ایران وایر
انتشار پستی از «محمدجواد شکوری»، بنیان‌گذار آپارات، در شبکه اجتماعی «ایکس»، نشان می‌داد که «سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی»، که با نام «ساترا» شناخته می‌شود، جلوی پخش زنده دیدار تیم‌های لیورپول و رئال مادرید در لیگ قهرمانان اروپا را گرفته است.
این توییت، اما بیش از آن‌که خود پخش مستقیم این مسابقه را زیر سؤال ببرد، به گزارش «عادل فردوسی‌پور» تکیه می‌کرد. بنیان‌گذار یکی از پیچیده‌ترین وب‌سایت‌های متصل به حکومت نوشته بود: «اکنون از ساترا تماس گرفتند که پخش گزارش فردوسی‌پور هم توقیف است.»
گروهی از حامیان آقای فردوسی‌پور با اشاره به حذف شدن دوباره صدای او از روی یک پلتفرم عمومی می‌گویند که نظام جمهوری اسلامی تحمل محبوبیت یا مقبولیت او را ندارد. گروهی دیگر، که بخشی از آن‌ها را اهالی رسانه تشکیل می‌دهند، با تکیه بر سه دهه همکاری مستمر عادل فردوسی‌پور با صداوسیمای حکومتی و جمله تاریخی‌اش که گفته بود: «من فرزند رسانه ملی هستم»، می‌گویند «تیغ سانسور» سال‌هاست که از سوی نهادهای حکومتی بر گردن رسانه‌ها قرار داشته و عادل فردوسی‌پور به‌تازگی طعم گَس حذف شدن‌ها را می‌چشد.
از سرقت تمام تصاویر فوتبال اروپا چه می‌دانیم؟
پیش از آن‌که سراغ ساترا و وضعیت نه‌چندان پیچیده عادل فردوسی‌پور برویم، باید به این موضوع اشاره کرد که آنچه شبکه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی، اپلیکیشن «آنتن» وابسته به وب‌سایت حکومتی «ورزش سه» و پلتفرم‌های «آپارات» از رقابت‌های لیگ‌های اروپایی و آسیایی به‌صورت زنده پخش می‌کنند، نوعی دزدی و دور زدن حق پخش تلویزیونی است.
«علی‌اصغر پورمحمدی»، مدیر پیشین شبکه سه صداوسیما، خرداد ۱۴۰۳ اعتراف کرد که صداوسیما در دوران مدیریت او، تصاویر رقابت‌های اروپایی را از شبکه الجزیره می‌دزدیده و به‌صورت غیرقانونی پخش می‌کرده است. او حتی ادعا کرد که مدیران شبکه الجزیره به او گفته بودند که این کار مدیران ایرانی دزدی است و نباید پخش می‌کردید. آقای پورمحمدی گفته بود: «مگر شما مسلمان نیستید؟ چرا دزدی می‌کنید؟ من هم گفتم ما برای شادی همین مسلمین که می‌گویید این کار را می‌کنیم.»
در سال‌های گذشته، هرگز صداوسیما یا هیچ یک از پخش‌کنندگان داخلی تصاویر رقابت‌های فوتبال اروپا هزینه‌ای برای خرید امتیاز این مسابقات پرداخت نکرده و صرفاً تصاویر را از شبکه‌های ماهواره‌ای سرقت کرده‌اند. سرقت تصاویر تلویزیونی البته نه برای کارمندان صداوسیما مخفی مانده بود و نه امروز موضوعی پوشیده برای گزارشگران سایر پلتفرم‌های تصویری وابسته به حکومت است. عادل فردوسی‌پور، خود پیش از این، به رسم مجموعه‌ای که در آن رشد کرده، بدون آن‌که با ناشر یا نویسنده کتاب مشهور «فوتبال علیه دشمن» تماسی داشته باشد، این کتاب را ترجمه و چاپ کرده بود.
«سایمون کوپر»، آبان ۱۳۹۰ در یادداشتی که برای «فایننشال تایمز» نوشت، مدعی شد که می‌خواسته برای گرفتن حق خود به تهران سفر کند، اما دوستانش او را از این تصمیم منصرف کردند. او نوشته بود: «یک روز صبح داشتم توی گوگل اسم خودم را سرچ می‌کردم که یه توصیف نصفه‌ونیمه از کتاب را توی سایت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دیدم. آخرین کلماتش این بود: «کتاب فوتبال علیه دشمن توسط نشر چشمه در ۴۳۰ صفحه و با قیمت ۸۰ هزار ریال عرضه می‌شود.» او در بخشی از یادداشت خود نوشت که هرچند می‌داند سهمش از آن ۸۰ هزار تومان رقم قابل‌توجهی نخواهد بود، اما از دزدیده شدن اثرش و آنچه او «بی‌اخلاقی فرهنگی» مترجم و ناشر کتابش در ایران می‌خواند، انتقاد کرد.
ساترا در مورد ممنوعیت پخش زنده چه می‌گوید؟
ساعاتی پس از توییت محمدجواد شکوری در انتقاد از ساترا، این نهاد نظارتی و وابسته به صداوسیمای حکومتی در بیانیه‌ای ادعا کرد که موضوع نه گزارش عادل فردوسی‌پور که در حقیقت طی نشدن مراحل اداری برای پخش مسابقات اروپایی بوده است.
ساترا در بخشی از بیانیه‌اش نوشت: «باید به این نکته اشاره کنیم که طبق بند ۴ ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر»، تولید و پخش «زنده» برنامه‌ها و نیز صدور مجوز و نظارت بر «پخش زنده» در فضای مجازی در اختیار سازمان صداوسیما است.» روابط عمومی سازمان تنظیم و مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در بخشی از این بیانیه تأکید کرده بود که چون سکوی آپارات اقدام خاصی برای اخذ مجوز پخش زنده از سازمان صداوسیما انجام نداده، «تمامی برنامه‌های پخش زنده این سکو» خلاف مقررات و غیرقانونی است. ساترا تأکید کرده که مسابقاتی که عادل فردوسی‌پور در آن‌ها گزارش می‌کند، «فقط بخشی» از این تخلفات آپارات را شامل می‌شود و این پخش مستقیم‌ها با اعتراض سایر سکوها همراه شده بود.
مهم‌ترین سکویی که در هفته‌های گذشته نسبت به پخش مسابقات فوتبال اروپا با صدای عادل فردوسی‌پور اعتراض داشت، «آنتن» وابسته به وب‌سایت «ورزش سه» بود.
حامیان و منتقدان فردوسی‌پور چه می‌گویند؟
موافقان و حامیان عادل فردوسی‌پور می‌گویند که صداوسیما نگران از دست دادن مخاطبانش در زمان پخش زنده مسابقات فوتبال است. عادل فردوسی‌پور، اما برنامه‌ای مشابه برنامه‌های مرتبط با فوتبال ایران و اروپا که از صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شوند را تحت عنوان «فوتبال ۳۶۰» با هزینه‌هایی قابل‌توجه، تیمی پرتعداد از گزارشگران، مفسران، مجریان و حتی طنزپردازان حرفه‌ای در فضای مجازی و زیر نظر ساترا منتشر می‌کند.
«فرشاد کاس‌نژاد»، روزنامه‌نگار سابق ورزشی در ایران با بیش از ۲۵ سال سابقه روزنامه‌نویسی، در واکنش به مخالفت ساترا با پخش زنده رقابت لیورپول مقابل رئال مادرید با گزارش عادل فردوسی‌پور، در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «در دهه ۷۰ و ۸۰ برای دریافت مجوز یک روزنامه ورزشی، باید سال‌ها منتظر می‌ماندید. درخواست مجوز یک ماهنامه از سوی من، که بعدها حتی فراموش کردم روزگاری چنین درخواستی داشتم، طی ده سال و چند بار تجدید تقاضا، حتی یک پاسخ سه‌کلمه‌ای که «خرت به چند» هم نگرفت.»
آقای کاس‌نژاد در بخشی از رشته استوری خود نوشته است: «به‌جای صدور مجوز روزنامه برای روزنامه‌نگار، اما سیدمحمد صفی‌زاده و مهدی تاج و علی فتح‌الله‌زاده یا دولت و شرکت‌های توزیع نشریه به‌سادگی مجوز روزنامه می‌گرفتند.» او نیز یکی از منتقدینی است که می‌گوید عادل فردوسی‌پور سال‌ها با معرفی خود به‌عنوان فرزند رسانه ملی و اعلام مستقیم حمایت مدیران سازمان صداوسیما از خودش، از آنچه سال‌ها بر سر رسانه‌ها، خبرنگاران و اهالی رسانه می‌آمد، دور ماند و حالا برای تجربه آنچه پیش از آن تجربه نکرده، حیرت‌زده شده است.
در این فضا، به نظر می‌رسد که مدیران آپارات نیز برای به دست آوردن مفت و رایگان حق پخش بازی‌های سرقت‌شده اروپایی، عادل فردوسی‌پور را وسط جنگ با صداوسیما انداخته باشند. جنگی که بر سر درآمد بیشتر، قدرت و رانت بالاتر است، نه رضایت مردم از صدای گزارشگران مسابقه.