ایندیپندنت فارسی
«امام جمعه‌های شهرستان‌ها با هدف به رخ کشیدن اقتدارشان در منطقه، مقام‌های سازمان محیط‌زیست را برای صدور مجوزهای خارج از ضوابط زیر فشار می‌گذارند»
دخالت‌ها و فشار سیاسی امام جمعه‌ها، استانداران، نمایندگان مجلس و سایر مدیران حکومتی در انتصاب مدیران ادارات محیط‌زیست استان‌های مختلف به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های این روزهای کنشگران محیط‌زیست در ایران تبدیل شده است.
مدیرانی حکومتی که تلاش می‌کنند مناصب مختلف اداری در شهر و استانشان را‌ــ بدون توجه به تخصص‌های موردنیاز‌ــ تنها به نیروهای سیاسی نزدیک به جریان فکری خود و وابسته به نهادهای امنیتی یا حاکمیتی واگذار کنند، از عوامل اصلی عمیق‌تر شدن بحران‌های بزرگ در حوزه‌های اجتماعی همچون آموزش و پرورش، محیط‌زیست، فرهنگ یا ورزش و جوانان محسوب می‌شوند.
این مدیران سیاسی در بدنه نظام جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر بارها با کلید زدن پروژه‌های تخریب‌گر محیط‌زیست و بدون توجه به هشدارهای ادارات کل و کنشگران محیط‌زیست، در نابودی پوشش جنگلی مناطق، زیست‌بوم و حیات وحش نیز نقش عمده‌ای داشته‌اند. از طرفی در مواردی همچون پروژه پتروشیمی میانکاله، امام جمعه‌ها و مدیران صنعتی با پرونده‌سازی امنیتی برای کارشناسان و کنشگران، زمینه‌ساز بازداشت آنان هم شده‌اند.
در شرایطی که با انتخاب شینا انصاری، مدیری باتجربه از بدنه کارشناسی سازمان محیط‌زیست، به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان محیط‌زیست ایران، امیدهایی برای بهبود وضعیت بحرانی محیط زیست ایران به وجود آمده بود، حالا روزنامه پیام ما با اشاره به دخالت‌‌‌های زیان‌آور و بیش از اندازه مقام‌ها و مدیران استانی خبر داده است که «برخی مدیران متخصص پس از انتخاب از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست، به‌واسطه نارضایتی استاندار یا نمایندگان مجلس از سمتشان برکنار شده‌اند».
در حالی که به گفته رئیس جدید سازمان محیط‌زیست ایران، برخی مشکلات زیست‌محیطی مانند آلودگی هوا، فرونشست و کمبود منابع آبی به «ابرچالش» تبدیل شده‌اند، پیام ما می‌افزاید: «مدیران ادارات محیط‌زیست در استان‌های مختلف باید بتوانند مقابل سایر مدیران ارشد استان که قصد دارند با انگیزه اشتغال و تولید به زیستگاه‌ها دست‌اندازی کنند بایستند، آلودگی‌های خاک و آب را مدیریت کنند یا حفاظت را به‌شکل مشارکتی پیش ببرند که همه این اتفاق‌ها نیز باید با بودجه اندک سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام شود. آیا دست رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست برای انتخاب مدیران کل باز است یا ناچار است در مواجهه با انواع و اقسام فشارهای حقیقی و حقوقی این کار را انجام دهد؟»
در ادامه این گزارش هم آمده است که در سال‌های اخیر گروهی از مدیران استانی در ایران برای خود در انتصاب مدیران ادارات محیط‌زیست نقش مهمی قائل شده‌اند و در برخی استان‌ها، استانداران، نمایندگان مجلس و… در نظر دارند مدیر نزدیک به آن‌ها در این جایگاه قرار گیرد.
در تازه‌ترین نمونه از آثار منفی انتصاب افرادی غیرکارشناس به‌عنوان مدیر ادارات شهری و استانی سازمان محیط‌زیست، ایرنا روز پنجشنبه ۱۹ مهر خبر داد که یک گربه پالاس که جزو گربه‌سانان ایرانی در خطر انقراض است، به دستور رئیس اداره محیط‌زیست شیروان در خراسان شمالی زنده‌گیری شد، اما به دلیل اجرای ناشیانه و غیرحرفه‌ای زنده‌گیری و سپس تغذیه نامناسب، استرس زیاد و فشار ناشی از قفس، جانش را از دست داد.
بهمن ایزدی، کارشناس و پیشکسوت حوزه محیط‌زیست در ایران نوشته است: «در سال‌های اخیر برخی از استانداران در روند انتخاب مدیران کل حفاظت محیط‌زیست استان‌ها نقشی مداخله‌گرانه و موثر برای خود قائل شده‌اند. همین موضوع سبب شد در مواردی که مدیری متخصص از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌منظور اجرای برنامه‌های مشارکت‌محور به برخی از استان‌ها معرفی شود، به دلیل نارضایتی استاندار و تلاش‌های او کنار گذاشته شود؛ فرایندی که ضربه جدی به ارکان محیط‌زیست زده است.»
او اضافه کرد: «علاوه بر استانداران، ما با دخالت سایر جریان‌های سیاسی نظیر برخی نمایندگان مجلس هم مواجهیم که عمدتا به دلیل فهم اندک از اکولوژی و شرایط بوم‌سازگان مختلف، در تلاش‌اند برای ایجاد فرصت‌های اقتصادی یا با هدف کسب آرای بیشتر، بیشترین بهره را از منابع حیاتی مناطق مختلف ببرند.»
فریدون مجلسی، نویسنده و تحلیلگر دیپلماسی، نیز به پیام ما گفت: «انواع مقام‌های نظامی و انتظامی در اجرای پروژه‌های موردحمایت خود معمولا ضوابط زیست‌محیطی را دست‌وپاگیر می‌خوانند و آن‌ها را برنمی‌تابند. وای به زمانی که پروژه مستقیما مربوط به خود آنان باشد. ائمه جمعه شهرستان‌ها که از نفوذ و احترام معنوی برخوردارند، گاهی برای به رخ کشیدن اقتدار بومی خود و در اغلب موارد به تحریک یا تقاضای مومنان و مقلدان و برای جلب رضایت آنان و جلب مقلدان بیشتر در حمایت از آنان، در این‌گونه موارد فشار می‌آوردند و مقام‌های سازمان محیط‌زیست را برای صدور مجوزهای خارج از ضوابط زیر فشار می‌گذارند.»
این در حالی است که رفع بحران‌های مختلفی مانند آلودگی هوا، بی‌کیفیت بودن بنزین، فرونشت‌های گسترده، کاهش قابل‌توجه مساحت و تاج‌پوشش جنگل‌های هیرکانی و زاگرس، مشکلات دفع پسماند‌ها، خشکی رودخانه‌ها و تالاب‌ها، دست‌درازی به اراضی جنگلی، پروژه‌های حکومتی ویران‌کننده مانند سدسازی‌ها و انتقال آب و نیز رشد قابل‌توجه شکار حیوانات وحشی که به تغییر سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی، رفع تحریم‌ها، بهبود وضعیت اقتصادی مردم، افزایش بودجه و همچنین کاهش اختیارات دستگاه‌های نظامی و حکومتی حوزه‌های مرتبط با محیط زیست نیاز دارد، از توان یک مدیر دولتی مانند شینا انصاری یا حتی رئیس‌جمهوری ایران هم خارج است.