بی بی سی فارسی
چین با برگزاری اجلاس سازمان همکاریهای شانگهای در تیانجین، میزبان رهبران بیش از ۲۰ کشور جهان است. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، نارندرا مودی، نخستوزیر هند، در میان رهبرانی هستند که پس از ورود به شهر بندری تیانجین مورد استقبال شی جینپینگ، رئیسجمهور چین قرار گرفتند. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران هم اکنون برای شرکت در این اجلاس دو روزه وارد تیانجین شده است. گزارش شده که قرار است آقای پزشکیان در این سفر با شی جینپینگ و ولادیمیر پوتین دیدار کند.
شی جینپینگ و نارندرا مودی روز یکشنبه در حاشیه این اجلاس دیداری داشتند و گفتند که اعتماد بین آنها بعد از سالها تنش در حال تعمیق است. آقای مودی،در ویدیویی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، گفت که هند به پیشبرد روابط بر پایه «اعتماد متقابل، احترام و حساسیت» متعهد است. آقای شی هم گفت چین و هند شریک هم هستند، نه رقیب یکدیگر.
این نخستین سفر آقای مودی به چین در هفت سال اخیر است.
این دو کشور پرجمعیت رقیبهای قدیمیاند که برای حفظ و گسترش نفوذشان در سراسر جنوب آسیا تلاش میکنند و در سال ۲۰۲۰ درگیری مرزی مرگباری هم داشتند.
تقریبا از یک سال پیش روابط دو کشور بهتر شد، از زمانی که نارندرا مودی پس از پنج سال، در روسیه با شی جینپبنگ دیدار کرد.
منبع تصویر،Reuters
این اجلاس در حالی برگزار میشود که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تعرفههای سنگینی را بر کالاهای هندی وضع کرده است و روسیه را هم به دلیل ادامه جنگ در اوکراین به تحریم تهدید کرده است. تعرفههای هند که اکنون به ۵۰ درصد رسیده است با هدف مجازات هند برای ادامه خرید نفت از روسیه وضع شده است.
حضور مسعود پزشکیان در این اجلاس هم در برههای حساس برای ایران و در حالی صورت میگیرد که فرانسه، بریتانیا و آلمان، سه کشور اروپایی عضو برجام، با فعال کردن مکانیسم ماشه، قصد دارند تحریمهای سازمان ملل متحد را که پیش از برجام علیه ایران وضع شده بود بار دیگر احیا کنند.
در سالهای اخیر ایران دکترین «نگاه به شرق» را در پیش گرفته که آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، تبیین کرده است. هدف از این سیاست، مقابله با تحریمهای غرب از راه تقویت روابط با چین، روسیه و دیگر قدرتهای منطقهای است.
در چارچوب این راهبرد، تهران به بلوکهای بینالمللی مانند بریکس و شانگهای پیوسته است؛ ایران همچنین در سال ۲۰۲۱ سند همکاری ۲۵ ساله با چین امضا کرد و در سال جاری هم وارد توافقی استراتژیک با روسیه شد.
منبع تصویر،Anadolu via Getty Images
امروز همزمان با سفر مسعود پزشکیان به چین، حساب آقای خامنهای در شبکه ایکس در دو پست، به زبانهای فارسی و چینی، خواستار عملیاتی شدن «تمامی ابعاد» توافق راهبردی با چین شد:
«ایران و چین با سابقه کهن تمدنی در دو سوی آسیا، قدرت تحولآفرینی در صحنه منطقهای و جهانی را دارند. عملیاتیکردن تمامی ابعاد توافق راهبردی، این راه را هموار میکند.»
سازمان همکاریهای شانگهای ۱۰ عضو رسمی دارد، از جمله ایران، پاکستان و بلاروس. افغانستان و مغولستان دو عضو ناظر هستند و ۱۶ کشور، از جمله ترکیه، جمهوری آذربایجان، مصر، قطر و امارات متحده عربی از «شرکای بحث و گفتگو» در این سازمان هستند.
کارکرد این سازمان عمدتا نمادین است اما فرصتی برای رهبران فراهم میکند که در آن انتقادها و دیدگاههای مشترکشان را بیان کنند.
چین و روسیه و چهار کشور آسیای میانه این سازمان را، در سال ۲۰۰۱، با هدف مقابله با نفوذ ائتلافهای غربی مثل ناتو تاسیس کردند.
اجلاس امسال بزرگترین نشستی است که این سازمان از زمان ایجادش برگزار میکند.
پلیس از ساکنان تیانجین که بیش از ۱۳ میلیون نفر جمعیت دارد خواسته است تا حد امکان از رفتوآمد در شهر خودداری کنند و برای رفع نیازهای فوری فقط به فروشگاههای نزدیک خود مراجعه کنند.
با این حال خیابانها بهشدت شلوغ شده و رفتوآمد برای مردم بسیار دشوار شده است، بهویژه در اطراف پل تاریخی شهر. شبها دهها هزار نفر به کنار رودخانه میروند تا نمایش نورپردازی را همزمان با این گردهمایی تماشا کنند.
در طول روز برای عبور سریع کاروانهای رهبران جهان که به این شهر سفر کردهاند، تردد متوقف میشود.
کار تاکسیها و دیگر شبکههای حملونقل در مرکز شهر به حال تعلیق درآمده است اما این از اشتیاق جمعیت زیادی که میخواهند شاهد این نشست تاریخی باشند، کم نکرده است.
این اجلاس چند روز پیش از رژه عظیم نظامی به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم برگزار میشود.