شهرداری با استفاده از لودر سطح محوطه را تخریب کرده و بقایای سفالی و آثار تاریخی ارزشمند را از بین برده است
در جنوب شهر تاریخی نوشآباد در دشت باستانی کاشان، محوطهای به نام «عشقآباد» قرار دارد که بر اساس گزارشهای میدانی، اکنون در آستانه نابودی قرار گرفته است. این محوطه باستانی یکی از معدود بقایای دستنخورده و ارزشمند تاریخی در منطقه مرکزی ایران محسوب میشود که شواهد متعددی از دورههای مختلف تاریخی، بهویژه دوره نوسنگی، در آن یافت شده است، اما شهرداری نوشآباد با طرحی برای ساخت شهرک صنعتی در این منطقه، تهدیدی جدی را متوجه آن کرده است.
دشت کاشان به دلیل موقعیت جغرافیایی و زمینشناسی ویژهاش از دوره نوسنگی میانی تاکنون، محل استقرار و فعالیتهای انسانی بوده است. این منطقه بهعنوان یکی از دشتهای رسوبی و حاصلخیز ایران اهمیت زیستمحیطی و تاریخی بالایی دارد. محوطه عشقآباد در کنار تپه قبرستان که آثار دوره نوسنگی در آن شناسایی شده، یکی از مهمترین شواهد زیست پیوسته انسان در منطقه به شمار میرود.
با این حال در سالهای اخیر بسیاری از این استقرارگاهها به دلیل توسعه بیبرنامه و فعالیتهای عمرانی بدون نظارت علمی، از بین رفتهاند.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، علیرغم مخالفت صریح اداره میراث فرهنگی، شهرداری نوشآباد برای خاکبرداری و آمادهسازی زمین در محوطه عشقآباد برای احداث شهرک صنعتی اقدام کرده است. کارشناسان محلی میگویند این اقدام بدون گمانهزنی و بررسیهای باستانشناسی اولیه بوده و شهرداری صرفا به استناد طرح جامع شهری، عملیات را آغاز کرده است.
در همین زمینه، یک کارشناس میراث فرهنگی منطقه نوشآباد هشدار داده که شهرداری با استفاده از لودر سطح محوطه را تخریب کرده و بقایای سفالی و آثار تاریخی ارزشمند را از بین برده است. او همچنین یادآور شد که محوطه تاریخی دیگری با نام الاغبند نیز پیش از این در نزدیکی همین منطقه، به سرنوشتی مشابه دچار شده و کاملا نابود شده است.
پژوهشگران احتمال میدهند که محوطه باستانی عشقآباد بر بقایای یک شهر تاریخی مدفون قرار گرفته باشد. این فرضیه با توجه به کشف راههای زیرزمینی در نوشآباد و پراکندگی آثار سطحی در عشقآباد، قوت میگیرد. اهمیت عشقآباد از آن جهت دوچندان است که میتواند حلقه مفقوده استقرارهای پیوسته تاریخی در منطقه را آشکار کند.
تخریب تدریجی و عامدانه محوطههای باستانی در دشت کاشان به الگویی تکرارشونده تبدیل شده است؛ الگویی که نهتنها ناشی از توسعه بیرویه و بدون برنامه است، بلکه نشان از بیتوجهی نهادهای محلی به میراث فرهنگی و علمی دارد.
محوطه عشقآباد به عنوان یکی از آخرین شواهد عینی از استقرارهای پیشاتاریخی در مرکز ایران است و به گفته کارشناسان، ادامه روند فعلی تخریب آن نهتنها یک میراث تاریخی را نابود خواهد کرد، بلکه فرصت درک بخشی از تاریخ یکجانشینی و تمدن اولیه در ایران را برای همیشه از بین خواهد برد.
در پیوند با همین موضوع، یکی از کارشناسان میراثفرهنگی در نوشآباد گفت: «در شرایطی که باستانشناسان در منطقه مرکزی ایران با بحران دادهها و اطلاعات علمی دستوپنجه نرم میکنند، محوطههای باستانی در نوشآباد در اثر فعالیتهای انسانی و ساخت شهرکهای صنعتی و کارگاههای مزاحم شهرداری نوشآباد یکی پس از دیگری نابود میشوند.»
شهر نوشآباد، یکی از شهرهای تاریخی و کهن ایران در شهرستان آران و بیدگل، در حاشیه کویر مرکزی ایران، است که با آثار معماری زیرزمینی منحصربهفردش مانند شهر زیرزمینی نوشآباد شناخته میشود. در جنوب این شهر، محوطه باستانی عشقآباد قرار دارد که بهعنوان یکی از معدود نقاط دستنخورده و ارزشمند منطقه مرکزی ایران، شواهدی از دوره نوسنگی تا دورههای اسلامی را در خود جای داده است. این محوطه به سبب پراکندگی سفالها و ساختارهای معماری سطحی، یکی از مهمترین منابع برای درک الگوهای استقرار انسان در مرکز ایران است.