بیت‌کوین به‌عنوان واکنشی به بحران مالی سال ۲۰۰۸ ظهور کرد
جمعه، شانزدهمین سالگرد تولد بیت‌کوین، نخستین رمزارز جهان خواهد بود.
بیت‌کوین که شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ۳ ژانویه ۲۰۰۹ آن را ایجاد کرد، از یک آزمایش محدود برای رمزنگاران شروع شد و اکنون به هفتمین دارایی ارزشمند جهان تبدیل شده و ارزش بازار آن نزدیک به دو تریلیون دلار است.
این رمزارز هزاران میلیونر و ده‌ها میلیاردر پدید آورده و برای دیگران خسارات مالی خانمان‌براندازی به همراه داشته است. بیت‌کوین همچنین الهام‌بخش بیش از ۱۰ هزار رمزارز دیگر بوده و صنعتی تمام‌وکمال شامل صرافی‌های رمزارزی، کیف پول‌های دیجیتال و برنامه‌های معاملاتی، به وجود آورده است.
حال که بیت‌کوین ۱۶ سالگی خود را جشن می‌گیرد، چگونه به این نقطه رسید و ارزهای دیجیتال احتمالا به کجا خواهند رفت؟
تولد بیت‌کوین و رمزارزها
بیت‌کوین به‌عنوان واکنشی به بحران مالی سال ۲۰۰۸ ظهور کرد. نخستین بلاک بیت‌کوین حاوی تیتر روزنامه تایمز آن روز بود: «وزیر دارایی در آستانه دومین کمک مالی به بانک‌ها.»
محصول تولیدی ناکاموتو جایگزینی برای نظام مالی سنتی ارائه داد؛ سیستمی که برای کنترل عرضه پول، به بانک‌ها یا دولت‌ها وابسته نبود. بیت‌کوین در سند رسمی (white paper)، به‌عنوان یک «سیستم پول نقد الکترونیکی همتا به همتا» توصیف شد که برای حمایت از «دفتر کل» آنلاین از شبکه‌ای از رایانه‌ها به نام بلاک‌چین استفاده می‌کند.
[توضیح: دفتر کل (Ledger) به سابقه معاملات مالی گفته می‌شود که قابل تغییر نیست و فقط با معاملات جدید ضمیمه می‌شود]
این بلاک‌چین که عرضه بیت‌کوین را به‌صورت عمومی دنبال می‌کند، سوابق تغییرناپذیری از تراکنش‌های این رمزارز ارائه می‌دهد که هیچ فرد یا نهادی نمی‌تواند آن را کنترل کند یا تغییر دهد. این فناوری همچنین پایه اساسی تمامی ارزهای دیجیتال دیگر را تشکیل می‌دهد.
طراحی غیرمتمرکز بیت‌کوین به آن ماهیتی بدون مرز بخشید که تنها با اتصال به اینترنت می‌توان آن را در هر جای زمین ارسال یا خرج کرد. هرچند هدف آن دموکراتیک کردن امور مالی بود، ماهیت نیمه‌ناشناس آن باعث شد بسیاری از کاربران اولیه‌‌اش از آن برای خریدوفروش مواد مخدر و سایر کالاهای غیرقانونی در دارک وب (dark web) استفاده کنند.
راه یافتن به جریان اصلی
با وجود آغاز عصیانگرایانه بیت‌کوین، محبوبیت آن به‌طور اجتناب‌ناپذیری توجه همان دسته از موسسات سنتی را که زمانی از آن‌ها جدا بود، جلب کرد.
جدیدترین بازار صعودی که ارزش بیت‌کوین را طی ۱۸ ماه، از کمتر از ۲۰ هزار دلار به بیش از ۱۰۰ هزار دلار رساند، با افزایش تقاضای نهادهای مالی تقویت شده است.
اوایل سال ۲۰۲۴، قانون‌گذاران ایالات متحده نخستین صندوق قابل معامله در بورس ئی‌تی‌اف (ETF) بیت‌کوین را تایید کردند و بازار را به روی صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذار جدید گشودند.
تصمیم تاریخی کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) لحظه‌ای «تاریخی» برای فضای رمزارز قلمداد شد و بیت‌کوین را به رکوردهای قیمتی تازه‌ای رساند. این تصمیم همچنین گمانه‌زنی‌هایی را برانگیخت که کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، ئی‌تی‌اف مشابهی را برای سایر رمزارزهای اصلی تصویب خواهد کرد که این سرانجام در ژوییه امسال برای اتریوم، دومین رمزارز ارزشمند جهان، رخ داد.
در همان ماه، دونالد ترامپ با تبدیل شدن به نخستین نامزد ریاست‌جمهوری ایالات متحده که به‌طور فعالانه به صنعت رمزارز توجه نشان می‌دهد، تاریخ‌ساز شد. حضور این جمهوری‌خواه در نشست بیت‌کوین ۲۰۲۴ در نشویل سبب افزایش قیمتی شد که پس از پیروزی او در ماه نوامبر، به رشد خود ادامه داد.
ترامپ وعده داده است که در زمان آغاز به کارش در ژانویه، آمریکا را به «ابرقدرت بیت‌کوین جهان» تبدیل کند و تاکنون یک نامزد حامی رمزارزها را برای تصدی ریاست کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) معرفی کرده است. رئیس‌جمهوری منتخب [آمریکا] همچنین تعهد داده است که یک شورای مشورتی رمزارزی تشکیل دهد و یک ذخیره راهبردی بیت‌کوین از موجودی‌هایی که دولت از مجرمان سایبری ضبط کرده است، ایجاد کند.
حمایت سیاستمداران برجسته و موسسات مالی سنتی، به قانونی کردن بیت‌کوین و سایر رمزارزها کمک کرده و قیمت آن‌ها را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است.
رمزارز برای چه استفاده می‌شود و چرا این‌قدر زیاد است؟
نوسان‌های مداوم قیمت بیت‌کوین‌ــ که به‌طور معمول هر ماه تغییراتی بیش از ۱۰ درصد را تجربه می‌کند‌ــ [استفاده از] آن را به‌عنوان یک ابزار پرداخت روزمره غیرعملی کرده است. در عوض، سرمایه‌گذاران به دلیل عرضه محدود و تمایل آن به افزایش ارزش در بلندمدت که باعث شد به گزینه‌ای محبوب برای ذخیره ارزش تبدیل شود، آن را به نوعی «طلای دیجیتال» تشبیه کرده‌اند. در ماه دسامبر، بلک‌راک، بزرگ‌ترین مدیر دارایی جهان، به سرمایه‌گذاران توصیه کرد که دو درصد از سبد سرمایه‌گذاری‌شان را به بیت‌کوین اختصاص دهند.
رمزارزهای دیگری ظهور کرده‌اند که یا به دلیل کارمزدهای پایین‌تر، نوسان‌های کمتر قیمت، یا داشتن جامعه کاربری فعال، برای تراکنش‌ها مناسب‌ترند. دوج‌کوین، میم‌کوینی که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، به‌طور غیرمنتظره‌ای به ارزی تبدیل شدند که توزیع‌کنندگان و فروشندگان بزرگی از جمله مایکروسافت، تسلا و توییچ آن را پذیرفته‌اند. محبوبیت، کارایی و کارمزدهای پایین آن حتی باعث شده است که ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری، پیشنهاد کند که این ارز ممکن است روزی به «ارز اینترنت» تبدیل شود.
اکثر ۱۰ هزار رمزارزی که در حال حاضر در گردش‌اند، با هدف ارائه چیزی منحصربه‌فرد ایجاد شده‌اند. برخی از آن‌ها حریم خصوصی بیشتری فراهم می‌کنند، به‌گونه‌ای که ردیابی تراکنش‌ها یا کاربران غیرممکن می‌شود، در حالی که برخی دیگر از فناوری بلاک‌چین برای ایجاد پلتفرم‌هایی مانند قراردادهای هوشمند و توکن‌های غیرقابل معاوضه (ان‌اف‌تی) استفاده می‌کنند.
مقدار پول موجود در فضای رمزارزها کلاهبرداران و دیگر مجرمان سایبری را نیز به‌طور اجتناب‌ناپذیری جذب کرده و آن‌ها از فضا و فرصت قانونی که هنوز در حال تطبیق خود با این فناوری نوظهور است، بهره برده‌اند. اما با توجه به علاقه اخیر دولت آینده ایالات متحده و همچنین بزرگ‌ترین نهادهای مالی جهان، به نظر می‌رسد رشد چشمگیر رمزارزها همچنان ادامه خواهد یافت.
سرمایه‌گذاری همواره با خطراتی همراه است و ممکن است کمتر از میزان سرمایه‌گذاری‌شده به شما بازگرداند. عملکرد گذشته نتایج آینده را تضمین نمی‌کند.
© The Independent