ایران وایر – پژمان تهوری
«مشکلات معیشتی بازنشستگان را حل میکنم.» یکی از محکمترین، صریحترین و پرتکرارترین وعدههای «مسعود پزشکیان» در دوره انتخابات، حل مشکلات معیشتی بازنشستگان بود.
مسعود پزشکیان، روز ۲۹خرداد۱۴۰۳، بهصراحت گفت: «این قول را به شما میدهم، اگر به قدرت رسیدیم، وضعیت معیشتی بازنشستگانی که مشکل عدیده دارند را حل کنم.» او روز ۱۲تیر نیز این وعده را اینگونه تکرار کرد: «حداقل از نظر سلامتی، بازنشستگان نباید مشکل و دغدغه داشته باشند. بازنشستهها بدون هزینه باید خدمات درمانی داشته باشند.» او گفت: «افزایش حقوق بازنشستگان باید متناسب با تورم باشد تا قدرت خرید آنها افزایش پیدا کند.»
مسعود پزشکیان در نهایت با اشاره به سوءمدیریت صندوقهای بازنشستگی تصریح کرد: «باید سوءمدیریت در صندوقها رفع شود. باید کاری کرد شرکتها و ساختمانها و سرمایههای در اختیار اینها مورد استفاده قرار گیرد. میتوان این شرکتها را هم فروخت و در بورس گذاشت و هم این که تنظیمگری کرد تا سرمایه بازنشستهها ضرر ندهد. باید کارخانهها و شرکتها و ساختمانهایی که در اختیار بازنشستگان است، طوری مدیریت شوند که به بهرهوری برسند، نه این که ضرر بدهند.»
یک سال پس از این وعدهها و قدرت گرفتن مسعود پزشکیان، نه تنها مشکل معیشت، درمان و افزایش حقوق بازنشستگان متناسب با نرخ تورم صورت نگرفته، بلکه تجمعات مکرر اعتراضی بازنشستگان از این واقعیت حکایت دارد که آن ها هنوز برای دریافت به موقع حقوق و مزایا نیز باید دلنگران باشند. حقوق بازنشستگان که پیش از این بیستم هر ماه واریز می شد، در اردیبهشت ۱۴۰۴ با تاخیر همراه بود تا جایی که سازمان تامین اجتماعی با صدور اطلاعیهای اعلام کرد: «فرآیند واریز حقوق و مزایای جانبی و متناسبسازی طبق اعلام قبلی و از صبح امروز ۲۹ اردیبهشت، آغاز شده و تا ۷۲ساعت به پایان میرسد. پیرو بررسیهای به عمل آمده، انجام واریزیها در برخی بانکهای عامل، در دو مرحله و با چند ساعت فاصله انجام میشود.» سازمان تامین اجتماعی در این اطلاعیه از بازنشستگان تقاضا کرد بهدلیل ترافیک پایان ماه و بهمنظور جلوگیری از بروز اختلال در سامانه خدمات الکترونیک تامین اجتماعی، در صورت امکان، مراجعات به این سامانه را به روزهای ابتدایی خرداد موکول کنند.
تاخیر در پرداختی حقوق بازنشستگان محدود به بازنشستگان صندوق تامین اجتماعی نیست و بازنشستگان صندوق نیروهای مسلح نیز منتظر واریزی اردیبهشت هستند. «امیر رهبر»، فعال صندوق لشکری، در این خصوص به «ایلنا» گفته: «حقوق بازنشستگان نیروهای مسلح برخلاف روال معمول، هنوز واریز نشده است. بازنشستگان در انتظار دریافت این حقوق هستند و تاکنون هیچ اطلاعرسانی در رابطه با زمان پرداخت صورت نگرفته است.»
مسعود پزشکیان به بازنشستگان وعده داد:
- نیازهای درمانی و سلامتی را برطرف میکنم تا هیچ بازنشستهای برای درمان هزینه نکند.
- حقوق بازنشستگان را متناسب با تورم افزایش میدهم.
- تسهیلاتی در خصوص حملونقل، سفر، گردش و رفاه بازنشستگان تخصیص میدهم.
- به سوءمدیریت در صندوقهای بازنشستگی پایان میدهم.
- بهرهوری کارخانجات، شرکتها و ساختمانهایی که مالکیت آن با صندوق بازنشستگی است را با هدف جلوگیری از ضرر سرمایهگذاران و افزایش سود سهام بازنشستگان افزایش میدهم.
وعدههای برزمینمانده مسعود پزشکیان، رییسجمهوری ایران، بر اساسیترین معضلات بازنشستگان تاکید دارد:
- حقوق بازنشستگان (خصوصا بازنشستگان تامین اجتماعی) با نرخ تورم روزانه کشور هماهنگ نیست. با توجه به افزایش بیوقفه قیمتها، حقوق ماهیانه بازنشستگان کفاف نیازهای اولیه زندگی، مانند خوراک، پوشاک، مسکن و درمان را نمیدهد. مستمری بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ با افزایش ۲۰درصدی مواجه شده ولی این افزایش حقوق متناسب با نرخ تورم و افزایش قیمتها نیست. ضمن اینکه مطابق قانون همسانسازی حقوق بازنشستگان، مصوب برنامه هفتم توسعه، طی سه سال اول برنامه باید ۴۰-۳۰درصد افزایش پیدا کند (سال اول ۴۰ و دو سال بعد ۳۰درصد) تا دریافتی بازنشستگان به ۹۰درصد دریافتی شاغلان هم رده برسد.
- بیمههای بازنشستگی پاسخگوی نیازهای درمانی بازنشستگان نیستند. بسیاری از داروها یا خدمات تخصصی تحتپوشش نیست یا با فرانشیز بالا ارایه میشود. همچنین، کیفیت و دسترسی به خدمات درمانی مناسب در بسیاری از مناطق پایین است. «پرویز احمدی پنجکی»، رییس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شمیرانات استان تهران به «ایلنا» گفته: «بسیاری از بازنشستگان ما با افزایش نرخ ارز در تهیه داروهای خود دچار مشکل شدهاند. متاسفانه بهدلیلعدم تعهد صحیح و عدم اجرای قانون در زمینه قانون الزام و درمان رایگان بازنشستگان تامین اجتماعی، صدها قلم از داروهای ضروری بازنشستگان از لیست مشمول بیمه حذف شده و بازنشستگان در بسیاری از موارد داروهای خود را بهشکل آزاد تهیه میکنند.»
- دولت بدهی خود را به صندوقهای بازنشستگی پرداخت نمیکند و همین امر دست صندوق ها را در ارایه خدمات و پرداخت بهموقع حقوق بازنشستگان بسته است. پرویز احمدی پنجکی، رییس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شمیرانات استان تهران، در این خصوص میگوید: «یکی از دلایل اصلی تاخیر در پرداختها، مشکل نقدینگی و مالی صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی است، که ناشی از عدم پرداخت بدهی جاری دولت به سازمان تامین اجتماعی است. قرار بود ماهیانه بیش از ۱۵هزار میلیارد تومان به صندوق تامین اجتماعی از سوی دولت واریز شود تا در کنار تسویه حساب ۱۸۰هزار میلیارد تومانی سالانه دولت به سازمان تامین اجتماعی، این سازمان در هزینههای جاری خود دچار مشکل نشود که فعلا اجرایی شدن این قرار در هالهای از ابهام قرار دارد.»
معضلات بازنشستگان در استانها
این مشکلات اگرچه درد مشترک بازنشستگان در اکثر استانهاست، اما مشکلات در برخی استانها مثل استان سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و ایلام بهدلیل دسترسی نداشتن به درمان با کیفیت و دارو، دوچندان است. در برخی استانها مثل تهران، اصفهان، فارس و خراسان که اکثر بازنشستگان در کلان شهرها زندگی میکنند، فاصله شدید میان حقوق و هزینههای زندگی، آنها را مستاصل کرده است. در برخی از استانها مثل استان کرمانشاه، بهدلیل بالا بودن نرخ بیکاری، بازنشستگان هنوز بار بیشتری از هزینههای زندگی خانواده را بر دوش میکشند و این مشکلات آنها را بیشتر میکند.
معضلات بازنشستگان در صندوقهای سهگانه
بازنشستگان هر سه صندوق تامین اجتماعی، صندوق کشوری و صندوق لشکری نیز علاوه بر معضلات مشترک، هر کدام با مشکلاتی خاص خود مواجه هستند. برای نمونه بازنشستگان آموزش و پرورش طی دو سال اخیر با معضل محاسبهنشدن حقوق بازنشستگی براساس حقوق پس از رتبهبندی مواجه هستند.
«محمدرضا انتظاریان»، نماینده بازنشستگان فرهنگی سال ۱۴۰۰ خراسان در این خصوص به ایلنا گفته: «طبق ماده ششم قانون رتبهبندی، بازنشستهای که حتی یک روز از زمان رتبهبندی شاغل بوده باشد، باید مستمری و همسانسازی وی در قالب قانون رتبهبندی انجام شود. ما بازنشستگان فرهنگی سال ۱۴۰۰ پس از طی ۳۸ ماه با پیگیریهای فراوان در قالب دیدار با مسوولان، کارزارها و اجتماعات، مجلس ۹.۷هزار میلیارد تومان برای حل مشکل اجرای همسانسازی منطبق بر طرح رتبهبندی برای بازنشستگان سال ۱۴۰۰ منظور و مصوبه آن را ابلاغ کرد. اما دولت در اجرای این قانون آن را ناقص اجرا کرده بهطوری که همسانسازی تا سطح ۹۰درصدی این بازنشستگان از سطح ۷۰درصدی (۴۰درصد ۱۴۰۳ و ۳۰درصد ۱۴۰۴) برای بازنشستگان سال ۱۴۰۳ نیز کمتر شده است. در حالی که ما باید حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان بهطور متوسط بیش از این بازنشستگان بخاطر جلوتر بودن در روند اجرا دریافت میکردیم.»
بازنشستگان مخابرات ایران نیز نسبت به مشکلات بیمه تکمیلیشان معترض هستند و روز ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ در بسیاری از استانها دست به تجمع زدهاند.
«حسن ایزدان»، بازرس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران، بدقولیها به بازنشستگان را بازی با روح و روان آنها دانسته و میگوید: «خلف وعدهها، موجب نارضایتی جامعه بازنشستگان کشور شده، تامین اجتماعی باید به وعدهها عمل کند و وضع معاش بازنشستگان را در نظر داشته باشد.»
وعده صریح مسعود پزشکیان به بازنشستگان مبنی بر «حل مشکلات معیشتی» باید با دستورهای صریح و تخصیص اعتبارات لازم از سوی دولت محقق شود. بازنشستگان پس از دههها کار و تلاش نباید در دوره بازنشستگی برای تامین معیشت و درمان در مضیقه باشند. «ایرانوایر» وعده مسعود پزشکیان به بازنشستگان را مثل سابق پیگیری و گزارش میکند.