محسن منصوری، معاون سابق رئیسجمهوری در دولت ابراهیم رئیسی، گفت همهگیری کرونا تا پایان دولت حسن روحانی نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر را در ایران به کام مرگ کشاند. این در حالی است که جمهوری اسلامی در آمارهای رسمی، جانباختگان در همهگیری کرونا را حدود ۱۴۰هزار نفر اعلام کرده بود.
جمهوری اسلامی از همان آغاز واکسیناسیون کرونا در جهان، به بهانه تولید داخلی، واکسیناسیون کرونا در ایران را به تاخیر انداخت و شرکتهای وابسته به حکومت نیز نتوانستند به تعهدات خود در این زمینه عمل کنند.
همچنین دستور علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی برای ممنوعیت واردات واکسن آمریکایی، بریتانیایی و فرانسوی با اعتراضهای گسترده مواجه شد.
محدودیت واردات واکسنهای کرونا مورد تایید جامعه جهانی، در حالی بود که جمهوری اسلامی اغلب واکسنهایی را توزیع کرده بود که از مورد تایید کشورهای مختلف نبود و مشکلاتی را در زمینه سفر ایرانیان به خارج از کشور ایجاد کرد.
گزارشهای سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد همهگیری کووید-۱۹ از ابتدای شیوع در ووهان چین تا سالهای اخیر با کمگویی و نارسایی آماری در بسیاری کشورها همراه بوده است.
در فوریه ۲۰۲۰ تعداد مبتلایان در جهان به بیش از ۴۳ هزار نفر و جانباختگان به هزار نفر رسید و این بیماری رسماً با عنوان کووید-۱۹ نامگذاری شد. تا دسامبر ۲۰۲۳، شمار مبتلایان جهانی به بیش از ۷۷۳ میلیون و فوتیها به بیش از ۶ میلیون نفر افزایش یافت. اما سازمان جهانی بهداشت در گزارش سال ۲۰۲۲ اعلام کرد آمار واقعی مرگهای مرتبط با کرونا دستکم سه برابر آمار رسمی و حدود ۱۵ میلیون نفر بوده است.
بر اساس این گزارش، کشورهایی مانند هند، مصر، اندونزی و روسیه بیشترین فاصله میان آمار رسمی و واقعی را داشتهاند؛ در هند رقم واقعی حدود ده برابر بیشتر از اعلام دولت بود. همچنین بیش از ۸۰ درصد مرگهای اضافی در کشورهای با درآمد متوسط ثبت شده و عمدتاً افراد بالای ۶۰ سال را دربر گرفته است.
در واپسین روزهای بهمن ۱۳۹۸، به دنبال فوت ۲ بیمار با عوارض تنفسی در بیمارستان کامکار-عربنیا قم، شایعاتی دربارهٔ مرگ این بیماران به علت ویروس کرونا شکل گرفت. اما دانشگاه علوم پزشکی قم با تکذیب شایعات مربوط به مبتلا بودن این دو بیمار فوت شده به ویروس کرونا، اعلام کرد که تاکنون هیچگونه شواهدی تشخیصی مبنی بر ابتلا به بیماری کرونا دیده نشدهاست.
متعاقباً، سعید نمکی، وزیر بهداشت وقت اظهار کرد که دو بیمار که در تاریخ ۲۸ بهمن از ترشحات ریه آنها تست گرفته شده بود، در تاریخ ۳۰ بهمن نتیجه تست مثبت بود و این خبر بلافاصله طی ۴۵ دقیقه اعلام عمومی شد.
علی اکبر حق دوست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مبارزه با کرونا برخلاف اعلام اولیه مقامات جمهوری اسلامی گفته بود ویروس کرونا از اوایل بهمن ۹۸ در ایران چرخش داشتهاست و موارد اولیه چون بی علامت یا بدون علایم اختصاصی بودهاند، نظام سلامت نتوانستهاست آنها را شناسایی کند.
در ۱۹ شهریور ۱۴۰۰ بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت وقت، با مقایسه آمار کشتههای جنگ ایران و عراق با بحران کرونا گفت در جنگ هشتساله حدود ۲۴۰ هزار نفر کشته شدند، اما در ۱۸ ماه بحران کرونا تاکنون حدود ۱۱۳ هزار نفر جان باختهاند. او با اشاره به شمار قربانیان کرونا افزود: «نباید خواب راحت به چشممان بیاید»
مطالعات داخلی در ایران نیز نشان داد شمار واقعی مرگهای کرونایی نزدیک به دو برابر آمار رسمی بوده است. پیش از این، محققان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل تخمین زده بودند در فاصله بهمن ۱۳۹۸ تا بهمن ۱۴۰۱ حدود ۲۴۰ هزار نفر بر اثر کرونا جان باختند، در حالی که دولت تعداد فوتیها را ۱۳۶ هزار نفر اعلام کرده بود. این یافتهها بار دیگر مسأله پنهانکاری آماری دولتها در دوران همهگیری را برجسته میکند.
با گذشت چند سال از این بحران انسانی، معاون ابراهیم رئیسی در دولت پیشین جمهوری اسلامی از فوت ۷۰۰ هزار نفر بر اثر کرونا در ایران سخن گفته است.
ایران اینترنشنال