اتحادیه اروپا در روز دوشنبه ۲۸ آبان، با صدور بیانیه‌ای از وضع تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی به دلیل حمایت نظامی حکومت ایران از جنگ روسیه علیه اوکراین خبر داد. بر اساس این بیانیه، این تحریم‌ها “ممنوعیت صادرات قطعات مورد استفاده در ساخت موشک و پهپاد از اتحادیه اروپا به ایران” را شامل می‌شود.
در این بیانیه همچنین آمده است که “تراکنش‌های مالی با بنادر و نیز باراندازهایی که به انتقال تسلیحات ایرانی به روسیه می‌‌پردازند ممنوع خواهد شد.”
از جمله موارد دیگر تحریم‌های جدید اروپا تحریم یک فرد و چهار نهاد، شامل خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی و مدیرعامل آن محمدرضا خیابانی است. علت وضع این تحریم‌ها نقش این افراد و نهادها در انتقال پهپادها و تسلیحات به روسیه اعلام شده است.
افزون بر این سه شرکت کشتیرانی روسی با نام‌های وی‌تی‌اس بروکر، ام‌جی فلوت و آراپاکس نیز در فهرست تحریم‌ها قرار گرفته‌اند. بر اساس اعلام شورای اتحادیه اروپا، دلیل اعمال این تحریم‌ها “انتقال جنگ‌افزار ساخت ایران به روسیه” بیان شده است.
پیش از این اتحادیه اروپا حکومت ایران را بارها به انتقال موشک‌ها و پهپادهای بالستیک به روسیه برای به‌کارگیری در جنگ علیه اوکراین متهم و این اقدامات را محکوم کرده بود. حکومت ایران با وجود شواهد و قرائن انکارناپذیر، همواره این اتهام‌ها را رد کرده است.
اتحادیه اروپا همواره این اقدامات را “تهدیدی مستقیم برای امنیت اروپا” خوانده و پیش از این هشدار داده بود که در صورت ادامه پیدا کردن حمایت‌های نظامی حکومت ایران از جنگ روسیه علیه اوکراین، تحریم‌های جدیدی اعمال خواهد کرد.
بقایی: هیچ وقت بخشی از منازعه اوکراین نبوده‌ایم
ساعاتی قبل از انتشار خبر تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در جریان نشست خبری روز دوشنبه ۲۸ آبان، ضمن اشاره به مطرح شدن بحث تحریم خطوط کشتیرانی ایران گفت: «حتما هر کنش نامناسبی علیه منافع ایران با واکنش متقابل ایران مواجه خواهد شد.»
بقایی در ادامه با لحنی تهدیدآمیز تصریح کرد: «اقدامات ایذایی طرف‌های مقابل در تحریم‌های بخش‌های مختلف اقتصادی ایران، بی‌پاسخ نمی‌ماند.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در ادامه افزود: «به نظر می‌رسد برخی کشورهای اروپایی بر ادامه روند تقابل تاکید دارند که این موضوع به نفع هیچ‌کس نخواهد بود.»
بقایی در ادامه با اشاره به انتشار خبر انتقال موشک‌های دوربرد آمریکا به اوکراین، مدعی شد که جمهوری اسلامی “هیچ وقت بخشی از منازعه اوکراین نبوده” است.
او در ادامه بدون اشاره به نقش جمهوری اسلامی در ساخت و انتقال پهپادهای مرگ‌بار شاهد ۱۳۶ مدعی شد: «ما معتقدیم که یکی از دلایل پیچیده شدن این منازعه همین مداخلاتی است که از طرف برخی از کشورهای غربی در این بحران انجام می‌شود.»
بقایی افزود: «موضع اصلی ما این است که طرف‌های درگیر باید از طریق مسالمت‌آمیز و گفتگو بحران را حل کنند و خواسته ما از کشورهای فرامنطقه این است که به این منازعه دامن نزنند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در ادامه نشست خبری خود در پاسخ به این پرسش که تفاوت مذاکرات پیش روی جمهوری اسلامی و اروپا با مذاکرات پیشین که به شکست انجامید چه خواهد بود و این که آیا حکومت ایران در این مذاکرات، عقب‌نشینی خواهد کرد یا نه، اظهار داشت: «طبیعی است که ما هیچ‌گاه از منافع و مصالح خود کوتاه نمی‌آییم و هرگونه مذاکره باید منصفانه و معقول و با در نظر گرفتن مصالح و منافع طرفین باشد.»
بقایی با بیان این که از دید او تفاوتی میان “مذاکره قدیم و جدید” وجود ندارد افزود: «هرگونه مذاکره‌ای پیشینه خود را دارد و عموما تداوم مذاکراتی است که در گذشته انجام شده است.»
انتشار خبر اعمال تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی، واکنش عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران را نیز به همراه داشت.
عراقچی یکشنبه‌شب و پیش از اعلام رسمی خبر وضع تحریم‌های جدید اروپا، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «زلنسکی شخصا تایید کرده که هیچ موشک بالستیک ایرانی به روسیه صادر نشده. با این حال، اتحادیه اروپا حاضر نمی‌شود به هدف قرار دادن ناعادلانه مسافران هوایی از طریق تحریم خطوط هواپیمایی ایران پایان دهد.»
وزیر امور خارجه جمهوری در ادامه مدعی شد: «اکنون اتحادیه اروپا قصد دارد از همان بهانه واهی صادرات موشک برای تحریم خطوط کشتیرانی ما استفاده کند. در واقع این رفتارها همان چیزی را باعث می‌شوند که اتحادیه اروپا خواهان جلوگیری از آن است.»
عراقچی همچنین با اشاره به تحریم کشتیرانی ایران گفته بود: «آزادی کشتیرانی از اصول بنیادین حقوق دریاهاست. وقتی عده‌ای گزینشی آن را به کار می گیرند، تبعات این کوته‌بینی آن‌ها معمولا به خودشان برمی‌گردد.»
دویچه وله