خبرگزاری هرانا – به کوشش نهاد آمار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به روال هر ساله همزمان با ۱۰ اکتبر، روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام گزارش یک سال گذشته در این حوزه به هدف جلب توجه افکار عمومی نسبت به وضعیت هزاران نفری که اکنون در انتظار اجرای حکم اعدام خود هستند تهیه و منتشر می‌شود، در گزارش پیش رو اشاره شده است؛ در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۴، حداقل ۸۱۱ نفر در نقاط مختلف ایران به شیوه حلق آویز اعدام شدند، که این رقم در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، حدود %۲۳.۰۶ درصد افزایش داشته است. صدور و اجرای حکم اعدام شهروندان در ایران، در حالی رخ می‌دهد که بسیاری از متهمان از دسترسی به یک روند عادلانه دادرسی محروم‌اند و همچنین به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران گزارش پیش رو از آنکه جلوه گر شمار بی نقص اعدامها در ایران باشد بازتاب دهنده ظرفیت دیده بانی جامعه مدنی نسبت به این مقوله است.
از ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۸ اکتبر ۲۰۲۴، تعداد ۷۲۱ گزارش از سوی نهاد آمار و نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در رابطه با اعدام به ثبت رسیده است. بر اساس این آمار طی تاریخ مذکور ۱۸۶ نفر به اعدام محکوم شده اند، که از این تعداد ۳ نفر به اعدام در ملاعام محکوم شدند. همچنین، حداقل جنسیت ۱۲ تن از این تعداد زن بوده است. گفتنی است که ۵۹ حکم اعدام نیز توسط دیوان عالی کشور مورد تأیید قرار گرفته است. به علاوه طی تاریخ ذکر شده، حکم اعدام ۸۱۱ نفر به اجرا درآمده است، که از این تعداد ۴ نفر در ملاعام اعدام شدند. از میان قربانیانی که هویتشان احراز شده، جنسیت ۲۳ تن از اعدام شدگان زن بوده و همینطور سن ۴ تن از اعدام شدگان در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال بوده است.
اجرای حکم اعدام در مدت زمان مورد بررسی نسبت به مدت مشابه در سال قبل دست کم با ۲۳.۰۶٪ و صدور احکام اعدام نیز با ۱۳.۴۱٪ افزایش همراه بوده است، همچنین اعدام زنان نیز ۳۵.۲۹٪ افزایش را نشان می دهد.
مقایسه جرایم زندانیان اعدام شده
بر اساس اطلاعات گردآوری شده، ۵۵.۴۹٪ اعدام شدگان به اتهام جرایم مربوط مواد مخدر و ۳۵.۵۱٪ به اتهام قتل در ایران اعدام شدند. همچنین ۲.۳۴٪ به اتهام تجاوز، ۲.۳۴٪ با اتهامات نامعلوم، ۱.۲۳٪ با اتهام امنیتی (جاسوسی – ترور- بمب گذاری)، ۱.۱۱% به اتهام محاربه (غیر سیاسی)، ۰.۸۶٪ با اتهام محاربه – بغی (سیاسی – امنیتی)، ۰.۶۲٪ به اتهام سرقت مسلحانه و ۰.۴۹% اتهام فساد فی الارض را در بر میگیرد.
در نمودار دایره ای زیر اجرای حکم اعدام در استان های مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفته است که بر این اساس استان البرز با سه زندان پرجمعیت و مهم کشور با ۲۱.۷۰٪ در صدر، استان فارس با ۹.۸۶٪ و استان اصفهان ۶.۷۸٪ در رده دوم و سوم قرار دارند.
مقایسه پراکندگی اعدام در استان های مختلف کشور
در این نمودار که رابطه مستقیمی با اعدام مخفیانه زندانیان دارد، اعدام هایی که از سوی منابع مستقل و حقوق بشری گزارش شده است مورد بررسی قرار گرفته است که بر اساس نمودار زیر ۷۱.۶۴٪ اعدام شدگان به صورت مخفیانه یا بدون اعلام در رسانه های جمعی اعدام شده اند.
مقایسه اعلام کنندگان اعدام ها
براساس آمارهای ارایه شده ۰.۴۹٪ اعدام ها در ملاعام و انظار عمومی به اجرا در آمده است.
اماکن اجرای احکام اعدام در یکسال گذشته
در نمودار زیر نیز اجرای حکم اعدام در زندان های مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس زندان قزلحصار کرج و عادل آباد شیراز در صدر اجرای احکام اعدام قرار دارند.
پراکندگی اعدامها در زندان های سراسر کشور
براساس آمارهای موجود ۳٪ از اعدام شدگان زن و ۸۱٪ اعدام شدگان مرد بوده اند.
مقایسه جنسیت اعدام شدگان
