وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که دیپلمات‌های این کشور برای نخستین‌بار از آغاز جنگ سوریه وارد دمشق شده‌اند تا با حاکمان جدید این کشور گفتگو کنند. این در حالی است که پنتاگون از حضور بیشتر نیروهای آمریکایی در سوریه خبر داده و روسیه نیز از خروج نیروهای ایرانی پس از سقوط اسد خبر می‌دهد.
وزارت امور خارجه آمریکا روز جمعه ۲۰ دسامبر (۳۰ آذر ۱۴۰۳) اعلام کرد که شماری از دیپلمات‌های آمریکایی برای تعامل مستقیم با حاکمان جدید سوریه وارد این کشور شدند، به این امید که گروه‌های اسلام‌گرا را به اتخاذ مسیری میانه‌روتر و فراگیرتر تشویق کنند و در عین حال سرنخ‌هایی نیز در مورد آمریکایی‌های ناپدید شده در سوریه بیابند.
این نخستین سفر رسمی دیپلماتیک‌های آمریکایی به دمشق از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ است.
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که این دیپلمات‌ها قرار است با نمایندگان گروه پیروز یعنی گروه «هیات تحریر شام» که توسط واشنگتن یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، و همچنین با فعالان، جامعه مدنی و اعضای گروه‌های اقلیت دیدار کنند.
باربارا لیف، بالاترین مقام وزارت امور خارجه آمریکا در امور خاورمیانه، و دانیل روبینشتاین، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی در جهان عرب که مسئولیت تعامل با سوریه را بر عهده دارد، در این سفر شرکت دارند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه ۱۹ دسامبر (۲۹ آذر) در اولین اظهارات خود درباره سقوط اسد گفت که هنوز با حاکم سابق سوریه که به مسکو پناهنده شده است، ملاقات نکرده است اما به زودی قصد دارد این کار را انجام دهد و از رئیس جمهور مخلوع سوریه درباره آمریکایی‌های مفقود شده در سوریه از جمله آستین تیس، روزنامه‌نگاری که در اوت ۲۰۱۲ در سوریه ربوده شد، سوال کند.
آقای پوتین گفت: «ما می‌توانیم این سؤال [در مورد این شهروند آمریکایی] را از افرادی که هم‌اکنون اوضاع را در سوریه کنترل می‌کنند هم بپرسیم.»
آمار نظامیان آمریکایی در سوریه دروغ بود؟
مدتی بود که پنتاگون و دیگر مقامات آمریکایی اعلام می‌کردند که فقط حدود ۹۰۰ نیروی آمریکایی در سوریه مستقر هستند. با این حال، سخنگوی ارشد پنتاگون روز پنجشنبه فاش کرد که تعداد واقعی نیروی آمریکایی در سوریه بیش از ۲ هزار نفر است.
سرلشکر پت رایدر، سخنگوی ارشد پنتاگون اعلام کرد که او نیز تا همین پنجشنبه نمی‌دانسته که به مراتب بیش از ۹۰۰ سرباز آمریکایی در سوریه حضور دارند و اکنون می‌خواهد این آمار را اصلاح کند.
وی توضیح داد که علاوه بر ۹۰۰ سربازی که در ابتدا گزارش شده بود، تقریباً ۱۲۰۰ پرسنل دیگر نیز در داخل و خارج از سوریه در حال چرخش شیفت بودند.
اما او در ادامه گفت که «مدتی است» که ۲ هزار نیرو در سوریه حضور دارند ولی تاکیید کرد که پس از سقوط بشار اسد چیزی به شمار آن‌ها اضافه نشده است.
واشنگتن حدود ۲۵۰۰ سرباز نیز در عراق مستقر دارد.
آمار نظامیان ایرانی در سوریه از زبان پوتین گفته شد
ایران نیز در طی ۱۳ سال جنگ داخلی سوریه همواره ادعا کرده بود که تنها تعداد محدودی از «مستشاران نظامی» خود را «طبق توافق نظامی با سوریه» در این کشور مستقر کرده و در روزهای پایانی حکومت اسد نیز اظهار داشت که حدود ۵۰۰ «زائر سرگردان» را از سوریه خارج کرده است.
اما ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه اعلام کرد که کشورش به تخلیه ۴ هزار «رزمنده ایرانی» از سوریه پس از سقوط اسد کمک کرده است.
وی گفت: «اگر قبلاً دوستان ایرانی ما مثالا از ما می‌خواستند که به آن‌ها کمک کنیم تا یگان‌های خود را به خاک سوریه منتقل کنند، این بار از ما خواستند که آن‌ها را از آنجا خارج کنیم. بنابراین ما ۴ هزار رزمنده ایرانی را از پایگاه حمیمیم به تهران منتقل کردیم.»
این برای نخستین بار بود که آماری درباره تعداد نیروهای نظامی ایرانی حاضر در سوریه تا واپسین روزهای حکومت اسد اعلام می‌شود.
مقامات رسمی دولت ایران تا این لحظه به این اظهارات پوتین واکنش نشان نداده است.
اما رسانه‌های ایران به نقل از سردار کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گزارش دادند که «نیروهایی که توسط روسیه از سوریه به تهران منتقل شدند ۴ هزار نفر نبودند. اینها شامل تعدادی از اتباع لبنان و افغانستان و کشورهای دیگر که بصورت مستشاری در سوریه فعالیت می کردند، بودند. ما اصلا این تعداد نیرو در سوریه نداشتیم، ما به هیچ وجه ۴۰۰۰ نیرو در سوریه نداشتیم.»
رسانه‌های ایران به نقل از سردار اسدی، معاون قرارگاه خاتم‌الانبیا نیز نوشتند که «دقیقا نمی‌دانم ۴۰۰۰ نیرو بوده‌اند یا خیر، ولی تعداد زیادی ایرانی از قدیم در سوریه زندگی می کردند و روسیه بیشتر آن‌ها را به ایران منتقل کرد.»
عملکرد نظامیان آمریکایی پیش و پس از سقوط بشار اسد
آمریکا سال هاست که حملات گاه به گاهی برای کمک به جلوگیری از ظهور مجدد گروه داعش انجام داده است.
با این حال، پس از سقوط دولت بشار اسد در اوایل ماه جاری میلادی، واشنگتن حملات خود را تشدید کرد و مناطقی را هدف قرار داده است که زمانی توسط پدافند هوایی سوریه و روسیه محافظت می‌شد ولی اکنون تحت کنترل شورشیان قرار گرفته‌اند.
واشنگتن در هشتم دسامبر (۱۸ آذر) یعنی همان روزی که شورشیان دمشق را تصرف کردند، اعلام کرد که حملاتی را به بیش از ۷۵ هدف داعش انجام داده است که فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) اعلام کرد هدف آن جلوگیری از «سوء استفاده [داعش] از وضعیت فعلی برای بازسازی خود در در مرکز سوریه» بوده است.
سنتکام روز دوشنبه نیز اعلام کرد که نیروهای آمریکایی ۱۲ شبه نظامی داعش را در حملاتی که به گفته آن‌ها «در مناطق تحت کنترل رژیم سابق اسد و روسیه بود» کشتند.
دونالد ترامپ پیش‌تر در پیامی در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» نوشته بود که «سوریه در هم ریخته است، اما دوست ما نیست.» وی در ادامه با حروف بزرگ انگلیسی برای نشان دادن تاکید خود نوشت: «ایالات متحده نباید هیچ دخالتی در [تحولات] آن داشته باشد. این نبرد ما نیست. بگذارید خودش پیش برود. دخالت نکنید.»
مسکو نیز به سرعت به دنبال برقراری تماس با شورشیانی است که اسد را برکنار کردند تا از پرسنل دیپلماتیک و نظامی خود در این کشور محافظت کند و سعی کند اجاره پایگاه‌های هوایی و دریایی خود در این کشور را تمدید کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که روسیه در آینده چقدر در سوریه نفوذ خواهد داشت.