در درمان فلج حرکتی، علاوه بر درمان نخاع یا سیستم عصبی، ترمیم و احیای مغز نیز نقش حیاتی دارد
دو بیمار فلج‌شده پس از کاشت الکترود در مغزشان، توانستند مسافت کوتاهی قدم بردارند و حتی دوباره از پله بالا بروند. هر دو بیمار آسیب‌های نخاعی شدید داشتند و قبل از این عمل، تنها به کمک ویلچر می‌توانستند حرکت کنند.
به گزارش اسکای‌نیوز، محققان برای اولین بار در جهان از روشی به نام تحریک مغزی عمیق استفاده کردند تا فیبرهای عصبی خوابیده در نخاع را «احیا» و کنترل عضلات پا را دوباره برقرار کنند.
کمر ولفگانگ جیگر ۵۴ ساله سال ۲۰۰۶ در یک سانحه اسکی دچار آسیب‌دیدگی شدید شد و شکست و او مجبور بود نشسته از پله‌ها پایین برود. اما پس از کاشت الکترود در مغز او در دو سال پیش، پیوسته با فیزیوتراپیست‌ها تمرین کرد تا حرکت اندام‌هایش را بازیابد.
او در مصاحبه با اسکای‌نیوز گفت: «اگر بخواهم می‌توانم چند قدم بردارم، از پله‌ها بالا و پایین بروم یا اگر قرار باشد در آشپزخانه برای کاری بایستم، می‌توانم آن را انجام دهم. فناوری روز‌به‌روز بهتر می‌شود و فکر می‌کنم در آینده، دیگر به ویلچر نیازی نخواهیم داشت.»
ولفگانگ افزود: «راه طولانی است، اما فکر می‌کنم رویای ما تحقق پیدا می‌کند.»
این پیشرفت پس از آن به دست آمد که دانشمندان علوم اعصاب موسسه فناوری فدرال سوییس در لوزان برای نقشه‌برداری از تمام نورون‌های مغز که در کمک به موش‌ها برای راه رفتن دخیل بودند، از هوش مصنوعی استفاده و در کمال تعجب، ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوتالاموس جانبی را که معمولا بر نقش آن در برانگیختی و انگیزه تمرکز می‌شود، به‌عنوان ناحیه‌ای که در راه رفتن نقش دارد، شناسایی کردند.
این نتیجه آنقدر غیرمنتظره بود که سایر دانشمندانی که نسخه اولیه مقاله را برای انتشار در مجله پزشکی طبیعت (Nature Medicine) تایید کرده بودند، درباره آن اظهار شک و تردید کردند.
تیم تحقیقاتی سوییسی پس از آزمایش‌‌های موفقیت‌آمیز روی جوندگان، الکترودها را در هیپوتالاموس جانبی انسان‌ها جاگذاری کردند. این تکنیک که در حال حاضر به‌طور گسترده برای کنترل لرزش در بیماران مبتلا به پارکینسون استفاده می‌شود، در حالی اجرا می‌شود که بیمار کاملا بیدار است، زیرا تنها در این صورت است که جراح می‌تواند اطمینان حاصل کند به نقطه صحیح در مغز با شدت مناسب برای تحریک رسیده است.
پروفسور جوسلین بلوخ که این جراحی‌ها را در بیمارستان دانشگاه لوزان انجام داد، میگوید: «وقتی الکترود در جایش قرار گرفت و تحریک آغاز شد، بیمار اول بلافاصله گفت: پاهایم را حس می‌کنم.» و اضافه کرد: «وقتی تحریک را افزایش دادیم، او گفت: حس می‌کنم که اشتیاق شدید به راه رفتن دارم.»
دانشمندان معتقدند هیپوتالاموس جانبی سایر بخش‌های مغز را به کار می‌گیرد تا به فیبرهای عصبی که پس از آسیب نخاعی سالم باقی مانده‌اند، سیگنال‌هایی ارسال کند.
درمان مغز هم مهم است
پروفسور گرگوار کورتین، سرپرست تیم تحقیقاتی، میگوید در درمان فلج، علاوه بر درمان نخاع یا سیستم عصبی، ترمیم و احیای مغز نیز نقش حیاتی دارد.
او افزود: «ما کشف کردیم که چگونه می‌توان به منطقه‌ای کوچک از مغز که پیش‌تر نمی‌دانستیم در راه رفتن نقش دارد، دسترسی پیدا کنیم و از طریق آن، اتصال سلول‌های عصبی باقی‌مانده را فعال و روند بهبود آن‌ها را تقویت کنیم.»
باید یادآوری کنیم که این دو بیمار با این روش به طور کامل درمان نشدند و تنها می‌توانستند در مسافت‌های کوتاه به کمک عصا یا واکر راه بروند. اما تیم تحقیقاتی لوزان قبلا نشان داده بود که با استفاده از کاشت ایمپلنت در نخاع، می‌توان حرکت را بازگرداند.
آن‌ها امیدوارند که با تحریک هم‌زمان نخاع و مغز در آینده، روند بهبود بیماران را تقویت و به آن‌ها کمک کنند سریع‌تر و در مسافت‌های بیشتری راه بروند.