این گزارش درباره وضعیت به غایت نابسامان «دانشگاه شهید بهشتی» (دانشگاه ملی سابق) در تهران است که یکی از مهم‌ترین نهادهای آموزش عالی در ایران به شمار می‌رود. مسایل آموزشی و مصائب صنفی و امنیتی گریبان‌گیر دانشجویان این دانشگاه هستند.
***
«دانشگاه شهید بهشتی سال‌ها است شورای صنفی ندارد. هر سال وضعیت صنفی بدتر از سال قبل است و در کنار تمامی این‌ها، دانشگاه از نظر علمی رو به افول است. از زمان تغییر ریاست دانشگاه در سال ۱۴۰۱ و ریاست دکتر آقامیری در دانشگاه، این مشکلات تشدید شده‌اند. اگر سرکوب شدید دانشجویان، اخراج و قطع همکاری با اساتید و برخوردهای شنیع، غیرقانونی و غیراخلاقی حراست برای حق دادن به دانشجویان معترض دانشگاه کافی نباشد، مشکلات صنفی عدیده و طبق سنت ریاست دانشگاه، جلوگیری از تشکیل شورای صنفی را باید به سیاهی دانشگاه اضافه کنیم.»
این بخشی از یادداشت شماری از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در تهران است. دانشجویان این دانشگاه در دو هفته گذشته بارها در راستای بی‌پاسخ ماندن مطالبات صنفی خود دست به تحصن در صحن دانشگاه زده‌اند.
دو سال مدیریت بی‌پاسخ‌گویی محمودرضا آقامیری
نزدیک به دو سال از ریاست «محمودرضا آقامیری»، رییس دانشگاه شهید بهشتی تهران می‌گذرد. در این مدت بسیاری از دانشجویان این دانشگاه نسبت به بی‌پاسخ ماندن مطالبات صنفی خود از مقامات دانشگاه اعتراض و از وضعیت کلی دانشگاه در زمینه‌های مختلف اعلام نارضایتی کرده‌اند.
محور برخی از موضوعات مورد اعتراض دانشجویان چند روز قبل در یک بیانیه در شوراهای صنفی دانشجویان کشور منتشر شد که در راس آن‌ها، «عدم تشکیل شورای صنفی دانشجویان» در این دانشگاه است.
یکی از فعالان دانشجویی دانشگاه بهشتی در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» می‌گوید: «این دانشگاه تا اواخر دهه ۸۰ شورای صنفی داشته است و سابقه بیانیه‌های این شورا به همان دوران باز می‌گردد. ما دقیقا نمی‌دانیم که انحلال این شورا به اعتراضات سال ۱۳۸۸ ارتباطی دارد یا نه اما آن‌چه مسلم است، در طول سال‌های گذشته به رغم نامه‌های بسیار دانشجویان و مطرح شدن درخواست تشکیل مجدد شورای صنفی در تجمعات متعدد، این مطالبه همچنان بدون پاسخ مانده است.»
به گفته این فعال دانشجویی، سال ۱۳۹۸ دانشجویان دانشگاه بهشتی دو اعتراض جدی نسبت به عدم تشکیل شورای صنفی در این دانشگاه برگزار کردند: «یک بار قبل از ساقط کردن هواپیمای اوکراینی و یک بار بعد از ساقط شدن مقابل ساختمان ریاست که آن روزها بر عهده دکتر نصیری قیداری بود، تجمع کردیم. در جریان این دو اعتراض، در نهایت با تشکیل شورای صنفی موافقت شد.»
بر اساس آیین‌نامه‌های موجود، اگر انتخابات شورای صنفی به حد نصاب نرسد، باید به صورت دانشکده‌ای برگزار شود. مسوولان دانشگاه در آن زمان تاریخ برگزاری انتخابات را به یک روز بعد از شروع تعطیلات دانشگاه موکول کردند و انتخابات به حد نصاب نرسید که باید به صورت دانشکده‌ای برگزار می‌شد.
دانشجوی این دانشگاه می‌گوید: «اما خوردیم به دوران کرونا و دیگر بعد از آن هم به رغم این که دکتر نصیری قیداری تا اواسط جنبش زن، زندگی، آزادی ریاست دانشگاه را بر عهده داشت، تن به برگزاری انتخابات دوباره و تشکیل شورای صنفی نداد.»
چرا تشکیل شورای صنفی برای دانشجویان مهم است؟
نگاهی به فهرست مطالبات دانشجویان نشان می‌دهد اعتراضات اخیر این دانشگاه به مسایلی همچون افت شدید کیفیت غذای سلف‌های مرکزی و خوابگاه، تفکیک جنسیتی کتابخانه مرکزی و بستن بخشی از فضاهای مطالعه، تعطیلی چندی از بوفه‌های دانشگاه و اصرار بر جدا کردن کامل بوفه‌های دختران و پسران متمرکزند.
فعال دانشجویی که در این مورد با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، با اشاره به این که دانشگاه بهشتی عامدانه در تشکیل شورای صنفی اختلال ایجاد می‌کند، می‌گوید: «مسایل صنفی حداقلی پی‌گیری می‌شوند و دانشگاه از این بابت سود می‌برد. به عنوان مثال، می‌توانم به قراردادهای پیمان‌کاری که عموما برای غذای سلف بسته می‌شوند، اشاره کنم یا ساختمان‌های دانشکده‌ها و فضای داخلی دانشگاه را به شرکت‌های خصوصی و اشخاص حقیقی اجاره می‌دهند. ما حتی شاهد بوده‌ایم که در دوران امتحانات دانشجویان، کتابخانه دانشگاه را اجاره داده بودند.»
دانشجویان می‌گویند وجود یک شورای صنفی می‌تواند مانع این مسایل شود. در نبود این شورا، بخش بزرگی از وظایف آن بر دوش اعضای انجمن علمی و «انجمن اسلامی» در این دانشگاه گذاشته شده که تنها نهادهای مستقلی هستند که دانشجویان در آن‌ها می‌توانند مسایل خود را دنبال کنند: «البته همان هم با محدودیت های فراوانی مواجه است.»
چرا کارزار تغییر ریاست دانشگاه بهشتی برای دانشجویان مهم است؟
از دیگر مطالباتی که دانشجویان شهید بهشتی در روزهای اخیر بر پی‌گیری آن‌ها پافشاری کرده‌اند، اخراج و بازنشستگی اجباری اساتید باسواد، جذب فراقانونی افراد هم‌سو برای کرسی هیات علمی دانشکده‌ها و دخالت در امور گروه‌های درسی دانشکده‌ها، انتخاب مدیران ناکارآمد، توقف احضار غیرقانونی دانشجویان به حراست و اخذ تعهد اجباری از آن‌ها و همچنین توقف اجبار به پوشش مقنعه بوده است.
تمامی این مطالبات چندی قبل در کارزاری توسط دانشجویان تدوین و با هدف برکناری محمودرضا آقامیری، رییس دانشگاه به امضای بیش از دو هزار دانشجو رسیدند.
فعال دانشجویی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید: «اگر مطالبات ما پاسخ می‌گرفتند، اساسا چنین کارزاری راه انداخته نمی‌شد. از ابتدای دهه ۱۳۹۰ تا امروز همه تلاش‌های دانشجویان برای تشکیل شورای صنفی با کارشکنی مقامات دانشگاه مواجه شده است. حتی در جریان جنبش دانشگاه، چند تن از نیروهای بسیج و تحکیم وحدت را به عنوان شورای نظارت بر شورای صنفی انتخاب کرد اما در نهایت رسیدیم به این روزها.»
دانشجویان می‌گویند: «ما بارها در خصوص اساتید باسواد اخراج شده نامه‌نگاری کردیم. در خصوص خوابگاه‌ها و همه سرکوب‌هایی که با تعویض ریاست دانشگاه و خفقان جدی در دانشگاه بارها تحصن و نامه‌نگاری کردیم اما جواب نگرفته‌ایم. شما فکر کنید دانشگاه در پاسخ به این که تفکیک جنسیتی برای مطالعه در کتابخانه مرکزی جمع می‌شدند، کلا ترجیح دادند میزهای کتابخانه مرکزی را بردارند و فضا را از دانشجو بگیرند.»
در حال حاضر رییس حراست دانشگاه بهشتی فردی با نام خانوادگی «حضرتی» است. او پیش‌تر در «دانشگاه تهران» درگیری شدید فیزیکی منجر به شکایت با دانشجو داشته و در زمینه برخوردهای فیزیکی بین دانشجویان مشهور است.
ابطال کارزار؛ دانشگاه می‌گوید ما دستور ندادیم، دانشجویان می‌گویند کذب است
«حامد بیدی»، مدیرعامل پلتفرم کارزار مدتی پس از راه‌اندازی کارزار دانشجویان بهشتی اعلام کرد که از سوی مقامات دانشگاه دستور توقف کارزار صادر شده است.
یکی از دانشجویان امضا کننده این کارزار پیش‌تر به «ایران‌وایر» گفته بود: «ساختار فعلی دانشگاه‌های ایران حتی اقدامات مسالمت‌آمیزی مثل راه‌اندازی کارزار را تاب نمی‌آورد و برای مقابله با آن، نه با شنیدن صدای اعتراض، که با تداوم و تشدید سرکوب عمل می‌کند. دانشجویان به خوبی می‌دانند که تغییر رییس دانشگاه سیاست‌های کلی حاکم بر فضای دانشگاه را دست‌خوش تحول اساسی نخواهد کرد اما این کمترین کنشی است که می‌شود در مواجهه با این حد از بی‌توجهی به خواست و مطالبه صنفی دانشجویان داشت.»
با این‌همه، روابط عمومی دانشگاه بهشتی در بیانیه‌ای موضوع صدور دستور برای توقف این کارزار را تکذیب کرده و نوشته است: «دانشگاه شهید بهشتی و ریاست دانشگاه به هیچ نحو در ممانعت و عدم انتشار کارزار نقشی نداشته است و شکایتی ثبت ننموده است.»
دانشجویان اما بر این باورند که این ادعا کذب است، چرا که اگر ریاست دانشگاه بهشتی شاکی نیست و دستوری بر تعلیق و توقف این کارزار صادر نشده است، چرا صفحه جمع امضای کارزار دیگر فعال نیست؟
از سوی دیگر، پلتفرم کارزار با انتشار بیانیه‌ای مدعی شده است: «دستور پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات فاتب طی نامه رسمی که در تاریخ یکم آبان سال جاری صادر شده به مدیران این پلتفرم ارایه کرده و نامه دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با این موضوع نیز توسط آن‌ها رویت شده است.»
پلتفرم کارزار همچنین مدعی شده است که پیش از صدور این نامه رسمی، حراست دانشگاه بهشتی در تماسی تلفنی به بهانه این که شماری از امضاها جعلی هستند، خواهان حذف و توقف این کارزار شده بود. بنابراین، ادعای دانشگاه شهید بهشتی مبنی بر این که این دانشگاه به هیچ‌نحو در ممانعت و عدم انتشار کارزار نقشی نداشته، کاملا دروغ است.
یکی از دانشجویان امضا کننده این کارزار به روزنامه «شرق» گفته است: «بلافاصله بعد از ایجاد و انتشار کارزار، با شماره خصوصی با من و پدرم تماس گرفته شد و احضار شدم. اما همان موقع توسط حراست دانشگاه هم احضار شدم و مسایلی که قرار بود با من مطرح شوند، توسط حراست مطرح شدند. همین موضوع نشان می‌داد که هر دو نهاد با هم در ارتباط بودند. الان برایم مشکلات تحصیلی در دانشگاه پیش آمده است، در صورتی که من همیشه پایبند قوانین کشور و دانشگاه بوده و هستم. ما فقط به صورت قانونی در یک پلتفرم قانونی یک درخواست قانونی کرده بودیم. در این مدت بچه‌ها چند باری تجمع داشتند تا مشکلات دانشگاه حل شود.»
با این حال این کارزار دیگر فعال نیست و مطالبات دانشجویان این دانشگاه همچنان بر زمین مانده‌اند. آن‌ها می‌گویند اگر صدای‌شان را کسی نشنود، باز هم پی‌گیری خواهند کرد.
از: ایران وایر