برای اولین بار از زمان دولت اصلاحات تاکنون، پایه پولی ایران طی سال جاری کاهش یافته و از شتاب رشد نقدینگی نیز کاسته شده است، اما در مجموع نقدینگی طی دولت یازدهم بیش از ۳۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.
ابوالفضل اکرمی مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی ایران روز دوشنبه ۱۴ مهر در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفته که طی پنج ماه اول سال جاری پایه پولی به ۱۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به اسفندماه ۴.۲ درصد کاهش داشته است.
این در حالی است که پایه پولی (حاصل جمع دارایی‌های خارجی و داخلی بانک مرکزی) از سال ۷۷ تا کنون همیشه رشد مثبت داشته است. بر اساس جدولی که خبرگزاری فارس منتشر کرده است، از زمان دولت اصلاحات تاکنون پایه پولی به طور متوسط سالانه حدود ۲۱ درصد افزایش داشته است.
اکرمی در ادامه گفته که حجم نقدینگی در کشور در پایان مردادماه به ۶۴۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده که نسبت به مرداد ۹۲ رشدی بیش از ۳۰ درصدی را تجربه کرده است. این رشد در پنج ماه اول امسال نیز ۷.۷ درصد بوده است.
کاهش رشد نقدینگی در پنج ماه اول امسال به حدود ۷.۷ درصد در حالی است که طی ۱۶ سال گذشته متوسط رشد سالانه نقدینگی بیش از ۲۷ درصد بوده است.
مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی علت رشد نقدینگی را رشد «ضریب فزاینده پولی» عنوان کرده است.
بر اساس این گزارش، پایه پولی را می‌توان حاصل جمع دارایی‌های خارجی و داخلی بانک مرکزی بیان کرد. تغییرات پایه پولی در اقتصاد را می‌توان تابعی از تغییرات دارایی‌های مالی بانک مرکزی به شمار آورد.
بانک مرکزی در کشورها وظیفه انتشار اسکناس را به عهده دارد. این بانک از ذخایر ارزی (ذخایری از ارزهای معتبر دنیا مانند دلار و پوند)، ذخایر طلا، مطالبات از دولت و مطالبات از بانک‌ها به عنوان پشتوانه برای انتشار اسکناس استفاده می‌کند.
بدهی بانک مرکزی نیز همان اسکناس و مسکوکات در دست مردم، ذخایر قانونی، اضافی و احتیاطی بانک‌های تجاری است.
ضریب فزاینده نیز ضریبی است که قدرت افزایش حجم پول را بر اساس فعالیت بانک‌های تجاری نشان می‌دهد. به تعبیر دیگر، نشانگر آن است که در ازای هر واحد پایه پولی، حجم پول چقدر تغییر می‌کند.
نقدینگی در ایران از سال ۷۷ به بعد، همواره با رشد چشمگیر روبرو بوده است. به طوری که این رقم از ۱۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان، به ۹۲ هزار میلیارد تومان در زمان روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد رسید.
اما نقدینگی در دوران دولت‌های نهم و دهم به صورت چشمگیرتری اوج گرفت و در پایان سال گذشته به نزدیک ۶۰۰ هزار میلیارد تومان رسید. به عبارتی، نقدینگی به عنوان یکی از عوامل اساسی تورم، در دوران احمدی‌نژاد حدود ۶.۵ برابر شد.
بانک مرکزی ایران در آخرین گزارش خود درباره تورم که چهارم مهر ماه منتشر شد، اعلام کرد که نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به شهریور ماه سال جاری ۲۱ و یک دهم درصد بوده است.
مقایسه نرخ تورم در شهریور ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که زمان آغاز به کار رسمی دولت حسن روحانی است، بیانگر کاهش ۵۰ درصدی این نرخ ظرف یک سال است.
از: رادیو فردا