ایران وایر
«نگین آشوری»، پژوهشگر ایرانی علوم کامپیوتر و کارآفرین ۳۲ساله ایرانی است. در سال ۲۰۲۱، اختراع او و همتیمیهایش توسط رسانههای کانادایی تحت عنوان «تغییردهنده زندگی میلیونها زن در دنیا»، معرفی شده است. او در شرکت دانشبنیان خود به نام «فم تریپیوتیک»، یک پساری یا پروتز منحصر برای بدن هر فرد را توسعه داده که میتواند زندگی زنان بسیاری که دراثر افتادگی اندامهای لگنی مثل رحم، سخت شده، بدون نیاز به عمل جراحی، بهتر کند.
آشوری وقتی فقط ۲۸ سال داشت با این اختراع، برنده جایزه سازمان غیرانتفاعی «مایتکس» در کانادا شد. او که فارغالتحصیل دانشگاه «کنکوردیا» در مونترال است، در نوجوانی در مسابقات رُبوکاپ ایران نیز مقام کسب کرده است.
***
نگین آشوری کیست و چرا نامش در رسانههای کانادا مطرح شده است؟
نگین آشوری، ۳۲ساله است. وقتی فقط ۲۸ ساله بود و در اوج پاندمی ویروس کرونا، با همکاری همکلاسی خود «اینارا لارانی»، یک پروتز پزشکی که از ۵۰ سال پیش هیچ نوآوری در آن رخ نداده را توسعه داد و توانست سطح و کیفیت زندگی زنان بسیاری را بهویژه زنان مسن را، بهبود ببخشد.
او و اینارا، یک شرکت دانشبنیان را تاسیس کردهاند و پس از دریافت جایزه مایتکس، توانستهاند برای انجام پروژه خود کمک مالی دریافت کنند. مایتکس جایزهای معتبر و شناخته شده در سرتاسر کانادا است که از سوی یک سازمان غیرانتفاعی به همین نام به کارآفرینان جوان اهدا میشود و به آنها کمک میکند بتوانند اسپانسر برای تحقیقات یا نوآوریهای خود جذب کنند.
رسانههای کانادایی میگویند که این دو زن جوان، انقلابی را در صنعت پساری، یعنی پروتزهای داخلی واژنی را که از زمان مصر باستان برای کاهش عوارض افتادگی اندامهای لگنی، از جمله افتادگی رحم کپشو مثانه بهکار گرفته میشده، ایجاد کردهاند.
پروتز ساخت این دو زن کارآفرین، زیستتخریبپذیر و یکبار مصرف است. فقط برای حفظ اصول بهداشتی، روی آن لایهای سیلیکونی قرار میگیرد که جدا شده و در طبیعت بهراحتی قابلتجزیه میشود.
همهچیز برای نگین آشوری از یک پروژه کلاسی شروع میشود. واحدی که بهطور مشترک با دانشگاه مکگیل در مونترال برداشته بود تا نوآوریهای جراحی را بهتر بشناسد. او آن زمان دانشجو کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر در دانشگاه کنکوردیا بود.
آشوری پیشتر انگیزه خود از توسعه این نوآوری در گفتوگو با شبکه «سیتی نیوز» مونترال، به عقبمانده بودن فناوریهایی که میتوانند مشکلات سلامت زنان را بهبود ببخشند اشاره کرده و گفته است: «متاسفانه در سلامت زنان، تکنولوژی در واقع توسعه پیدا نکرده است. از ۵۰ سال، پیش پساریها هیچ تغییری نکردهاند و زنان و مشکلات منحصر به آنها دیده نمیشوند.»
اشاره او، به بخشهایی از علم پزشکی است که پزشکان و فعالان برابری جنسیتی در نظام سلامت میگویند چون منحصر به زنان بوده، همیشه مورد اهمال قرار گرفته و تکنولوژی های کمککننده به بیمار در این حوزهها، عملا پیشرفتی نداشتهاند.
کودکی و نوجوانی با تحقیق و مسابقات ربوکاپ
نگین آشوری در مصاحبه دیگری با یک رسانه فارسی زبان در مونترال کانادا، درباره کودکی و نوجوانی خود گفته است که پژوهش را از دبیرستان شروع کرده و از همانجا وارد عرصه رباتیک شده است. در سالهای دبیرستان، در رشته شبیهسازی رباتیک در مسابقات ربوکاپ و لیگ شبیهسازی شرکت میکرده و موفق به کسب جوایز ملی، از جمله جایزه «خوارزمی» شده است.
او در ایران در دانشگاه، در رشته مهندسی الکترونیک درس خوانده و بهعلت علاقه به رباتیک، به دنیای کامپیوتر هم راه پیدا کرده است. یکی از اولین تجربههای کاری او، تدریس رباتیک بوده است.
نگین هم مانند بسیاری از زنان جوانان عرصه علم و فناوری، در اواسط دهه ۲۰ زندگی خود برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، از این مهاجرت میکند، به کانادا میآید و در رشته علوم کامپیوتر در یکی از برترین دانشگاههای کانادا، یعنی کنکوردیا درس میخواند.
عمده فعالیتهای او از آن زمان، در زمینه کاربرد هوش مصنوعی در حوزه سلامت و پزشکی بوده است.
رویت نادیدهگرفتهشدگان؛ زنان و افتادگیهایی که هیچکس نمیدیدشان
وبسایت موسسه مایتکس نوشته است که نگین آشوری بهخاطر دستگاه پزشکی پیشرفته خود که به زنان مبتلا به افتادگی اندامهای لگنی کمک میکند، جایزه مایتکس را از آن خود کرده است.
او یکی از جوایز این سازمان، یعنی جایزه «کارآفرین آیندهدار» را دریافت کرده است. مایتکس سالانه ۵ تن را بهخاطر تلاشهایشان برای تبدیل تحقیقاتشان به یک کسبوکار نوآورانه که بر زندگی کاناداییها تاثیر میگذارد، مورد تقدیر قرار میدهد.
آشوری اکنون پژوهشگر موسسه مایتکس هم هست و در دپارتمان علوم کامپیوتر و مهندسی نرمافزار در دانشکده مهندسی و علوم کامپیوتر «جینا کُدی» دانشگاه کنکوردیا نیز، پژوهش میکند.
این کارآفرین ایرانی جوان در مصاحبهای در سال ۲۰۲۲ به وبسایت دانشگاه کنکوردیا گفته است: «وقتی فهمیدیم که طراحی پساریها بیش از ۵۰ سال است که تغییر نکردهاند و محصولات امروزی برای بیماران خوب عمل نمیکنند، تصمیم گرفتیم کاری در این مورد انجام دهیم. در حال حاضر، وقتی پزشکان پساری تجویز میکنند، در ۴۰درصد موارد ناموفق هستند و زنان چارهای جز انجام جراحیهای ترمیمی تهاجمی ندارند.»
مشکلی که این زن جوان آن را هدف تحقیقات خود قرار داده، در میان زنان بالای ۴۰ سال، آنهایی که زایمان طبیعی کردهاند یا حتی زنانی که سزارین داشتهاند، بسیار رایج است. آمارها نشان میدهند که از هر ۱۰ زن در سراسر جهان، یکی تحتتاثیر افتادگی اندام لگنی است.
مشکل اصلی در افتادگی اندامهای لگنی، عدم کنترل ادرار و درد است که در اغلب موارد، زنان را به خانهنشینی و گذشتن از سبک زندگی مورد علاقهشان مجبور میکند.
در واقع، افتادگی اندام لگنی وضعیتی است که در آن یک یا چند اندام لگن از موقعیت طبیعی خود پایینتر میآیند و بهداخل واژن میافتند. این درمان در کانادا، بازاری ۱.۲ میلیارد دلاری را بهخود اختصاص داده است، با این تفاوت که اغلب زنان درگیر با افتادگی اندامهای لگنی، یک یا چند پروتز حدودا ۱۵۰ دلاری را میخرند، امتحان میکنند و وقتی اثرگذار نبودن آن را میبینند، دست به دامان جراحیهای ترمیمی میشوند که صف انتظار بلندی در سیستم بهداشت و درمان دولتی کانادا دارند؛ تا حدی که بسیاری از زنان کانادایی ترجیح میدهند برای انجام جراحی به آمریکا رفته و پس از بهبود بازگردند.
پساریهای موجود در بازار آمریکای شمالی، ناراحتکننده هستند. باید با دست وارد و خارج شوند و برای جلوگیری از عفونت، باید ماهانه تمیز و دوباره وارد شوند. چون اغلب کسانی که از آنها استفاده میکنند زنان بالای ۴۰ سال هستند، خارج کردن و نظافت پساریها برایشان کار دردسرسازی است. آنها همچنین با آزمون و خطا نصب میشوند، فرآیندی که اغلب شامل مشاورههای متعدد است و زنان را در پروسه دردناکتری رها میکند.
همچنین گفته میشود که پساریهای موجود در بازار، اغلب حتی با یک عطسه یا سرفه از بدن خارج میشوند و آزادی عمل را از زنانی که از آنها استفاده میکنند، گرفتهاند.
چاپ سهبعدی؛ قابل تجزیه و یک بار مصرف
آشوری و همکارانش بهجای نسخههای یکسان و تولید انبوهشده پساری، نسخه منحصر بهفرد و با اندازهگیری دقیق که با پرینتر سه بُعدی و از مواد تجزیهپذیر در محیط زیست ساخته میشوند را طراحی کرده و توسعه دادهاند.
آشوری پیشتر در مصاحبهای با موسسه «پنجاهویک»، یک سازمان فمینیستی که درباره زنان موفق و الهامبخش در آمریکای شمالی مینویسد، گفته است: «ما فکر کردیم، ما که دندانپزشکی سفارشی، ارتز سفارشی، سمعک سفارشی داریم، چرا چیزی سفارشی در حوزه زنان و زایمان نداشته باشیم؟»
شرکت آشوری و همکارانش که هماکنون ده کارمند دارد، همان فرآیند چاپ سهبعدی را که در صنعت دندانپزشکی برای ارائه ارتودنسی سفارشی استفاده میشود، بازتولید میکنند. اندازهگیریهای واژن یک زن که توسط پزشک انجام میشود، وارد نرمافزار شرکت شده و توسط یک الگوریتم پردازش میشود تا پساری با تناسب بهینه برای او طراحی شود. سپس پروتز با مواد تجزیهپذیر و البته استفاده از یک لایه سیلیکون درجه پزشکی، بهصورت سهبعدی چاپ میشود.
این شرکت، اپلیکاتورهای آسان برای استفاده و محصولات زیستتخریبپذیر و یکبارمصرف ارائه میدهد، به این معنی که میتوان هر ماه بهجای تمیز کردن و دوباره گذاشتن، یک پساری جدید قرار داد.
آشوری در همین باره هم گفته است: «بیشتر زنانی که این بیماری را دارند سن بالا دارند و بسیاری از آنها در برداشتن، شستن و قرار دادن این دستگاهها احساس ناراحتی میکنند و گاهی اوقات میتواند منجر به عفونت یا سوزش شود. بنابراین با سیستم ما، پس از برداشتن پساری، میتوان آن را دور انداخت و یک دستگاه جدید و تمیز بهراحتی جای آن قرار داد.»