌اند. در همین راستا نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت لبنان، خواستار یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک برای پایان دادن به وضع موجود شده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل، از آغاز درگیری‌های جدید بین ارتش اسرائیل و حزب‌الله در لبنان، بیش از ۲۱۰ هزار نفر بی‌خانمان شدهاند که در بین آنها حدود ۱۲۰ هزار نفر تنها طی هفته گذشته آواره شدهاند. به گفته سازمان ملل متحد، این تعداد ممکن است حتی بسیار بالاتر از این باشد. همچنین بر اساس آمارهای منتشر شده ۵۰ هزار سوری و لبنانی نیز به سوریه گریخته‌اند.
در همین راستا برنامه جهانی غذای سازمان ملل (WFP) اعلام کرده که آماده می‌شود تا غذای یک میلیون نفر در لبنان را تامین کند. این سازمان روز یکشنبه ۲۹ سپتامبر (۸ مهر) از آغاز یک عملیات امدادی فوری برای تامین غذا برای مردم آواره این منطقه خبر داد و گفت که تیم‌های امدادی مستقر در محل این سازمان، “وعده‌های غذایی گرم، جیره‌های غذایی و نان را بین مردم در پناهگاه‌های اضطراری توزیع می‌کنند.”
او با بیان این که تا کنون به ۶۶ هزار نفر کمک‌رسانی شده گفت که این سازمان اینک “در حال آماده‌سازی برای حمایت غذایی از یک میلیون نفر است. به همین منظور، آشپزخانه‌هایی در شمال و مرکز لبنان ایجاد شدهاند تا در آن‌جا وعده‌های غذایی سبک برای ساکنان پناهگاه‌های اضطراری آماده کنند.”
کورین فلایشر مدیر منطقه‌ای این سازمان با بیان این که “لبنان در یک نقطه عطف قرار دارد و نمی‌تواند یک جنگ دیگر را تحمل کند”، گفت برنامه جهانی غذای سازمان ملل برای ادامه این اقدامات در لبنان، “تا پایان سال به ۱۰۵ میلیون دلار (۹۴ میلیون یورو) بودجه نیاز دارد.”
در همین حال، حزب‌الله در هفته گذشته حملات راکتی خود به اسرائیل را به شدت افزایش داده است اما بیشتر این پرتابه‌ها رهگیری شده یا در مناطق باز سقوط کرده‌اند. با وجود این، در جریان این حملات تاکنون چندین نفر در اسرائیل زخمی شدهاند. اما از زمان کشته شدن دو سرباز اسرائیلی در نزدیکی مرز در ۱۹ سپتامبر (۲۹ شهریور)، هیچ خسارت جانی در طرف اسرائیلی رخ نداده است.
به گفته ناظران سیاسی، این احتمال وجود دارد که حزب‌الله به منظور جلوگیری از تشدید بیشتر تنش‌ها و جلوگیری از یک تهاجم زمینی تهدیدآمیز از سوی اسرائیل، “عقب‌نشینی کرده باشد.”
برخی از کارشناسان بر این باورند که این گروه شبه‌نظامی پس از آن‌که مشخص شد نهادهای اطلاعاتی اسرائیل به بالاترین سطوح آن نفوذ کرده‌اند، “دچار سردرگمی شده است.”
اسرائیل در هفتههای اخیر وعده داده تا زمانی که حملات حزب‌الله متوقف شود و شهروندانش بتوانند به خانه‌های خود بازگردند، به جنگ ادامه خواهد داد.
پیروزی‌های پی‌در‌پی نتانیاهو؛ دلیل عدم پذیرش آتش‌بس
در هفتههای اخیر ایالات متحده و متحدانش خواستار برقراری آتش‌بس شدهاند تا از تشدید بیشتر تنش‌ها در منطقه جلوگیری کنند. قدرت‌های غربی از جمله ایالات متحده آمریکا بر این باورند که تشدید جنگ، می‌تواند جمهوری اسلامی را درگیر کرده و یک جنگ گسترده‌تر در منطقه خاورمیانه به راه اندازد. اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با توجه به پیروزی‌های نظامی چشم‌گیر علیه حماس و حزب‌الله، به طرح پیشنهادی آتش‌بس از سوی آمریکا و متحدانش علاقه‌ای نشان نداده است.
حزب‌الله از سال ۲۰۰۶ و پس از جنگ ۳۳ روزه، هرگز با چنین حملات شدیدی روبرو نشده بود. این حملات از جمله حمله پیچیده به پیجرها و بی‌سیم‌های این گروه در اواسط ماه سپتامبر سال جاری میلادی، ده‌ها نفر از اعضای این گروه را از بین برد و دست‌کم ۳ هزار نفر را زخمی کرد.
واکنش مقام‌های آمریکایی و اتحادیه اروپا
در ادامه واکنش مقام‌های جهان به تحولات جنگ لبنان، جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، اعلام کرد که حملات هوایی اسرائیل در لبنان، ساختار فرماندهی حزب‌الله را “کاملا از بین برده”، اما هشدار داد که “این گروه به‌سرعت تلاش خواهد کرد تا آن را بازسازی کند.”
کربی در گفتگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: “ما شاهد آنیم که آنها برای پر کردن این خلا رهبری چه خواهند کرد. این کار دشواری خواهد بود.”
در همین زمینه وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا نیز روز دوشنبه ۳۰ سپتامبر (۹ مهر) در بروکسل، مذاکرات اضطراری درباره وضعیت لبنان برگزار خواهند کرد.
یک سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرد که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، یک نشست ویدیویی را در ساعت ۱۵ به وقت گرینویچ ترتیب داده است تا مقام‌های اروپایی در آن به “بحث درباره واکنش اتحادیه اروپا به تشدید اخیر درگیری‌ها در لبنان” بپردازند.
در روزهای اخیر قدرت‌های بین‌المللی تلاش کرده‌اند با استفاده از روش‌های دیپلماتیک از گسترش درگیری بین اسرائیل و گروه حزب‌الله و تبدیل آن به یک جنگ گسترده‌تر جلوگیری کنند.
واکنش‌های دوپهلو و تهدیدات مبهم مقام‌های حکومت ایران
کشته شدن حسن‌نصرالله، رهبر ۶۴ ساله گروه حزب‌الله لبنان، مقام‌ها و همچنین هواداران حکومت ایران را با دوراهی پیچیده‌ای مواجه کرده است.
اختلاف میان دو طیف اصلی قدرت در جمهوری اسلامی بر سر پاسخگویی به اقدام اسرائیل در شرایطی بالا گرفته که دو طرف یکدیگر را به جنگ‌طلبی و یا بی‌عملی در برابر اسرائیل متهم می‌کنند.
در همین راستا ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی۷ روز دوشنبه ۹ مهر در پاسخ به پرسشی درباره نحوه واکنش جمهوری اسلامی به کشته شدن حسن نصرالله گفت: «آقای عراقچی در جریان رایزنی‌هایی که در ارتباط با این تحولات داشتند، خواستار برگزاری اجلاس فوق العاده سازمان همکاری اسلامی شدند.»
او همچنین خواستار اقدام عملی و جدی شورای امنیت سازمان ملل برای توقف حملات اسرائیل شد. کنعانی در بخشی دیگری از سخنان خود مدعی شد که هیچ کدام از اقدامات اسرائیل “که مرتبط با ایران بوده بدون پاسخ نمی‌ماند” و حملات اسرائیل علیه “محور مقاومت و نظامیان” جمهوری اسلامی، “بدون توبیخ و تنبیه نخواهد ماند و ایران اقدامات متناسب و قاطع را انجام می‌دهد.”
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در نشست خبری روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی دیگر در خصوص چگونگی واکنش جمهوری اسلامی به حملات بی‌امان اسرائیل، با بیان اینکه “ملت ایران جنگ‌طلب نیست” مدعی شد که جمهوری اسلامی ” برای تحکیم ثبات و امنیت در منطقه” تلاش می‌کند و در مقابل هرگونه “اقدام ماجراجویانه” که امنیت جمهوری اسلامی را هدف قرار دهد “دست‌بسته نبوده و نخواهد ماند.”
کنعانی همچنین با این ادعا که جمهوری اسلامی نیروی نیابتی در منطقه ندارد” گفت که حکومت ایران از “گروه‌های مقاومت” برای کمک به آرمان فلسطینی‌ها حمایت می‌کند و به این رویکرد خود پایبند است.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در ادامه در پاسخ به پرسش خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال مبنی بر اینکه آیا جمهوری اسلامی قصد دارد نیروی داوطلب و کمکی برای جنگ به لبنان اعزام کند، اظهار داشت: «ما معتقدیم که ملت‌ها و کشورهای منطقه از جمله لبنان از توانایی و اقتدار لازم برای مقابله با تجاوزگری‌ها برخوردار هستند و نیازی به اعزام نیروهای کمکی و داوطلب از سوی ایران نیست و هیچ درخواستی نیز از هیچ طرفی نداشتیم و اطمینان داریم که آنها نیازی به کمک‌های انسانی از این دست ندارند.»
دویچه وله